Με αφορμή τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι συμβατικές καλλιέργειες τα τελευταία χρόνια (π.χ. το βαμβάκι), τόσο με την έλλειψη νερού που αυξάνει το κόστος παραγωγής όσο και με τη μείωση των επιδοτήσεων χρόνο με τον χρόνο, οι ξηροί καρποί και ιδιαίτερα το αμύγδαλο άρχισαν να κεντρίζουν το ενδιαφέρον των παραγωγών.
Έτσι, ο νομός Λάρισας, και γενικότερα ο θεσσαλικός κάμπος, άρχισε να γεμίζει ολοένα και περισσότερο με αμύγδαλο, με αποτέλεσμα σήμερα ο νομός να κατέχει την πρώτη θέση στην εθνική παραγωγή. Τα τελευταία τρία χρόνια, οι φυτεύσεις αμυγδαλιάς παρουσιάζουν αλματώδη αύξηση, ενώ μόνο φέτος φυτεύτηκαν σε όλη τη χώρα 1 εκατομμύριο δένδρα, με προοπτική τα επόμενα τρία χρόνια να αρχίσουν να βγαίνουν οι πρώτοι καρποί. Το άσχημο είναι, ότι αυτή η εντατική στροφή των αγροτών προς το αμύγδαλο γίνεται άναρχα, χωρίς σχεδιασμό και οργάνωση.
Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΜΠΟΥ
Στη Θεσσαλία, το αμύγδαλο κυριαρχεί σε εκτάσεις που βρίσκονται στον Δήμο Νέσσωνος και στην επαρχία Ελασσόνας, στη Ματαράγκα Καρδίτσας, στα Κανάλια και το Σέσκλο Μαγνησίας, ενώ το τελευταίο διάστημα κερδίζει έδαφος και σε πολλά χωριά των Τρικάλων. Στον νομό Λάρισας υπάρχουν ήδη δύο Ομάδες Παραγωγών, η πρώτη και δυναμική αυτή του εργοστασίου τυποποίησης ξηρών καρπών «Agronuts» και η δεύτερη των Αφών Ντίνα (που διαθέτουν και κατάστημα πώλησης ξηρών καρπών στη Λάρισα).
Ιδιαίτερα στον Δήμο Νέσσωνος, το 80% του πληθυσμού ασχολείται με την αμυγδαλοκαλλιέργεια, αφού ο μικρός κλήρος των 20 στρεμμάτων ανά οικογένεια δεν αφήνει περιθώρια για τις λεγόμενες δυναμικές καλλιέργειες, όπως βαμβάκι, καλαμπόκι κ.λπ. Στην ευρύτερη περιοχή, καλλιεργούνται 14.000 στρέμματα αμυγδαλιές και άλλα 10.000 στρ. ροδακινιές, βερικοκιές και αχλαδιές. Έτσι, λοιπόν, το αμύγδαλο για την τοπική κοινωνία του Νέσσωνος (Συκουρίου) αποτελεί μοχλό ανάπτυξης της τοπικής κοινωνίας. Για να καταλάβει κανείς τη δυναμική της περιοχής, η Ελλάδα παράγει 12.000 τόνους αμύγδαλο και το 60% της παραγωγής προέρχεται από τη Θεσσαλία, με μέσο όρο στρεμματικής απόδοσης τα 15 κιλά ανά δέντρο.
Τα προβλήματα και οι προοπτικές
Αυτές τις μέρες ξεκίνησε η συγκομιδή της ποικιλίας «Τουόνου» (μια πολύ αποδοτική ποικιλία, που δεν κινδυνεύει από παγετό), θα ακολουθήσει τέλος Αυγούστου η συγκομιδή της ποικιλίας «Φυρανιές» και στο τέλος η «Τέξας». Φέτος η παραγωγή χαρακτηρίζεται πολύ καλή, αν και μέρος της επλήγη, κυρίως στην επαρχία Ελασσόνας από παγετό. Το άσχημο για τους παραγωγούς είναι ότι τόσο πανελλαδικά, όσο και παγκοσμίως καταγράφεται μια υπερπαραγωγή, γεγονός που αποδυναμώνει τη διαπραγματευτική θέση των παραγωγών έναντι των βιομηχανιών. Αν και είναι νωρίς να μιλήσουμε για τιμές, όλα δείχνουν ότι φέτος θα υπάρξει μια μικρή μείωση των συμβολαίων, σε σχέση με πέρυσι. Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι η αμυγδαλόψιχα αγοράστηκε έναντι 10 ευρώ/κιλό και ο φλοιός (τσόφλι) με 4 ευρώ\κιλό, όταν το κόστος παραγωγής δεν ξεπερνά στη χειρότερη περίπτωση το 1 ευρώ\κιλό.
