Του Λεωνίδα Τζέκα
Στις πλαγιές της Κούτρας, έξω από το χωριό Ζάρκο Τρικάλων, σε ένα καταπράσινο τοπίο υπάρχει το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή το οποίο γιόρταζε την εβδομάδα που μας πέρασε.
Πλήθος πιστών βρέθηκε και φέτος στη Μονή, παρακολούθησε τη θεία λειτουργία και συμμετείχε στις γιορταστικές εκδηλώσεις ενώ πολλοί κατέκλυσαν τις πλαγιές περιμετρικά του μοναστηριού ψήνοντας όπως αρμόζει στο έθιμο.
Ο φακός της «Ε.τ.Δ.» βρέθηκε εκεί, παρακολουθήσαμε και απαθανατίσαμε τη γιορτινή ατμόσφαιρα.
Η Ιερά Μονή βρίσκεται δύο χιλιόμετρα βόρεια του χωριού, εκεί που τελειώνει ο κάμπος και αρχίζουν οι πλαγιές των βουνών. Η ιστορία της είναι συνυφασμένη με τους αγώνες των κατοίκων την εποχή της τουρκοκρατίας. Οι αρματολοί και οι κλέφτες της περιοχής έβρισκαν καταφύγιο σε αυτή, ενώ το 1823 ο επίσκοπος της περιοχής ο Θεοφάνης έφερε εδώ σε επαφή τον Γάλλο διπλωματικό υπάλληλο Ραφενέλ με τους Έλληνες επαναστάτες. Το 1894 η μονή προσαρτήθηκε στο μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου Γριζάνου ως μετόχι . Την εποχή του ελληνοτουρκικού πολέμου το 1897 οι Τούρκοι πυρπόλησαν τη μονή, κατέστρεψαν τοιχογραφίες και άρπαξαν ιερά κειμήλια, πολλά από τα οποία τα έριξαν στη φωτιά. Το 1901 με βασιλικό διάταγμα η μονή κηρύχτηκε διατηρητέα, μαζί με τα μοναστήρια της Ζωοδόχου Πηγής Παναγίτσας Τρικάλων, της Γεννήσεως της Θεοτόκου Ορφανού και του Αγίου Δημητρίου Γριζάνου.
Η κατάργηση της επισκοπής Γαρδικίου τον 19 αι. ήταν ένας από τους σοβαρούς λόγους που συνέβαλαν στη διάλυση της μονής γιατί η επισκοπή είχε ιδρύσει τη μονή και μεριμνούσε για τη διατήρησή της. Με τη διάλυσή της χάθηκε και η κτηματική περιουσία της.
Είχε χτιστεί τον 15ο αιώνα και λειτουργούσε ως αντρικό μοναστήρι με καλόγερους μέχρι το 1897, όταν έγινε ο αποτυχημένος πόλεμος με την Τουρκία και χάσαμε τη Θεσσαλία. Τότε οι Τούρκοι κατέστρεψαν το μοναστήρι στο οποίο είχε οχυρωθεί ένα τμήμα του ελληνικού στρατού και παρέμεινε έτσι μέχρι το 1992, ενώ λειτουργούσε μόνο η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη. Τα κελιά των μοναχών είχαν παραδοθεί στη φωτιά και αργότερα από τους Γερμανούς και Ιταλούς (Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο).
Από τότε η μονή έμεινε στην εγκατάλειψη, μέχρι το 1995 που η Μητρόπολη Τρίκκης επανίδρυσε και εγκατέστησε τρεις μοναχές, οι οποίες εργάζονται ακατάπαυστα για την ανακαίνιση και συντήρηση του συγκροτήματος.
Την εποχή εκείνη η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με τη Μητρόπολη αναστήλωσαν τα κελιά.
Σήμερα οι τέσσερις μοναχές που ζουν εκεί φροντίζουν τη μονή με αγάπη και πίστη στο Θεό.
Ο ναός έχει ξυλόγλυπτο τέμπλο, τα θέματα του οποίου προέρχονται από το φυτικό και ζωικό βασίλειο. Ανάμεσά τους υπάρχουν μεμονωμένες ολόσωμες μορφές που κρατούν Ευαγγέλιο μπροστά στο στήθος, παραστάσεις με τα θέματα του θρήνου, της καθόδου στον Άδη, όπου ο Χριστός παριστάνεται μέσα σε κυκλική δόξα να εγείρει τον Αδάμ και την Εύα ενώ στο επάνω μέρος δυο άγγελοι που πετούν τοποθετούν στέμμα στο κεφάλι του. Εικόνες που αναφέρονται στη ζωή των αγίων αλλά και της Θεοτόκου.
Το μοναστήρι έχει μεγάλο προαύλιο χώρο αλλά και κήπο, ενώ υπάρχει αίθουσα όπου εκθέτονται αγιογραφίες.
Το μοναστήρι περιβάλλεται από ψηλό πέτρινο τείχος, ενώ το καθολικό είναι σταυροειδής τετρακιόνιος ναός με χώρους και μακρόστενο νάρθηκα. Στον ναό εκτός από το ξυλόγλυπτο τέμπλο και φορητές εικόνες οι οποίες ανάγονται στον 17ο αιώνα διατηρούνται τοιχογραφίες του 18ου αιώνα...
Η λειτουργία έχει τελειώσει και οι τελευταίοι πιστοί ανάβουν ένα κεράκι καθώς βγαίνουν από τον ναό. Με ευχές και χαμόγελα κατευθύνονται έξω από τη μονή όπου και θα συνεχίσουν το πανηγύρι. Στους γύρω λόφους έχουν στηθεί ψησταριές και κάποιοι ήδη χορεύουν κάτω από τους ήχους του κλαρίνου. Μια όμορφη ατμόσφαιρα, γεμάτη ανθρωπιά.
Κάπου εδώ τελείωσε το ταξίδι μας γεμάτο όμορφες εικόνες καθώς πήραμε τον δρόμο της επιστροφής. Επειδή το μοναστήρι δέχεται επισκέψεις η στήλη σας προτείνει να επισκεφτείτε τη μονή.
