Συνέντευξη στον Κώστα Τσόλα
Με την ευκαιρία της παρουσίας του στη Λάρισα για μια ομιλία αναφορικά με το Νέο Λύκειο, συναντήσαμε και συζητήσαμε για το ίδιο θέμα τον εκ Τυρνάβου ορμώμενο Γιώργο Χατζητέγα εκπαιδευτικό, συγγραφέα, φροντιστή με πολύχρονη εμπειρία και πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Φροντιστών. Είναι μια συνέντευξη με ιδιαίτερο ενδιαφέρον όχι μόνο για τους εκπαιδευτικούς γονείς και μαθητές, αλλά και γενικότερα για την κοινωνία, αφού η εκπαίδευση αφορά όλους μας.
* Πόσο διαφορετικό θα είναι το Νέο Λύκειο κ. Χατζητέγα; Ποιοι είναι οι τίτλοι των αλλαγών που επέρχονται;
- Συνοψίζοντας κανείς τις αλλαγές θα μπορούσε να απαριθμήσει: πιο αντικειμενικές εξετάσεις προαγωγής και απόλυσης σε όλες τις τάξεις, ενίσχυση του προγράμματος σπουδών της γενικής παιδείας στην Α’ και τη Β’ Λυκείου, εξεταστική αποδέσμευση του Λυκείου από τη διαδικασία πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς μετά την αποφοίτηση από το Λύκειο θα έχουμε πανελλαδικές σε τέσσερα μαθήματα με ευρεία ύλη...
* Πόσο συμμερίζεστε την άποψη ότι ο εξεταστικός μαραθώνιος στο Γενικό Λύκειο θα οδηγήσει στην έξοδο πολλών μαθητών απ’ αυτό;
- Οι αντικειμενικές αξιολογήσεις και οι σοβαρές εξεταστικές δοκιμασίες είναι γεγονός ότι μειώνουν το πλήθος των προαγόμενων. Η προσεκτική πάντως μελέτη των προτεινόμενων αλλαγών δεν διαφαίνεται να προκαλέσουν το μέγεθος της διαρροής που πολλοί υποστηρίζουν. Η αναβάθμιση της παρεχόμενης παιδείας στο Λύκειο απαιτεί εξετάσεις, αξιολόγηση και ασφαλώς εμπιστοσύνη στους καθηγητές όλων των ειδικοτήτων. Οι καθηγητές στο Νέο Λύκειο θα είναι εκ των πραγμάτων περισσότερο ισχυροί στην άσκηση των διδακτικών και παιδαγωγικών τους καθηκόντων, καθώς η προφορική και γραπτή τους βαθμολογία επηρεάζει σε μικρό αλλά μετρήσιμο ποσοστό τον περίφημο «πέμπτο βαθμό».
* Τι ακριβώς είναι ο «πέμπτος βαθμός» και πόσο επηρεάζει τα μόρια εισαγωγής ενός υποψηφίου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση;
- Ο «πέμπτος βαθμός» προαγωγής και απόλυσης είναι ένας σταθμισμένος μέσος όρος και των τριών λυκειακών τάξεων. Ο βαθμός αυτός όμως προσαρμόζεται πάντα στον μέσο όρο των γραπτών των πανελλαδικώς εξεταζομένων τεσσάρων μαθημάτων και η αξία του καθίσταται τελικώς μάλλον συμβολική για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο...
* Ποιοι είναι οι στόχοι και οι σκοποί του Νέου Λυκείου και ποιος ο τρόπος σκέψης των ιθυνόντων που το σχεδίασαν;
- Ο τρόπος σκέψης εκείνων που σχεδιάζουν το Νέο Λύκειο και το νέο σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αποτυπώνεται με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο στον ευφυή αλγόριθμο που προσμετρά την επίδοση των λυκειακών τάξεων, αφού προηγουμένως την προσαρμόζει στις επιδόσεις των τεσσάρων πανελλαδικώς εξεταζομένων μαθημάτων. Η ανάγνωση του αλγόριθμου τούς αφήνει όλους ευχαριστημένους. Ο καθηγητής του δημόσιου σχολείου που διδάσκει «δευτερεύοντα» μαθήματα αισθάνεται περισσότερο ισχυρός με τη χρήση της βαθμολογίας. Οι καθηγητές των «πρωτευόντων» ειδικοτήτων που παραδίδουν παρανόμως ιδιαίτερα μαθήματα ευελπιστούν ότι θα κάνουν χρυσές δουλειές με το δέλεαρ της προφορικής και γραπτής βαθμολογίας έστω και κατά το ήμισυ. Οι φροντιστές αναμένουν επαύξηση των εγγραφών στις δύο πρώτες τάξεις του Λυκείου και οι εμπνευστές του Νέου Λυκείου ευελπιστούν ότι οι μαθητές θα ξανακαθίσουν στα θρανία και δεν θα εγκαταλείπουν από τον Μάρτη το σχολείο.
* Υπάρχει ένας ακήρυχτος πόλεμος συντεχνιακών ειδικοτήτων από το Νέο Λύκειο με αφορμή την επιχειρούμενη κατάργηση μαθημάτων όπως η Πληροφορική και την αναβάθμιση άλλων; Γιατί οι εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες ακόμα και οι ενώσεις των Σχολικών Συμβούλων απορρίπτουν την προτεινόμενη μεταρρύθμιση;
- Το Νέο Λύκειο κινείται αναμφίβολα στη σωστή κατεύθυνση και η a priori απόρριψή του από τις Συντεχνίες έρχεται σε καταφανή αντίφαση με τις απόψεις χιλιάδων εκπαιδευτικών που ευθαρσώς διατυπώθηκαν στον ελάχιστο χρόνο της δημόσιας διαβούλευσης. Το σχολείο του μέλλοντος δεν μπορεί να είναι εκείνο που θα προετοιμάζει μόνο κρατικούς λειτουργούς και υπαλλήλους αλλά ελεύθερες προσωπικότητες, ικανές να δημιουργήσουν εμπορεύσιμες αξίες για το κοινωνικό σύνολο. Χρειάζεται επομένως ένας ανασχεδιασμός που να υπερβαίνει τις αντιπαλότητες των ειδικοτήτων και ο οποίος είναι αδιανόητο να αγνοεί μαθήματα που σχετίζονται με την επανάσταση των νέων τεχνολογιών και της πληροφορικής.
* Πώς θα σκιαγραφούσε κανένας το φθινοπωρινό τοπίο στην παιδεία;
- Η κινητικότητα, οι μετατάξεις και η διαθεσιμότητα των εκπαιδευτικών ως προθάλαμος απολύσεων αποτελούν αιτίες και αφορμές, οι οποίες συναθροίζουν την κρίσιμη μάζα εκείνων που έχουν κάθε λόγο να διαμαρτύρονται. Η τραγωδία της ελληνικής παιδείας αναπόφευκτα κορυφώνεται με οδυνηρό τρόπο για τους μαθητές, τους γονείς, τους δασκάλους και τους καθηγητές. Το βαρύ τίμημα του μεταπολιτευτικού κρατισμού όλων των αποχρώσεων επέρχεται επί δικαίων και αδίκων. Η εκπληκτική πάντως γελοιογραφία του Ηλία Μακρή στην «Καθημερινή» σκιαγραφεί την μόνη εκπαιδευτική βεβαιότητα του φθινοπώρου με μια μοναχική γλαύκα να αναφωνεί: «Μην ανησυχείτε, τα φροντιστήρια θα ανοίξουν στην ώρα τους...».