Και στο αμύγδαλο οι εκκρεμότητες των παραγωγών με τον ΕΛΓΑ είναι πολλές. Για παράδειγμα φέτος εμφανίστηκε με τον μύκητα «φόμωψη» που ξεραίνει αρχικά τα κλαδιά και εν συνεχεία ολόκληρο το δέντρο και προκαλεί μεγάλα προβλήματα, κυρίως στην ποικιλία «Φυρανιές», στην περιοχή του Δήμου Τεμπών. Αυτό που ζητούν οι παραγωγοί, μέσω της «Ε» είναι να ληφθούν άμεσα πρωτοβουλίες από τον Δήμο Τεμπών, αλλά κυρίως από την Περιφέρεια, ώστε το ΥΠΑΑΤ να εντάξει την ασθένεια αυτή στα ΠΣΕΑ, να ξεριζωθούν τα δέντρα και να φυτευθούν νέα. Για την απώλεια παραγωγής που θα υπάρξει για 4-5 χρόνια, οι παραγωγοί αμυγδάλου να αποζημιωθούν. Πάντως κλιμάκιο του ΕΛΓΑ επισκέφθηκε χθες και διαπίστωσε το πρόβλημα ξήρανσης των δέντρων και σύμφωνα με πληροφορίες θα εισηγηθεί προς την κεντρική διοίκηση την έναρξη διαδικασιών αποζημίωσης των παραγωγών.
Σχετικά με τη ζημιά της επαρχίας Ελασσόνας από τον παγετό του Μαρτίου, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι κλιμάκιο του ΕΛΓΑ σήμερα Παρασκευή ή τη Δευτέρα θα επισκεφθεί τις πληγείσες καλλιέργειες και θα εκτιμήσει το μέγεθος της ζημιάς. Άλλωστε πραγματική εικόνα για τη ζημιά ενός δέντρου, έχεις λίγο πριν ξεκινήσει η συγκομιδή του καρπού.
Παρά τα προβλήματα με τον ΕΛΓΑ, οι παραγωγοί του νομού εκτιμούν ότι το αμύγδαλο είναι μια πολύ ελπιδοφόρα καλλιέργεια. Από τη στιγμή που σαν χώρα παράγουμε μόνο το 2% της παγκόσμιας παραγωγής, υπάρχουν περιθώρια αύξησης των καλλιεργούμενων στρεμμάτων, ώστε να σταματήσουν και οι πολλές εισαγωγές. Το προϊόν αποθηκεύεται, άρα η διαπραγματευτική ικανότητα του εκάστοτε παραγωγού ενισχύεται, ενώ η τάση της αγοράς είναι θετική, καθώς οι καταναλωτές αρχίζουν να ανακαλύπτουν τα πολλά ευεργετικά οφέλη που έχει το αμύγδαλο στον ανθρώπινο οργανισμό. Ενδιαφέρουσα είναι και η προτροπή των εγχώριων βιομηχανιών προς όσους παραγωγούς θέλουν να ασχοληθούν με την παραπάνω καλλιέργεια, να ενταχθούν στις Ομάδες Παραγωγών, ώστε να μειώσουν το κόστος παραγωγής, μέσω των μαζικών παραγγελιών φαρμάκων, λιπασμάτων και να εξασφαλίσουν τη βέλτιστη ποιότητα του προϊόντος μέσω συγκεκριμένων καλλιεργητικών φροντίδων.
