η πρωτοβουλία για τα ανοικτά κυβερνητικά δεδομένα διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στον μετασχηματισμό των κυβερνητικών υπηρεσιών, παρέχοντας στους πολίτες νέες, καινοτόμες υπηρεσίες, αλλά και τη δυνατότητα συνδημιουργίας νέων δημόσιων υπηρεσιών.
Τα ανοιχτά κυβερνητικά δεδομένα αποτελούν το κύριο θέμα της Ατζέντας 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και προτεραιότητα άλλων στρατηγικών σχεδιασμών, όπως για παράδειγμα της Διεθνούς Πρωτοβουλίας Συνεργασίας για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Εθνικού Σχεδίου για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, η διάθεση των κυβερνητικών δεδομένων αξιοποιώντας πρότυπα και άδειες που αφορούν τόσο τα δεδομένα όσο και τα μεταδεδομένα τους είναι μια διαδικασία σε εξέλιξη από το ελληνικό κράτος.
Τα τέσσερα κυριότερα προβλήματα που εντοπίζονται είναι ότι τα κυβερνητικά δεδομένα: α) δεν είναι αδειοδοτημένα ως ανοιχτά, β) δεν παρέχεται πρόσβαση σε ορισμένα από αυτά, γ) δεν είναι φιλικά στη διαχείριση από τους χρήστες, καθώς δεν υπάρχει σαφής τεκμηρίωση για την προσπέλασή τους, και δ) δεν υπάρχει δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ των χρηστών και του διαχειριστή των δεδομένων.
Η αξιοποίηση, όμως, αυτών των δεδομένων από την επιστημονική κοινότητα και την κυβέρνηση είναι ένα πεδίο με μεγάλο εύρος δυνατοτήτων και εφαρμογών σε πολλούς τομεακούς κλάδους.
Κλάδοι όπως ο τουρισμός και η ναυτιλία, που συνεισφέρουν σημαντικά στο ΑΕΠ και την απασχόληση, χρειάζονται υποστήριξη όσον αφορά την ανοιχτότητα των δεδομένων.
Επιπλέον, στο νέο Αναπτυξιακό Μοντέλο της Ελλάδας, το οποίο εστιάζει στην καινοτομία, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ψηφιακή μετάβαση, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στους τομείς της ενέργειας, του τουρισμού, της αγροδιατροφής και της μεταποίησης.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που προκύπτουν από τη μελέτη των διαθέσιμων δεδομένων τόσο στην επίσημη Εθνική Πύλη Ανοιχτών Δεδομένων όσο και στις διαθέσιμες εξωτερικές πηγές, οι τομείς της ενέργειας και τουρισμού σημειώνουν τα υψηλότερα ποσοστά διάθεσης ανοιχτών δεδομένων. Αντιθέτως, οι τομείς της ναυτιλίας και των υπηρεσιών εμφανίζουν χαμηλότερα ποσοστά.
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι σε επίπεδο περιφερειών τόσο η Περιφέρεια Αττικής όσο και η Περιφέρεια Κρήτης εμφανίζουν μεγαλύτερη ωριμότητα στη διάθεση ανοιχτών δεδομένων από τις υπόλοιπες, καθώς είναι οι μόνες που έχουν οργανώσει πύλες δεδομένων ακολουθώντας διεθνείς καλές πρακτικές.
Τα ανοιχτά κυβερνητικά δεδομένα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με γνώμονα το όφελος του πολίτη, των επιχειρήσεων και του δημοσίου. Οι καλές πρακτικές που σημειώνονται σε διεθνή κλίμακα, καθώς και η ποιότητα των δεδομένων σε πύλες ανοικτών κυβερνητικών δεδομένων άλλων χωρών, μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα για το πώς αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν από κάθε ενδιαφερόμενο.
Μέσω του ερευνητικού έργου «Ανθεκτικότητα, Συμπερίληψη και Ανάπτυξη: Προς μια Δίκαιη Πράσινη και Ψηφιακή Μετάβαση των Ελληνικών Περιφερειών» (JustReDI) θα παρακολουθείται και θα αναδεικνύεται η εξέλιξη του ψηφιακού μετασχηματισμού που συντελείται στον κρίσιμο τομέα των ανοικτών κυβερνητικών δεδομένων.
Το έργο JustReDI το οποίο λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0, με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU και υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας, υλοποιείται με τη σύμπραξη έξι φορέων και ιδρυμάτων: του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ), του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), του Ερευνητικού Κέντρου «ΑΘΗΝΑ», καθώς και του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ) και του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος (ΔιΠΑΕ).
Το JustReDI περιλαμβάνει ένα συνεκτικό σύνολο δράσεων που θα συμβάλλουν στην υλοποίηση των ευρωπαϊκών και εθνικών στρατηγικών για την αναπτυξιακή πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας, μεγιστοποιώντας τον θετικό αντίκτυπο για την τοπική κοινωνία, ελαχιστοποιώντας τις κοινωνικές επιπτώσεις της διττής μετάβασης, ιδίως για τις ευάλωτες ομάδες και περιφέρειες, και ενισχύοντας την οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα υπό το πρίσμα της δίκαιης ανάπτυξης και της συμπερίληψης.
Ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν τις αντιλήψεις που σχηματίζουν οι Έλληνες για τα θέματα αυτά είναι και η έγκυρη δημόσια πληροφόρηση. Έτσι, το έργο περιλαμβάνει μια δράση για την αποτίμηση της αξιοπιστίας των ειδήσεων γύρω από την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση (Check4Facts).
Περισσότεροι πολίτες συμμετέχοντες στη διαδικασία, περισσότερες ευκαιρίες για βιώσιμη ανάπτυξη.
Εικόνες από FREEP!K
