Συνέντευξη στη Μαρίνα Αποστολοπούλου
«Πρέπει να βρεθούν οι 180 βουλευτές που είναι απαραίτητοι για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Διαφορετικά, θα οδηγηθούμε σε πρόωρες εκλογές που αφενός αυτή την κρίσιμη ώρα δεν δικαιολογούνται και αφετέρου θα προκηρυχθούν κατά προφανή καταστρατήγηση των διατάξεων του άρθρου 32 του Συντάγματος».
Τα παραπάνω επισημαίνει σε αποκλειστική συνέντευξή του στην «Ε», ο πρώην υπουργός Εσωτερικών, καθηγητής Προκόπης Παυλόπουλος, ο οποίος έχει οριστεί από τη Νέα Δημοκρατία ως επικεφαλής της επιτροπής που συνέταξε τις προτάσεις της για την αναθεώρηση του Συντάγματος.
«Θέλω να πιστεύω –και το ελπίζω- πως θ’ αποφύγουμε τις πρόωρες εκλογές. Αλλ’ αυτό ανήκει στη σφαίρα υπευθυνότητας της Αντιπολίτευσης, και κυρίως, της Αξιωματικής» αναφέρει ο βουλευτής της Α’ Αθηνών, ο οποίος ως συνταγματολόγος, επισημαίνει επίσης ότι μία πιθανή πρόωρη προσφυγή στις κάλπες γίνεται μ’ εντελώς ανορθόδοξη –κατά την επιεικέστερη έκφραση- ερμηνεία κι εφαρμογή του άρθρου 32 του Συντάγματος που ορίζει ότι εκλογές διενεργούνται αν δεν επιτευχθεί συμφωνία στο πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ενώ εδώ η αντιπολίτευση, και πρωτίστως η αξιωματική δεν προτείνει έστω και υποψήφιο, προκειμένου να διαλυθεί η Βουλή και να προκηρυχθούν εκλογές με κάθε τρόπο.
Όσον αφορά ειδικότερα, στο θέμα της αναθεώρησης του Συντάγματος που αποτελεί μία από τις βασικές παραμέτρους και προϋποθέσεις που τίθενται σε συζήτηση στην προσπάθεια εξεύρεσης συναινετικών λύσεων, ο κ Παυλόπουλος είναι σαφής: «Αν η χώρα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές, το εγχείρημα της αναθεώρησης του Συντάγματος πηγαίνει στις «ελληνικές καλένδες». Θεωρητικώς μετά το 2020. Μ’ όλες τις εντεύθεν επώδυνες συνέπειες». Πράγμα που σημαίνει, συνεχίζει, ότι ορισμένοι, στον βωμό πολιτικών σκοπιμοτήτων και, κυρίως, με μόνο στόχο την κατάκτηση και τη νομή της εξουσίας, θυσιάζουν άκριτα κι ανεύθυνα κορυφαίες θεσμικές διαδικασίες, όπως είναι η Αναθεώρηση του Συντάγματος. Παρατηρεί δε, ότι το μέγεθος της πολιτικής υποκρισίας στην περίπτωση αυτή αναδεικνύεται τόσο περισσότερο όσο οι ίδιοι που τορπιλίζουν τη διαδικασία της Αναθεώρησης του Συντάγματος αναγνωρίζουν –ή αναγκάζονται ν’ αναγνωρίσουν εκ των πραγμάτων- ότι η εκ βάθρων τροποποίηση συγκεκριμένων διατάξεών του είναι προδήλως επιβεβλημένη. Και μάλιστα τόσο για την ομαλή λειτουργία του Πολιτεύματος όσο και για την τιμή του πολιτικού κόσμου.
Σχετικά με τις προτάσεις που κατέθεσε η ΝΔ για την αναθεώρηση του Συντάγματος, ο πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής του κόμματος, συνοψίζει το πνεύμα των προτάσεων αυτών στον εξορθολογισμό κι εκσυγχρονισμό των θεσμών, «ιδίως μέσα στη δίνη της βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα».
