Μαζί με τους Φαρμακίδη, Ζαρμάνη, Λογιωτάτου, Γαλάτη, Γεωργιάδη, Χρυσοχόου και άλλους επώνυμους και ανώνυμους Λαρισαίους, μυήθηκε και διετέλεσε μέλος της μυστικής οργάνωσης «Αδελφική Ένωσις» (Παράρτημα Λαρίσης), που ιδρύθηκε στην Αθήνα υπό την προεδρία του τότε λοχαγού του πυροβολικού Κωνσταντίνου Ισχόμαχου.
Μετά από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας (1881), δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά με το εμπόριο δημητριακών, ενώ διετέλεσε διαχειριστής και πληρεξούσιος της κτηματικής περιουσίας εύπορων Οθωμανών κτηματιών που άρχισαν να μεταναστεύουν μαζικά προς τη Μικρά Ασία. Πολλοί από αυτούς του μεταβίβασαν την ακίνητη περιουσία τους αντί μικρού σχετικά τιμήματος, με αποτέλεσμα σε λίγα χρόνια να κατέχει μεγάλες εκτάσεις τόσο στη Λάρισα, όσο και στην ευρύτερη περιφέρειά της. Παράλληλα την πρώτη δεκαετία μετά από την απελευθέρωση της Λάρισας (1881-1891), συνήψε συμβάσεις με το Υπουργείο των Στρατιωτικών για την προμήθεια σίτου και κριθής για τις ανάγκες του στρατού της Θεσσαλίας. Χαρακτηριστική και ιδιαίτερη ενδιαφέρουσα (ως προς τους όρους της) είναι η σύμβαση που υπέγραψε το 1886 για την προμήθεια 100.000 οκάδων κριθής για τις ανάγκες του Α΄ Αρχηγείου Στρατού Λαρίσης [1].
Τον Φεβρουάριο του 1890 νυμφεύθηκε τη Φωτεινή, θυγατέρα της Αικατερίνης (†1911) και του Χρ. Καραστεργίου και αδελφής του γνωστού δικηγόρου της Λάρισας Νικολάου Καραστεργίου [2]. Ο τελευταίος του παραχώρησε ως προίκα το ποσό των 710 χρυσών τουρκικών λιρών (16,073,20 δρχ.) σε μετρητά, καθώς και είδη ένδυσης, επίπλωσης και τιμαλφή αξίας 5.948 δρχ. [3]. Τον Σεπτέμβριο του ιδίου έτους (1890) έθεσε υποψηφιότητα ως βουλευτής Λαρίσης. Οι συμπολίτες του τον τίμησαν με την ψήφο τους και εκλέχθηκε βουλευτής στις εκλογές της 14ης Οκτωβρίου. Η θητεία του διήρκεσε δύο χρόνια (μέχρι τις 12 Μαρτίου 1892) [4].
Ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 και η προσωρινή κατοχή της Θεσσαλίας (1897-1898) έπληξαν σε μεγάλο βαθμό τις εμπορικές δραστηριότητες του Νικολάου Ριζόπουλου. Οι μεγάλες ιδιόκτητες αποθήκες σιτηρών που διατηρούσε στον Πέρα Μαχαλά (συνοικία Αγίου Χαραλάμπους), καθώς και το μεγάλο λιθόκτιστο διώροφο κτίσμα (για χρήση καφενείου στο ισόγειο και κατοικίας στον όροφο) στη συνοικία Καζγανή Ατίκ (νοτιοδυτικά της Κεντρικής πλατείας), πυρπολήθηκαν και καταστράφηκαν ολοκληρωτικά. Μετά από το τέλος της Κατοχής (1898), επιδιόρθωσε το διώροφο καφενείο και το ενοικίασε στους καφεπώλες Γεώργιο Γκουλιάμα και Νικόλαο Χρηστίδη [5]. Την ίδια περίοδο ορίστηκε και ως πληρεξούσιος επίτροπος της περιουσίας της Χαρίκλειας, χήρας του Ιωάννη Σαπουντζή από τον Βόλο [6]. Τον Δεκέμβριο του 1898 διορίσθηκε ως προσωρινός διευθυντής του υποκαταστήματος Λαρίσης της Τράπεζας Ηπειροθεσσαλίας [7] και παρέμεινε στη θέση του μέχρι την συγχώνευσή της με την Εθνική Τράπεζα (1899).
