Αναντίρρητα, η διοργάνωση το 1992 μεταμόρφωσε πλήρως την όψη και τις δομές της Βαρκελώνης. Η πόλη ανανέωσε πλήρως τις αθλητικές εγκαταστάσεις της και προικίστηκε µε 75 καινούργιες, καθώς και µε έργα υποδομής, όπως δύο νέους περιφερειακούς δρόµους, δύο πύργους τηλεπικοινωνιών (Collserola, Montjuic) από τους φημισμένους αρχιτέκτονες διεθνούς φήμης Santiago Calatrava και Foster, που ξεσήκωσαν θύελλα συζητήσεων για την αισθητική τους, ανακαινίσθηκε το διεθνές αεροδρόμιο µε δυνατότητα εξυπηρέτησης άνω των 12 εκατ. ταξιδιωτών το χρόνο, κατασκευάστηκαν μια νέα οικιστική ζώνη µε 2.000 πολυτελείς κατοικίες, 38 χλµ. νέων οδών, 10.000 νέες θέσεις στάθμευσης, αυξήθηκε ο βαθμός προσβασιμότητας στην πόλη για 900.000 αυτοκίνητα ημερησίως, ανακαινίσθηκε εκ βάθρων το παραδοσιακό μεσαιωνικό τµήµα της πόλης µε πλήθος οικιστικών επεµβάσεων σε χώρους πολιτιστικών εκδηλώσεων, δημιουργήθηκαν νέοι πνεύμονες πρασίνου και υλοποιήθηκε ένα παλιό όνειρο της πόλης: το άνοιγμα προς τη Θάλασσα µε την κατασκευή 4 χλµ. νέων ακτών.
Η Βαρκελώνη, χάρη στις πρωτοποριακές ιδέες Καταλανών αρχιτεκτόνων στις αρχές του αιώνα, έχει ίσως την καλύτερη χωροταξία στην Ευρώπη και ένα πλήρως ιπποδάμειο ρυμοτομικό σύστημα σε όλη την πόλη εκτός του ιστορικού μεσαιωνικού (και πεζοδρομημένου) κέντρου.
Οι ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν αφορούν την αίθουσα επαγρύπνησης τον "εγκέφαλο" της πόλης όπου εξειδικευμένα στελέχη διαχειρίζονται σε real time ειδικές καταστάσεις, τον έξυπνο φωτισμό (εξατομικευμένη εξ αποστάσεως διαχείριση των στύλων φωτισμού LED, αυτάρκη οικοδομικά τετράγωνα με μικροοικο - παραγωγή ενέργειας και δίκτυο θέρμανσης και ψύξης), την διαχείριση των υδάτινων πόρων (έξυπνο σύστημα αποχέτευσης, έξυπνο σύστημα ποτίσματος στα πάρκα, τηλεδιαχείριση σιντριβανιών), την κινητικότητα μηδενικών εκπομπών, την έξυπνη στάθμευση (πληρωμές μέσω κινητού, δημόσιες θέσεις στάθμευσης σε ιδιωτικούς χώρους), τις έξυπνες μεταφορές (ορθογώνιο δίκτυο λεωφορείων, έξυπνες στάσεις λεωφορείων), την αρχιτεκτονική (συμπερίληψη των απαιτήσεων για μια έξυπνη πόλη -υποδομές τηλεπικοινωνιών και αισθητήρες- στους διαγωνισμούς για την ανάπλαση των δρόμων), την τεχνολογία πληροφορικής και επικοινωνίας (apps4BCN, idBCN, Barcelona contactless, mGovProcedures), τους ανοικτούς διαγωνισμούς καινοτομίας, την εταιρική σχέση με κέντρα καινοτομίας (abertis, cisco, i2cat κ.α.) και ανταλλαγή τεχνογνωσίας με άλλες πόλεις, τα αστικά εργαστήρια όπου εφαρμόζονται ρεαλιστικές λύσεις σε πραγματικό περιβάλλον, τα αστικά cluster στα οποία συνεργάζονται τοπικές εταιρίες με διεθνείς κολοσσούς, τα smart city campus οπού αλληλεπιδρούν βιομηχανικές εταιρίες και πανεπιστημιακά ιδρύματα και την ανοιχτή διακυβέρνηση (Οpendata, Whabit, Bigov την ψηφιακή πλατφόρμα με μετρήσιμους δείκτες οι oποίοι απεικονίζουν την κατάσταση της πόλης σε 9 τομείς που είναι η εκπαίδευση, η οικονομία, το περιβάλλον, η υγεία, η ασφάλεια, οι μεταφορές, η επιχειρηματικότητα, ο πολιτισμός και η διακυβέρνηση).
Η συνεργασία με μια ποικιλία εταίρων είναι νευραλγικής σημασίας για την προσέγγιση της έξυπνης πόλης της Βαρκελώνης. Η Telefοnica και η Abertis οι οποίες υπέγραψαν συμφωνίες με το Δημοτικό Συμβούλιο, εργάζονται μαζί για να καθορίσουν πιλοτικά προγράμματα, με κύριο στόχο να συνεργαστούν στη διαδικασία της ενσωμάτωσης των δημοτικών δικτύων, καθώς και στην ανάπτυξη μιας πλατφόρμας ανίχνευσης (BSP). Επιπλέον, η Telefónica δουλεύει με το έργο TAP & GO, η Indra συνεργάζεται με το Δημοτικό Συμβούλιο για να θεσπίσει μια συμφωνία συνεργασίας για την ανάπτυξη ενός σχεδίου στο πλαίσιο Arrowhead του Ευρωπαϊκού προγράμματος ARTEMIS "Pilot Innovation" το 2012, στους τομείς της ενέργειας και της κινητικότητας. Επίσης, η πόλη υπέγραψε ένα μνημόνιο συμφωνίας με την IBM για την έρευνα και την ανάπτυξη ενός λειτουργικού συστήματος πόλεως και τη μελλοντική εφαρμογή του σε άλλες πόλεις σε όλο τον κόσμο. Επιπρόσθετα, παρουσιάστηκε ένα ευρωπαϊκό έργο FP7 για τις έξυπνες πόλεις και το έξυπνο δίκτυο, σε συνεργασία με το Τορίνο της Ιταλίας. Αυτό ήταν ένα έργο ενεργειακής απόδοσης διαιρούμενο σε τρεις άξονες:
* Επέκταση του δικτύου έξυπνου πλέγματος (smart grid) για τη διανομή ηλεκτρισμού.
* Επέκταση δικτύου της θέρμανσης και της ψύξης στην πόλη.
* Αποκατάσταση κτιρίων για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης.
* Ros Roca – Μία από κοινού αίτηση για ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την έξυπνη αυτοματοποιημένη συλλογή των αστικών αποβλήτων.
Νικήτρια του διαγωνισμού Mayor's Challenge του Bloomberg Philanthropies το 2014 η πόλη έλαβε 5.000.000 ευρώ για την ανάπτυξη ενός καινοτόμου προγράμματος που έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει προβλήματα σχετικά με τις παρεχόμενες υπηρεσίες στους ηλικιωμένους πολίτες της λόγω της αύξησης του πληθυσμού τους τα επόμενα χρόνια σύμφωνα με τις προβλέψεις. Μια άλλη συναρπαστική πρωτοβουλία της Βαρκελώνης ήταν η υιοθέτηση προγράμματος πληθοπορισμού (crowdsourcing) μέσω της σχετικής πλατφόρμας Citysmart.com.
Ως απόρροια της πολιτικής που εφαρμόστηκε ήταν η αστική κινητικότητα να καταστεί πιο αποτελεσματική και βιώσιμη, η περιβαλλοντική αειφορία, η βελτίωση του αστικού και περιαστικού τοπίου, η αύξηση του βαθμού ελκυστικότητας μεγαλόπνοων ιδιωτικών επενδύσεων, η αναχαίτιση της ανεργίας, η άνθηση των δεικτών μικροοικονομίας, η ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής, η διακοπή διαρροής νοητικού δυναμικού, οι ανοικτοί δίαυλοι επικοινωνίας και εγγύτητας με τους ανθρώπους, η εξοικονόμηση πολύτιμων οικονομικών πόρων, η διάχυση και ο διαμοιρασμός της γνώσης, η μείωση της περιβαλλοντικής ρύπανσης, η αύξηση της καινοτομίας, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, η διαφάνεια και η επίρρωση της δημοκρατικής κουλτούρας, η καθολική πρόσβαση στα πολιτιστικά δρώμενα χωρίς αποκλεισμούς, η συνολική ανάδειξη του πολιτιστικού δυναμικού, η βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος, των βαθμίδων υγείας όμως το σημαντικότερο επίτευγμα ήταν ότι έκανε τους ανθρώπους της ευτυχισμένους.
Από τον Στυλιανό-Ειρηναίο Μακρή
* Ο Στυλιανός-Ειρηναίος Μακρής είναι οικονομολόγος – σύμβουλος επιχειρήσεων