Εξάλλου ως προς το ενδεχόμενο απευθείας εκλογής Πρόεδρου της Δημοκρατίας από το εκλογικό σώμα, δίχως προηγούμενη παρέμβαση της Βουλής και σε συνδυασμό με την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του, ο κ Παυλόπουλος παρατηρεί ότι θα μπορούσε, de facto, να οδηγήσει σ’ αλλαγή της μορφής του Πολιτεύματος προς το «προεδρικό». Πράγμα που αποκλείεται κατ’ άρθρο 110 παρ. 1 του Συντάγματος. Ενώ σχετικά με το εκλογικό σύστημα αναφέρει ότι η ΝΔ προτείνει την καθιέρωση της αρχής της αναλογικότητας.
Συγκεκριμένα στη συνέντευξή του στην «Ε» ο Προκόπης Παυλόπουλος επισημαίνει τα ακόλουθα:
* Κύριε Παυλόπουλε, η «πρεμιέρα» για την αναθεώρηση του Συντάγματος έγινε στη Βουλή με πολλές απουσίες αλλά και διαφωνίες. Και με τον ΣΥΡΙΖΑ ν’ απέχει εντελώς από τη διαδικασία, όπως είχε δηλώσει κατά την προηγούμενη εβδομάδα. Κατόπιν τούτων γεννάται το ερώτημα τι «τύχη» μπορεί να έχει το εγχείρημα της Αναθεώρησης του Συντάγματος, και μάλιστα στη δεδομένη χρονική στιγμή, μ’ ανοιχτό το ενδεχόμενο να προχωρήσουμε σε πρόωρες εκλογές;
- Πολύ εύλογο το ερώτημά σας κ. Αποστολοπούλου. Μόνο που πρέπει ν’ απευθυνθεί σ’ όλους εκείνους, οι οποίοι επισπεύδουν τις εκλογές. Και μάλιστα μεσ’ από μιαν εντελώς καταχρηστική ερμηνεία κι εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 32 του Συντάγματος περί εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας. Αν λοιπόν η χώρα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές, το εγχείρημα της Αναθεώρησης του Συντάγματος πηγαίνει στις «ελληνικές καλένδες». Θεωρητικώς μετά το 2020. Μ’ όλες τις εντεύθεν επώδυνες συνέπειες. Πράγμα που σημαίνει ότι ορισμένοι, στον βωμό πολιτικών σκοπιμοτήτων και, κυρίως, με μόνο στόχο την κατάκτηση και τη νομή της εξουσίας, θυσιάζουν άκριτα κι ανεύθυνα κορυφαίες θεσμικές διαδικασίες, όπως είναι η Αναθεώρηση του Συντάγματος. Και το μέγεθος της πολιτικής υποκρισίας στην περίπτωση αυτή αναδεικνύεται τόσο περισσότερο όσο οι ίδιοι που τορπιλίζουν τη διαδικασία της Αναθεώρησης του Συντάγματος αναγνωρίζουν –ή αναγκάζονται ν’ αναγνωρίσουν εκ των πραγμάτων- ότι η εκ βάθρων τροποποίηση συγκεκριμένων διατάξεών του είναι προδήλως επιβεβλημένη. Και μάλιστα τόσο για την ομαλή λειτουργία του Πολιτεύματος όσο και για την τιμή του πολιτικού κόσμου. Η τελευταία διαπίστωση προσλαμβάνει σήμερα τόσο μεγαλύτερη σημασία όσο τα κρούσματα διαφθοράς έστω και μεμονωμένων στελεχών του πολιτικού κόσμου έχουν τραυματίσει το κύρος του και, συνακόλουθα, έχουν πλήξει καίρια την εμπιστοσύνη του κοινωνικού συνόλου προς αυτόν.