Τον Απρίλιο του 1899 ενοικίασε τα 2/6 του τσιφλικιού Ματαράγκα (στην Καρδίτσα) με όλα τα παραρτήματα και τα παρακολουθήματά του (αγροκτήματα, οικίες, αποθήκες, κονάκια, πανδοχεία και υδρόμυλους) αντί ετησίου μισθώματος 300 χρυσών λιρών (11.175 δρχ.). Το χωριό Ματαράγκα ανήκε τότε στην κυριότητα της Σενιφέ Χανούμ, χήρας του κτηματία Ιμπραήμ Ισμαήλ, η οποία είχε διορίσει ως πληρεξούσιό της τον τότε Οθωμανό βουλευτή Λαρίσης Χασήπ Σερέφβέη [8].
Η εμπορική δραστηριότητα του Νικολάου Ριζόπουλου συνδυάστηκε και με την αντίστοιχη κοινωνική. Πρωτοστάτησε ως μέλος της επιτροπής Λαρίσης (1899), στα συλλαλητήρια που διενεργήθηκαν στη Λάρισα και στην Αθήνα, ώστε η γραμμή του υπό κατασκευή σιδηροδρόμου να μη σταματήσει στο Δεμερλί (Παλαιοφάρσαλος), αλλά να επεκταθεί μέχρι τη Λάρισα [9]. Διετέλεσε επίσης ιδρυτικό μέλος της «Φιλοδασικής Ενώσεως» (Παράρτημα Λαρίσης) που ιδρύθηκε το 1900 υπό την προεδρία της πριγκίπισσας Σοφίας [10].
Στις αρχές του 1900, ο Νικόλαος Ριζόπουλος, από κοινού με τον υπομοίραρχο Λαρίσης Δημήτριο Καρούσο, τους κτηματίες Ρίζο Χαδούλη και Τριαντάφυλλο Σουλιώτη καθώς και με τους αδελφούς Γεώργιο και Αντώνιο Γουλέμτσα (οι τέσσερις τελευταίοι από το Τσάγεζι), επένδυσαν χρήματα για την εκμετάλλευση ενός μεταλλείου σιδήρου και μαγγανίου στην περιοχή του χωριού Καρύτσα (του τότε Δήμου Ευρυμενών) [11]. Μετά από εργασίες λίγων μηνών, η επένδυση εγκαταλείφθηκε ως οικονομικά ασύμφορη.
(συνεχίζεται)
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Λάρισας (ΓΑΚ/ΑΝΛ), Συμβολαιογραφικό Αρχείο Ανδρέα Ροδόπουλου, φκ. 015, αρ. 4298 (2 Φεβρουαρίου 1886).
[2]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 19 (6 Φεβρουαρίου 1890). Ανάδοχος (κουμπάρος) ήταν ο Δημοσθένης Ριζόπουλος.
[3]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 034, αρ. 9947 (4 Φεβρουαρίου 1890).
[4]. Βουλή των Ελλήνων, Μητρώο πληρεξουσίων, γερουσιαστών και βουλευτών 1822-1935. Αθήνα 1986, α/α 1129, σ. 156-157.
[5]. ΓΑΚ/ΑΝΛ, Συμβολαιογραφικό Αρχείο Αγαθάγγελου Ιωαννίδη, φκ. 059, αρ. 21760 και 21761 (12 Σεπτεμβρίου 1898).
[6]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 061, αρ. 22275 (1 Δεκεμβρίου 1898).
[7]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 061, αρ. 22364 (22 Δεκεμβρίου 1898).
[8]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 063, αρ. 22809 (16 Απριλίου 1899).
[9]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 64 (10 Ιουλίου 1899).
[10]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 136 (16 Οκτωβρίου 1900).
[11]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 101 (25 Μαρτίου 1900).
Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου
