Η συνάντηση πραγματοποιείται στο πλαίσιο ενός από τα πιο σημαντικά ερευνητικά προγράμματα με τίτλο FATIMA που εκτελούνται αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη και χρηματοδοτείται σε ποσοστό 100% από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι εργασίες της διεθνούς συνάντησης πραγματοποιούνται στο ξενοδοχείο «Divani» από το Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών του ΕΛΓΟ Δήμητρα-, το οποίο συμμετέχει με σημαντικό ρόλο στο Ευρωπαϊκό αυτό Ερευνητικό Πρόγραμμα HORIZON 2020 με τίτλο FATIMA .
Το Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών του ΕΛΓΟ-Δήμητρα (πρώην ΙΧΤΕΛ του ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε) καλύπτει στο πρόγραμμα ένα σημαντικό θέμα που απασχολεί τους ερευνητές της Γεωργίας Ακριβείας την τελευταία δεκαετία, δηλαδή τη μεταβλητή παροχή λιπασμάτων εντός του ίδιου αγρού ανάλογα με τις ανάγκες των φυτών από θέση σε θέση. Τα πειράματα και οι πιλοτικές εφαρμογές στην περιοχή της Λάρισας εκτελούνται από το Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών (Επιστημονικός Υπεύθυνος Χρ. Τσαντήλας) και στοχεύουν στην ανάπτυξη, εφαρμογή και αξιολόγηση της νέας καινοτόμου τεχνολογίας για την εφαρμογή επιφανειακής αζωτούχου λίπανσης σε χειμερινά σιτηρά, βαμβάκι και καλαμπόκι σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες της καλλιέργειας. Οι δόσεις άρδευσης που ακολουθούν τη μεταβλητή παροχή αζώτου υπολογίζονται για κάθε αγρό σε σχέση με την ανάπτυξη των φυτών, τις εδαφικές συνθήκες και τα κλιματικά δεδομένα μέσω ειδικής πλατφόρμας που χρησιμοποιεί δορυφορικές εικόνες υψηλής ευκρίνειας (SPIDER web GIS) ώστε να ικανοποιούνται οι ανάγκες της φυτείας χωρίς την απομάκρυνση περίσσειας αζώτου από το ριζόστρωμα των φυτών. Το τελικό προϊόν του έργου είναι η εισαγωγή στην Ελλάδα μιας νέας «στρατηγικής λίπανσης/άρδευσης» των καλλιεργειών που θα μειώνει το κόστος παραγωγής και θα προστατεύει το περιβάλλον, στο πλαίσιο της Γεωργίας Ακριβείας.
Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά, αφού φαίνεται ότι με την εφαρμογή της επιφανειακής αζωτούχου λίπανσης με το σύστημα αυτό προκύπτει σημαντική μείωση της συνολικής ποσότητας αζώτου στις καλλιέργειες σίτου, βαμβακιού και καλαμποκιού, η οποία εκτιμάται σε 20.000 τόνους περίπου τον χρόνο. Η συνολική αξία του λιπάσματος αυτού υπερκαλύπτει την ενίσχυση που δίνεται στους παραγωγούς που εντάσσονται στο πρόγραμμα μείωσης της νιτρορύπανσης. Έτσι με τα ίδια κονδύλια χωρίς να υπάρξει μείωση των αποδόσεων, οι παραγωγοί θα μπορούσαν να ενισχυθούν για να εφοδιασθούν με τα συστήματα αυτά γεωργίας ακριβείας εκσυγχρονίζοντας σημαντικά τις εκμεταλλεύσεις τους.
