Τα αρνητικά που ίσως συνόδευαν την σκέψη σου, στο πολύωρο ταξίδι Αθήνας - Εδιμβούργου έχουν εξαφανιστεί, τ΄ αφήνεις πίσω σου και ξεκινάς να ζήσεις, να περιηγηθείς σ' έναν καινούργιο τόπο άγνωστο με διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες απ' τον δικό σου.
Όταν φεύγοντας απ' την χώρα σου μέσα στο φως ενός λαμπρού ήλιου, με ανθισμένες τις αμυγδαλιές Φλεβάρη μήνα, προσγειώνεσαι απότομα, όταν σε περιμένει ένας ουρανός γκρίζος, μουντός, συννεφιασμένος. Κρύο βροχή αέρας σε υποδέχονται ψυχρά.
Όμως τη ζεστασιά που νοιώθεις μέσα σου δεν την επηρεάζει το κρύο, εφόσον έχεις δίπλα σου την παρουσία του παιδιού σου.
Μείναμε κοντά του είκοσι μέρες, κι ήταν τόσα πολλά τα αξιοθέατα που μας ξενάγησε και συγχρόνως να μας εξηγεί κάθε τι που αντικρίζαμε, με μάτια γεμάτα θαυμασμό απ' τις ατελείωτες εικόνες μιας όμορφης παλιάς πόλης του Εδιμβούργου. Βρίσκεται Βόρεια στο πάνω μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου στη «Σκωτία» και είναι πρωτεύουσα αυτής.
Εντυπωσιακή τουριστική πόλη. Θα περπατήσουμε στους πεντακάθαρους δρόμους της και θα θαυμάσουμε τα πανάρχαια κάστρα της. Είναι πολλά, πανύψηλα, επιβλητικά γύρω απ' την πόλη, που την κατακλύζει το πράσινο παντού. Πλατείες, πάρκα, αλλά κι έξω στον υπαίθριο χώρο της. Απέραντες καταπράσινες πεδιάδες βοσκότοποι, και γύρω χαμηλά βουνά την αφήνουν απροστάτευτη στο πολικό ψύχος.
Το υγρό στοιχείο πλούσιο από τις βροχές και τα χιόνια ενός χειμώνα που κρατά πολύ και είναι βαρύς, δύσκολος. Το θερμόμετρο να κατεβαίνει απίστευτα χαμηλά. Όμως δεν πτοεί καθόλου τους ανθρώπους εκεί. Έχουν μάθει να ζουν μ' αυτές τις συνθήκες της παγωνιάς, του κρύου. Απορείς όταν τους βλέπεις να κυκλοφορούν υπό το μηδέν ντυμένοι με ρούχα όχι βαριά άνετοι κι ευδιάθετοι. Έκπληκτοι κάποιες μέρες συναντήσαμε στο δρόμο νεαρούς Σκωτσέζους να φορούν το παραδοσιακό τους ένδυμα (κιλτ). Καρό φούστα, σακάκι, γιλέκο και μέσα απ' αυτό λευκό πουκάμισο. Κανείς δεν θα τους απαγορεύσει να εμφανιστούν έτσι όποτε το θέλουν.
Κι ας περάσουμε στις οικίες τους και σ' όλους τους χώρους που ζουν, εργάζονται, διασκεδάζουν. Παμπ, καφετέριες κι άλλα, όπου κι αν πας επικρατεί θαυμάσια ζεστή ατμόσφαιρα. Το φυσικό αέριο, μ' αυτό θερμαίνονται, είναι φθηνό και διοχετεύεται από την Ρωσία.
Συνεχίζουμε πάνω σ' ότι πιο εντυπωσιακό στην πόλη, την θαυμάσια αρχιτεκτονική των κτιρίων της. Χτισμένα αρχές του 17ου αιώνα, από πέτρα σκούρα, στέρεα, γερή, σαν γρανίτης αντοχής στον χρόνο. Δύο τριών ορόφων σπάνια πολυώροφα. Τα παράθυρα στενόμακρα, μικρά, λευκά, έρχονται σε αντίθεση, ξανοίγουν λίγο τη σκουρόχρωμη κατασκευή των κτισμάτων της. Θα είναι λίγα όσα κι αν γράφω για την περίτεχνη ομορφιά τους. Εξαίσια αριστουργηματική τεχνική μιας παλιάς εποχής να μένει ανεξίτηλη, στέκεις και την θαυμάζεις. Το μεγαλείο, το θαύμα της αρχιτεκτονικής, συνεχίζεται μετά την επίσκεψή μας στον Καθεδρικό, Γοτθικού ρυθμού, Ναό της πόλης. Περίτεχνος, πανύψηλος, αισθάνεσαι δέος. Έκθαμβος σηκώνεις τη ματιά σου ως πάνω τον ουρανό λες πως θα αγγίξει. Κι ο χώρος ο εσωτερικός του Ναού απέραντος επιβλητικός λιτός.
Έχουμε ξεναγηθεί στα μουσεία, κάστρα, την πινακοθήκη, θέατρα, θαυμάσαμε τα αγάλματα των ηρώων τους τις πλατείες και επισκεφθήκαμε το πολυτελές πλοίο της Βασίλισσας «Μπριτάνια» στη θαλάσσια περιοχή της πόλης που βρέχεται από τη Βόρεια Θάλασσα. Σε μια απέραντη παραλία που δεν σε προσελκύει να κολυμπήσεις, κρύα άγρια, ουδεμία σύγκριση με τις δαντελένιες ακρογιαλιές της πατρίδας μας. Όμως σ' αυτές τις παγωμένες θάλασσες αλιεύουν υπάρχουν άφθονοι σολομοί και μπακαλιάροι. Δύο είδη ψαριών που εξάγουν σ' όλη την Ευρώπη.