* Συνεπώς, αν δεν επιτευχθεί η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας στον τρίτο γύρο, τότε και το ζήτημα της Συνταγματικής Αναθεώρησης προφανώς θα μετατεθεί για αργότερα. Αυτό τι σημαίνει πρακτικά για την αναθεώρηση αυτή καθεαυτή αλλά και για τις συνέπειες που θα έχει στον τόπο;
- Σας απάντησα, τουλάχιστον εν μέρει, προηγουμένως. Αν η χώρα οδηγηθεί σ’ εκλογές λόγω μη εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, η Αναθεώρηση του Συντάγματος μετατίθεται σε χρόνο αόριστο, και πάντως μετά το 2020. Επαναλαμβάνω δε ότι μια τέτοια προσφυγή στις κάλπες γίνεται μ’ εντελώς ανορθόδοξη –κατά την επιεικέστερη έκφραση- ερμηνεία κι εφαρμογή του άρθρου 32 του Συντάγματος. Αφού τούτο ορίζει ότι εκλογές διενεργούνται αν δεν επιτευχθεί συμφωνία στο πρόσωπο του υποψηφίου Προέδρου της Δημοκρατίας. Ενώ εδώ η Αντιπολίτευση, και πρωτίστως η Αξιωματική δεν προτείνει έστω και υποψήφιο, προκειμένου να διαλυθεί η Βουλή και να προκηρυχθούν εκλογές με κάθε τρόπο. Ως προς τις συνέπειες για τον Τόπο είναι οφθαλμοφανείς: Συνέχιση, άγνωστο ως πότε, της κοινώς ομολογημένης δυσλειτουργίας συγκεκριμένων πολιτειακών θεσμών και διαιώνιση εφαρμογής διατάξεων που πλήττουν το κύρος και την αξιοπιστία του πολιτικού κόσμου. Π.χ. ασυλία βουλευτών και ευθύνη των μελών της Κυβέρνησης και των υφυπουργών. Ξεκαθάρισα δε πόσο επικίνδυνο είναι αυτό για την όλη λειτουργία του πολιτικού μας συστήματος και για την ομαλή πορεία της πολιτικής μας ζωής.
ΘΕΣΜΙΚΟ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑ
* Έχει εκφρασθεί, από μεμονωμένους βουλευτές αλλά και από το «Ποτάμι», η άποψη ότι εφόσον ήθελε επέλθει μία συμφωνία -στο πλαίσιο αναζήτησης συναινετικών λύσεων- για εκλογή Πρόεδρου της Δημοκρατίας και ολοκλήρωση των διαδικασιών περί Συνταγματικής Αναθεώρησης, μετά το πέρας της οποίας θα πρέπει να καθορισθεί ημερομηνία εθνικών εκλογών, θα ήταν πιο «εύκολο» να εκλεγεί ο Πρόεδρος από την παρούσα Βουλή. Ποια είναι η άποψή σας;
- Και η πρόταση αυτή –έστω κι αν κατατίθεται με καλές προθέσεις- εμφανίζει το πολιτικό και θεσμικό μειονέκτημα του να οδηγεί σ’ έμμεση παραβίαση του Συντάγματος. Και τούτο διότι το Σύνταγμα ορίζει ότι η κοινοβουλευτική περίοδος –και η αντίστοιχη θητεία της Βουλής- είναι τετραετής. Όπως έχει δείξει η πικρή εμπειρία ως τώρα, ιδίως δε η κρισιμότητα της σημερινής συγκυρίας, πρέπει ν’ αφήσουμε πίσω μας τη βλαπτική αυτή τακτική των πρόωρων εκλογών οι οποίες προκηρύσσονται απλώς και μόνον για να εξυπηρετήσουν πολιτικές σκοπιμότητες και προσωπικές πολιτικές φιλοδοξίες. Η δημοκρατική αρχή επιβάλλει λοιπόν την ολοκλήρωση της θητείας της Κυβέρνησης και την αξιολόγησή της μετά το πέρας της θητείας αυτής.
ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΕΞΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
* Οι προτάσεις που έχει καταθέσει η Νέα Δημοκρατία για την Αναθεώρηση έχουν ήδη δημοσιοποιηθεί. Κατά την άποψή σας, ως προέδρου της Επιτροπής που τις συνέταξε, πώς «χαρακτηρίζονται» οι συγκεκριμένες προτάσεις και ποια είναι η «φιλοσοφία», πάνω στην οποία βασίζονται;
- Θα μπορούσα να συμπυκνώσω το πνεύμα της πρότασής μας στη φράση: Εξορθολογισμός κι εκσυγχρονισμός των θεσμών, ιδίως μέσα στη δίνη της βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα. Ειδικότερα δε: Πρώτον, ομαλοποίηση της ισορροπίας εντός της Εκτελεστικής Εξουσίας μέσω της αποκατάστασης του ρόλου του Προέδρου της Δημοκρατίας ως ρυθμιστή του Πολιτεύματος και αντίστοιχης αποδυνάμωσης του πρωθυπουργοκεντρικού συστήματος, το οποίο καθιέρωσε η πρόχειρη και προσχηματική αναθεώρηση του Συντάγματος του 1986. Δεύτερον, ως προς τη Νομοθετική Εξουσία, μείωση των προνομίων των βουλευτών –π.χ. ουσιαστική κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας- και αναβάθμιση αφενός του νομοπαραγωγικού ρόλου της Βουλής, διά της οδού της διευκόλυνσης της λειτουργίας του θεσμού των προτάσεων νόμων. Και, αφετέρου, του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Τρίτον, ως προς τη Δικαστική Εξουσία αφενός κατοχύρωση της ανεξαρτησίας της, μέσω του περιορισμού της διακριτικής ευχέρειας της Κυβέρνησης αναφορικά με την επιλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης. Και, αφετέρου, σύσταση Συνταγματικού Δικαστηρίου όχι μόνον για τον έλεγχο της συνταγματικότητας των νόμων αλλά και για τον έλεγχο τόσο της δημοκρατικής οργάνωσης και λειτουργίας των Πολιτικών Κομμάτων όσο και της περιουσιακής κατάστασης των πολιτικών προσώπων. Τέλος, κορυφαία σημασία έχει η «σαρωτική» αναθεώρηση του άρθρου 86 του Συντάγματος ως προς την ευθύνη των μελών της Κυβέρνησης και των υφυπουργών, ώστε να καταργηθεί κάθε παρέμβαση της Βουλής αλλά και η, διαβρωτική θεσμικώς και πολιτικώς, αποσβεστική προθεσμία που ισχύει σήμερα για την ποινική τους δίωξη. Μ’ άλλες λέξεις θα ισχύει η κοινή, για κάθε πολίτη, παραγραφή.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ
* Όπως αναφέρατε, υπάρχει και ειδική «μέριμνα» για την αναβάθμιση του ρόλου του Προέδρου της Δημοκρατίας. Προτείνετε δυνατότητα εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό αν η τρίτη ψηφοφορία αποβεί άκαρπη εφόσον δεν συγκεντρωθούν οι 180 βουλευτές και, επίσης, επαναφορά των αυξημένων αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας, όπως είχαν προβλεφθεί στο Σύνταγμα του 1975, μ’ εξαίρεση τη δυνατότητά του να διαλύει τη Βουλή λόγω δυσαρμονίας. Δηλαδή πλην της τελευταίας ποιες είναι οι λοιπές αυξημένες αρμοδιότητες που προτείνετε; Ακόμη, γιατί δεν θα μπορούσε να υπάρξει απευθείας εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό, όπως έχει προτείνει ο πρώην πρωθυπουργός κ. Κ. Μητσοτάκης; Και, επίσης, ποια είναι η θέση της ΝΔ για την «κατοχύρωση» μη προκήρυξης πρόωρων εκλογών αλλά και για το «μπόνους» των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα που σήμερα ισχύει;