Ο Δρ. Τσαντήλας
Σύμφωνα με τον υπεύθυνο του Προγράμματος Δρ. Χρίστο Τσαντήλα «γενικός στόχος του προγράμματος FATIMA είναι η παρακολούθηση και διαχείριση των γεωργικών πόρων ώστε να επιτυγχάνονται οι καλύτερες αποδόσεις και ποιότητα των προϊόντων, σε ένα βιώσιμο περιβάλλον, μέσω της ανάπτυξης και χρήσης καινοτόμων εργαλείων που βοηθούν στην άριστη διαχείριση των θρεπτικών στοιχείων και του νερού άρδευσης με σκοπό να συνδυασθούν η αειφορική παραγωγή, αλλά και η οικονομική ανταγωνιστικότητα. Η στρατηγική του προγράμματος βασίζεται στη χρήση των δυνατοτήτων που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία, όπως οι δορυφορικές εικόνες υψηλής ευκρίνειας, και διάφορα είδη αισθητήρων, σε πειράματα αγρού κάτω από πραγματικές συνθήκες, μέσω των οποίων βελτιώνεται η διαχείριση του νερού άρδευσης και των λιπασμάτων. Παράλληλα ένα σημαντικό μέρος του προγράμματος ασχολείται με ολοκληρωμένες κοινωνικο-οικονομικές αναλύσεις καθώς και τη διερεύνηση των κατάλληλων πολιτικών που πρέπει να υιοθετηθούν, ώστε να επιτευχθεί ο σκοπός της αριστοποίησης της διαχείρισης των εξωτερικών εισροών και επομένως η εντατικοποίηση της παραγωγής με ταυτόχρονη διατήρηση της αειφορίας της γεωργίας. Η εφαρμογή λιπασμάτων με μεταβλητή παροχή αντιμετωπίζει το πρόβλημα της διακύμανσης της γονιμότητας του εδάφους μέσα στον ίδιο αγρό μειώνοντας τη συνολική ποσότητα του λιπάσματος και επομένως το κόστος παραγωγής με ταυτόχρονη διατήρηση ή και αύξηση των αποδόσεων, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος. Η ελληνική ερευνητική ομάδα, αποτελείται από Έλληνες και ξένους ειδικούς. Υπεύθυνος ολόκληρου του Ελληνικού Πακέτου εργασίας είναι ο διευθυντής του Εργαστηρίου Εδαφικής Οικολογίας και Βιοτεχνολογίας του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας Δρ. Σταμάτης Σταματιάδης, που ανέπτυξε ένα ολοκληρωμένο σύστημα μεταβλητής παροχής λιπάσματος, το οποίο αποτελείται από αισθητήρες χλωροφύλλης που επικοινωνούν με έναν λιπασματο-διανομέα υδραυλικής πίεσης μέσω ηλεκτρονικών συσκευών με υψηλή ταχύτητα απόκρισης. Το ρομποτικό σύστημα που αναπτύχθηκε τοποθετείται πάνω σε τρακτέρ που κινείται με 4 km ανά ώρα, μπορεί να μεταβάλει την ποσότητα λιπάσματος με ακρίβεια ενός μέτρου ανάλογα με τις σημειακές ανάγκες της καλλιέργειας. Η καινοτομία αυτή είναι παγκοσμίου εμβέλειας. Το σύστημα μπορεί να ενσωματωθεί σε κάθε είδους και παλαιότητας γεωργικό ελκυστήρα και ανεξαρτήτως συνθηκών φυσικού φωτισμού (δηλαδή μπορεί να λειτουργεί ημέρα και νύχτα), προσφέροντας εκτίμηση των απαιτήσεων σε άζωτο που δεν βασίζεται σε εδαφολογικές αναλύσεις ή αναλύσεις φυτικών ιστών, αλλά στην αντίδραση του ίδιου του φυτού και στην προσπίπτουσα ακτινοβολία των αισθητήρων. Ένα σημαντικό πλεονέκτημα της νέας μεθόδου λίπανσης είναι ότι η συμπεριφορά του φυτού στην απορρόφηση/ανάκλαση της ακτινοβολίας που δέχεται από τους αισθητήρες ενσωματώνει όλους τους εδαφικούς και κλιματολογικούς παράγοντες που επηρεάζουν την τελική του απόδοση, προσφέροντας τη δυνατότητα βελτιστοποίησης της ισορροπίας μεταξύ της απόδοσης, του οικονομικού κέρδους και της περιβαλλοντικής προστασίας.
Στη συνάντηση θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα και τα επιτεύγματα της εφαρμογής του προγράμματος, ενάμιση χρόνο από την έναρξή του, αλλά και ο σχεδιασμός των εργασιών για τον ένα χρόνο που απομένει μέχρι τη λήξη του προγράμματος. Η συνάντηση θα ολοκληρωθεί μεθαύριο Παρασκευή 10 Μαρτίου, με τη συμμετοχή του προγράμματος FATIMA στην ομιλία του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.
Στο πρόγραμμα FATIMA συμμετέχουν 23 ερευνητικοί φορείς από ευρωπαϊκές χώρες (Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Γερμανία, Αυστρία, Τσεχοσλοβακία, Ελλάδα, Βουλγαρία) και την Τουρκία. Γενικός συντονιστής του προγράμματος είναι το Πανεπιστήμιο Castilla-LaMancha της Ισπανίας, ενώ την ελληνική ομάδα απαρτίζουν οι φορείς: Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών Λάρισας του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Κέντρο ΓΑΙΑ του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και οι εταιρίες Redcoast International, Sigma Geotechnologie και Draxis.