Στις παμπ το κυρίως πιάτο τους (φις εντ τσιπς), σερβίρουν όταν καθίσεις για γρήγορο και πρόχειρο φαγητό. Το συνοδεύουν με μπόλικες τηγανιτές πατάτες κι άφθονη μπύρα ή κρασί. Το ψωμί ελάχιστο. Για πρωινό ένα πλούσιο μπρέκφαστ πολλών θερμίδων για να αντιμετωπίζεις το κρύο της ημέρας.
Λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη επισκεφθήκαμε ένα από τα αποστακτήρια του γνωστού περίφημου Σκωτσέζικου ουίσκι. Μας πρόσφεραν λίγο απ' αυτό, είδαμε τους χώρους του, κι έπειτα δίπλα στην τεράστια πέρδικα που δεσπόζει στην είσοδο σταθήκαμε για μια αναμνηστική φωτογραφία. Είναι το πουλί έμβλημα του εργοστασίου παραγωγής αυτού του διάσημου πανάκριβου και εξαιρετικής ποιότητος ουίσκι.
Συνεχίζουμε με σύντομο λόγο να δούμε τη ζωή των ανθρώπων της Σκωτίας γενικά. Δουλεύουν πολύ κι ο χώρος εργασίας τους παρέχει μπόνους, κι άλλες οικονομικές παροχές, όταν διαπιστώσουν πως αξίζεις, είσαι συνεπής, ακριβής, έντιμος. Είναι ήρεμος, ήσυχος σαν λαός και ευγενικοί με τους ξένους. Φημίζονται ως υπερβολικά οικονόμοι, κι αυτό αληθεύει. Το Εθνικό τους νόμισμα είναι η Λίρα και δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωρολογιακά εμείς πάμε μπροστά δυο ώρες από την δική τους χώρα.
Τους καλοκαιρινούς μήνες φεύγουν για διακοπές στις χώρες της Μεσογείου, κατά προτίμηση Ισπανία, Γαλλία, Ελλάδα, για να χαρούν τον ήλιο και τη θάλασσα που τους λείπει.
Κάθε χρόνο τον Αύγουστο το Εδιμβούργο κατακλύζεται από πλήθος κόσμου για να παρακολουθήσουν το παγκόσμιο Φεστιβάλ Θεάτρου κι άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που λαμβάνουν μέρος εκεί. Θεατρικά δρώμενα, συναυλίες να δίνονται υπαίθριες, μέσα σε κλίμα χαράς και διασκέδασης. Αγαπούν ιδιαίτερα το θέατρο. Ο Σαίξπηρ κι άλλοι Άγγλοι διάσημοι συγγραφείς διαβάζονται παγκοσμίως, τ' αθάνατα έργα τους που τους έχουν αφήσει κληρονομιά.
Πάνω στη διδασκαλία του θεάτρου, μέσα από παραστάσεις αρχαίων σπουδαίων Ελλήνων τραγωδών, σε δημόσιο σχολείο εργάζεται και δημιουργεί ο γιος μου στο Εδιμβούργο.
Έχει σπουδάσει θεατρολόγος κι είναι κάτοχος πολλών γνώσεων πάνω στην επιστήμη της θεατρικής παιδείας.
Το αναφέρω για να νιώσουμε υπερήφανοι, πόσο αγαπούν και θαυμάζουν οι ξένοι τον αρχαίο πολιτισμό μας, ώστε να φέρουν να ασχοληθούν να διδάξουν στα σχολεία τους, δικούς μας αρχαίους τραγωδούς, υποδύοντας ρόλους σ' ένα μάθημα να κυριαρχεί το αρχαίο δράμα, η τέχνη της υποκριτικής μέσω θεατρικών παραστάσεων μεγαλειώδη. Στο απέραντο αμφιθέατρο του σχολείου, να παρακολουθεί πολυπληθές κοινό στο τέλος της σχολικής χρονιάς, να επικρατεί το Ελληνικό στοιχείο.
Πριν κλείσω το σύντομο οδοιπορικό μου, πρέπει να αναφέρω πως τα αξιοθέατα της πόλης είναι πάρα πολλά, αξιοθαύμαστα, πανώριας, ασύλληπτης ομορφιάς κι είναι αδύνατον να μεταφέρω, να περιγράφω εδώ όλα όσα επισκέφτηκα. Άφησαν άριστες εντυπώσεις, τις κρατώ στην μνήμη μου, κι είναι σίγουρο θα ταξιδέψω και πάλι στο βορρά για να γνωρίσω κι άλλους τόπους διαφορετικούς, μακρινούς, κυρίως όμως να βρεθώ κοντά στα αγαπημένα μου πρόσωπα που είναι εκεί έχουν ξενιτευτεί, για μια πορεία ζωής λίγο δύσκολη μεν που όμως θα τους οδηγήσει σ' ένα καλύτερο αύριο.
Από την Κωνσταντίνα Κότση
* Η Κωνσταντίνα Κότση είναι μέλος της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών και της Ε.Λ.Ο.Σ.Υ.Λ.
