«Aγαπήθηκαν από νωρίς»

ΝΕΑΝΤΕΡΤΑΛ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

Οι σεξουαλικές σχέσεις ανάμεσα στον σύγχρονο άνθρωπο και τον ξάδελφό του τον Νεάντερταλ ήταν ανέκαθεν μια μπλεγμένη ιστορία, η οποία γίνεται τώρα ακόμα πιο μπερδεμένη.
Ανάλυση μιτοχονδριακού DNA από μηριαίο οστό Νεάντερταλ που βρέθηκε στη νοτιοδυτική Γερμανία, υποδεικνύει ότι γονίδια του Homo sapiens πέρασαν στο γονιδίωμα του Homo neanderthalensis πριν από τουλάχιστον 220.000 χρόνια. Και για να συμβεί αυτό, ο μόνος τρόπος ήταν ο... γνωστός.

Σύμφωνα όμως με την κρατούσα θεωρία, ο σύγχρονος άνθρωπος έφτασε από την Αφρική στην Ευρώπη πολύ αργότερα, πριν από 60.000 χρόνια. Η εξήγηση που δίνει η νέα μελέτη είναι ότι πρέπει να υπήρξε και ένα προηγούμενο κύμα μετανάστευσης πριν από 220.000 έως 470.000 χρόνια.
Οι μέχρι σήμερα γενετικές αναλύσεις δίνουν μάλλον αντιφατικά αποτελέσματα. Σύμφωνα με την ανάλυση του πυρηνικού DNA, οι πρόγονοι των συγχρόνων ανθρώπων διαχωρίσθηκαν από τους Νεάντερταλ και τους Ντενίσοβαν (μια μυστηριώδη αρχαϊκή ομάδα της Σιβηρίας) πριν από 550.000 έως 765.000 χρόνια (με βάση το πυρηνικό DNA). Με βάση το μιτοχονδριακό DNA, αυτό συνέβη αρκετά αργότερα, πριν από 400.000 έως 470.000 χρόνια.
Οι Νεάντερταλ στη συνέχεια εξαπλώθηκαν στην Ευρασία (τα αρχαιότερα οστά τους στην Ισπανία χρονολογούνται στα 430.000 χρόνια, ενώ ο σύγχρονος άνθρωπος, που εμφανίστηκε πριν από τουλάχιστον 300.000 χρόνια, παρέμεινε στην Αφρική έως πριν από 60.000 χρόνια περίπου.
Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι υπήρξε επιμειξία ανάμεσα στα δύο συγγενικά ήδη πριν από περίπου 50.000 χρόνια σε ευρωπαϊκό έδαφος -και αυτό άφησε στο DNA μας νεαντερτάλια γονίδια.
Όμως η νέα μελέτη δείχνει ότι πρέπει να υπήρξαν πολύ αρχαιότερες επιμειξίες. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τους παλαιογενετιστές Γιοχάνες Κράουζε και Κόζιμο Ποσθ του γερμανικού Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ για την Επιστήμη της Ανθρώπινης Ιστορίας στη Λειψία δημοσιεύουν τα ευρήματά τους στο Nature.
Συνοπτικά, το πιθανό σενάριο έχει ως εξής: Πριν από περίπου μισό εκατομμύριο χρόνια οι κοινοί πρόγονοι των Νεάντερταλ και των Ντενίσοβαν εξαπλώθηκαν στην Ευρώπη και στην Ασία. Σταδιακά, οι ανατολικοί και οι δυτικοί πληθυσμοί τους διαφοροποιήθηκαν εξελικτικά, με αποτέλεσμα στην Ανατολή (Ασία) να γίνουν Ντενίσοβαν και στη Δύση (Ευρώπη) Νεάντερταλ.
Στη συνέχεια, πριν από τουλάχιστον 270.000 χρόνια, πρόγονοι του ανθρώπου μετανάστευσαν από την Αφρική στην Ευρώπη και ήλθαν σε επιμειξία με τους Νεάντερταλ, με συνέπεια το ανθρώπινο DNA να εισέλθει στο νεαντερτάλιο. Πολύ αργότερα, πριν από περίπου 60.000 χρόνια, έγινε η νέα μαζική μετανάστευση των εξ Αφρικής προγόνων μας στην Ευρώπη και ακολούθησε μια νέα πιο εκτεταμένη επιμειξία τους με τους Νεάντερταλ.
Μέχρι που τελικά οι Νεάντερταλ εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς πριν από περίπου 30.000 χρόνια.