Του Δημήτρη Βάλλα
Στο Λονδίνο, εκείνη την ημέρα, έβρεχε και παρά το σκοτάδι από νωρίς το πρωί ήμουν στο πόδι. (Σας μιλάω στο πρώτο πρόσωπο, συγνώμη, αλλά δεν γίνεται αλλιώς…)
Στο ξενοδοχείο, λοιπόν, απαγορευόταν το κάπνισμα, έτσι με σκουφιά, μπουφάν και γάντια έξω από την κεντρική είσοδο για το πρώτο τσιγάρο της ημέρας.
Στην ολιγομελή δημοσιογραφική αποστολή που κάλυπτε την επίσκεψη του τότε έλληνα πρωθυπουργού στην αγγλική πρωτεύουσα μέναν ελεύθερες λίγες μόνον ώρες, γιατί, αμέσως μετά ξεκινούσαν οι συναντήσεις στην Νταουνινγκ Στρητ και έπονταν όλο το υπόλοιπο πρόγραμμα που θα «τραβούσε» μέχρι τις βραδινές ώρες.
…Ξορκίζοντας το λονδρέζικο ουρανό, μπας και ξασπρίσει, ο συνάδερφος του Α.Π.Ε, μανιώδης και αυτός καπνιστής, βρέθηκε δίπλα μου με ένα σιγάρο στα χέρια.
Αυτόν, άλλα τον απασχολούσαν και μέσα στον καπνό που τον βάρυνε η ομίχλη μόλις που τον άκουσα να μου ψιθυρίζει:
«Είσαι να πάμε στον τάφο του Μαρξ, ή θα πας κι’εσύ για…μπλουζάκια;»
Τον κοίταξα στραβά, μαρξιστής, εγώ δεν ήμουν καθώς τη λεγόμενη τότε «παιδική ασθένεια» στα νιάτα μου την είχα περάσει πολύ …ελαφρά και άντε τώρα να γυρίσω πίσω στην Ελλάδα χωρίς το μπλουζάκι της Μάντσεστερ για τον γιό.
Όμως το δίλημμα ήταν καταλυτικό, καθώς δεν ήξερα ούτε και εγώ ότι ο τάφος του φιλόσοφου που άλλαξε στην εποχή του τον ρου της ανθρωπότητας, βρίσκονταν στο Λονδίνο.
Αρχίσαμε λοιπόν το ψάξιμο με πρώτη ερώτηση στον θυρωρό του hotel που με μαύρο παλτό και ημίψηλο καπέλο άνοιγε τις πόρτες των ταξί και έπαιρνε φιλοδωρήματα.
Μπερδεύτηκε όμως κάτι μεταξύ Μαρξ και Μαξ, άρχισε να λέει κάτι για ροκ περιοδικά και η συζήτηση τέλειωσε άδοξα.
Τον παρατήσαμε όταν λίγο πιο κάτω ένας ηλικιωμένος λονδρέζος ταξιτζής που οδηγούσε ένα από εκείνα τα κλασσικά μαύρα «Ωστιν» ταξί του Λονδίνου, περίμενε κούρσα.
Βγαλμένος, λες από τους προλετάριους του Δυτικού Λονδίνου άλλων καιρών, μέσα από ιστορίες του Τζακ Λόντον, δεν χρειάστηκε δεύτερη κουβέντα:
Γραμμή για το παλιό νεκροταφείο του Highgate.
Ατμόσφαιρα και δέος!
Ώρα 9.30 π.μ γύρω από το νεκροταφείο δεν υπήρχε άνθρωπος και οι πόρτες ήταν κλειδωμένες.
Στις 10 ακριβώς μια νεαρή αγγλίδα έρχεται χαμογελαστή και ανοίγει την επιβλητική
καγκελόπορτα όπου πάνω της λίγο πιο πριν είχε κρεμάσει με γαντζάκι μια μικρή φωτογραφία του Καρλ Μαρξ.
Τρείς λίρες η είσοδος και welcome στο London Cemetery με τον μαρξιστή συνάδελφο δίπλα να τα «σέρνει» στους καπιταλιστές που εκμεταλλεύονται ακόμα και τους …τάφους.
Όμως, γρήγορα το ξεπεράσαμε και αυτό και προχωρήσαμε στα ενδότερα.
Το παλιό κοιμητήριο του Λονδίνου ήταν όντως επιβλητικό.
Τεράστια πανύψηλα δένδρα, πρασινάδα από την υγρασία και κισσοί που σκαρφάλωναν σε κέλτικους σταυρούς και σε περίτεχνα επιτάφια μνήματα.
Το κοιμητήριο είναι σχεδόν ολόκληρη η ιστορία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας καθώς μια παλιά βικτωριανή συνήθεια θέλει τα μνήματα σπίτια των νεκρών και δεν επιτρέπει τις εκταφές.
Οι φιλόσοφοι πρέπει
ν’αλλάξουν τον κόσμο.
Μετά από σύντομη περιπλάνηση το μνήμα του Μαρξ ξεπρόβαλε εντυπωσιακό μπροστά μας με την εντυπωσιακή προτομή του μεγάλου φιλοσόφου.
Πάνω του εκτός από το κλασσικό «προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε» ήταν χαραγμένη επίσης στα αγγλικά η παρότρυνση προς τους φιλοσόφους που πέρασε στην ιστορία και σήμερα γίνεται ακόμα πιο επίκαιρη παρά ποτέ: «The philosophers have only interpreter the world in various ways. The point is to change it».
Οι φιλόσοφοι λοιπόν θα πρέπει ν’αλλάξουν τον κόσμο καθώς μέχρι τώρα μόνο τον έχουν παρουσιάσει με διάφορους τρόπους.
Ο τάφος ήταν οικογενειακός και εκεί είναι ακόμα θαμμένη η γυναίκα του Τζένη, η κόρη του Ελεονόρα και τα εγγόνια του.
Ο χρόνος σταμάτησε για λίγο στην ημέρα του θανάτου του τον Μάρτιο του 1883 με τον περίφημο επικήδειο του Έγκελς να ακούγεται μέσα από το φύσημα του πρωινού ανέμου.
Επιστροφή στην πραγματικότητα…
Όσο για τον γιό, ακόμα έχει να διαμαρτύρεται για κείνο το μπλουζάκι…
- ( Σ.Σ Με τη συμπλήρωση 130 χρόνων από τον θάνατό του, η περιήγηση του τότε έγινε και πάλι επίκαιρη.)