- Σύμφωνα με την πρότασή μας: Πρώτον, αν η τρίτη ψηφοφορία αποβεί άκαρπη, δεν προκηρύσσονται βουλευτικές εκλογές αλλά η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας γίνεται από το Εκλογικό Σώμα, πλην όμως μόνον μεταξύ των υποψηφίων, οι οποίοι είχαν ήδη προταθεί από τις οικείες Κοινοβουλευτικές Ομάδες. Δεύτερον, τέτοιες αρμοδιότητες είναι π.χ. η κυρωτική αρμοδιότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας ως προς τους ψηφισμένους από τη Βουλή νόμους, η αρμοδιότητα προκήρυξης δημοψηφίσματος για κρίσιμο εθνικό θέμα, η αρμοδιότητα να συγκαλεί το Συμβούλιο των Αρχηγών των Πολιτικών Κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή, η αρμοδιότητα ν’ απευθύνει διάγγελμα χωρίς σύμφωνη γνώμη του Πρωθυπουργού κλπ. Τρίτον, απ’ ευθείας εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από το Εκλογικό Σώμα, δίχως προηγούμενη παρέμβαση της Βουλής, σε συνδυασμό με την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του, θα μπορούσε, de facto, να οδηγήσει σ’ αλλαγή της μορφής του Πολιτεύματος προς το «προεδρικό». Πράγμα που αποκλείεται κατ’ άρθρο 110 παρ. 1 του Συντάγματος. Τέταρτον, ως προς το εκλογικό σύστημα, προτείνουμε την καθιέρωση της αρχής ότι τούτο πρέπει να υιοθετεί, κατά βάση, την αρχή της αναλογικότητας. Πέμπτον, προτείνουμε την υιοθέτηση διάταξης, σύμφωνα με την οποία η πρόωρη διάλυση της Βουλής –και συγκεκριμένα η διάλυση πριν το τελευταίο εξάμηνο της θητείας της- να οδηγεί σ’ ανάδειξη Βουλής που διαρκεί μόνον ως προς το υπόλοιπο της τετραετούς κοινοβουλευτικής περιόδου.
ΟΙ 180
* Ως πολιτικός με μακρά πείρα, μετά το αποτέλεσμα της πρώτης ψηφοφορίας στη Βουλή, εκτιμάτε ότι θα βρεθούν τελικά οι 180 βουλευτές για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας; Και αν «ναι» πού στηρίζετε την εκτίμησή σας αυτή; Ακούγονται φωνές που υποστηρίζουν ότι απαιτούνται πολιτικές πρωτοβουλίες, οι οποίες θα... «ξεμπλοκάρουν» την κατάσταση. Η δική σας άποψη ποια είναι; Θα μπορούσε ενδεχόμενη αλλαγή υποψηφίου για την Προεδρία της Δημοκρατίας να διαμορφώσει πιο πρόσφορες συνθήκες; Και, τελικά, πόσο πιο κοντά βρισκόμαστε στις πρόωρες εκλογές;
- Πρέπει να βρεθούν οι 180 βουλευτές που είναι απαραίτητοι για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Διαφορετικά, όπως προανέφερα, θα οδηγηθούμε σε πρόωρες εκλογές που αφενός αυτή την κρίσιμη ώρα δεν δικαιολογούνται. Και, αφετέρου, θα προκηρυχθούν κατά προφανή καταστρατήγηση των διατάξεων του άρθρου 32 του Συντάγματος. Κατά τα λοιπά πιστεύω ότι ο πρωθυπουργός κ. Α. Σαμαράς ξέρει να χειρίζεται μ’ αποτελεσματικότητα και υπευθυνότητα κρίσιμα θέματα, όπως το συγκεκριμένο. Και δεν χρειάζεται τις «συμβουλές» μου. Τέλος, θέλω να πιστεύω –και το ελπίζω- πως θ’ αποφύγουμε τις πρόωρες εκλογές. Αλλ’ αυτό ανήκει στη σφαίρα υπευθυνότητας της Αντιπολίτευσης, και κυρίως, της Αξιωματικής.
