Συνέντευξη: Λένα Κισσάβου
«Θεωρώ ηρωίδες τις γυναίκες που καταφέρνουν να ξεφύγουν από έναν σύζυγο, σύντροφο, που τις κακοποιεί. Η ερώτηση που γίνεται συνήθως όταν βγαίνει στο φως ένα περιστατικό βίας, είναι: «Μα γιατί δεν έφευγε, γιατί καθόταν;». Αυτή η ερώτηση ενοχοποιεί τη γυναίκα. Ο τρόμος και οι συνεχείς απειλές εναντίον της από τον θύτη με τον οποίο ζει, της παραλύουν τη ζωή» δηλώνει στην «Ε» η Άντα Τσαρέα, αναγνωρισμένη ακτιβίστρια από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο E.I.G.E. για την ισότητα των γυναικών, αντιπρόεδρος του «Nimertis Action Art» και δασκάλα της γυναικείας ομάδας αυτοάμυνας της οργάνωσης.
Η κ. Τσαρέα βρέθηκε στη Λάρισα προσκεκλημένη από την Επιτροπή Ισότητας του Δήμου Λαρισαίων, προκειμένου να πραγματοποιήσει μαθήματα αυτοάμυνας σε γυναίκες, στα οποία παρατηρήθηκε εκπληκτικό ενδιαφέρον και πολύ μεγάλη συμμετοχή. Μιλά στην «Ε» για το φαινόμενο της έμφυλης βίας, τις γυναικοκτονίες και το αυξημένο ενδιαφέρον που εμφανίζεται από όλο και πιο μικρές ηλικίες γυναικών να παρακολουθήσουν μαθήματα αυτοάμυνας, αντιμετώπισης και αποφυγής σωματικής βίας.
* Κυρία Τσαρέα, στην εποχή μας, εμφανίζεται εντονότερο από ποτέ άλλοτε το φαινόμενο των γυναικοκτονιών. Θεωρείται ότι πρόκειται για έξαρση ή υπήρχε πάντα στον ίδιο βαθμό;
- Το φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια. Η πανδημία έκανε το πρόβλημα εντονότερο, διότι οι γυναίκες εγκλωβίστηκαν στο σπίτι για πολλές ώρες μαζί με τους δράστες, αλλά είχε και ένα θετικό σημείο ότι το πρόβλημα άρχισε να κοινοποιείται σε παγκόσμια κλίμακα. Πριν λίγες μέρες έλαβα από την E.I.G.E., το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την ισότητα των γυναικών, στο οποίο είμαι μέλος και αναγνωρισμένη ακτιβίστρια, ενημέρωση για τα ποσοστά όλων των εκφάνσεων της βίας κατά των γυναικών. Ενδεικτικά θα αναφέρω ότι το 55% των γυναικών στην Ε.Ε. έχουν υποστεί ενδοοικογενειακή βία, στην Ελλάδα είμαστε 7 στις 10 γυναίκες, το 40% πιστεύει ότι οι γυναίκες πρέπει να ασχολούνται με την οικογένεια. Αυτά λοιπόν τα ποσοστά ως προς τη βία και τα στερεότυπα είναι στην εποχή μας τρομακτικά, διότι μιλάμε για ευρωπαϊκές χώρες με ιστορία κοινωνικών κινημάτων. Τα ποσοστά σε Ασία και Αφρική είναι δε πολύ παραπάνω. Οι δολοφονίες γυναικών υπήρχαν και στο παρελθόν, αλλά τις ονόμαζαν οικογενειακά δράματα ή εγκλήματα πάθους. Σήμερα, τις αποκαλούμαι με το σωστό τους όνομα, γυναικοκτονίες.
* Τι πρέπει να κάνουν οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν τη βία, είτε λεκτική, είτε σωματική, στην καθημερινότητά τους;
- Η έμφυλη βία είναι κοινωνικό φαινόμενο και ένα σιωπηλό έγκλημα πίσω από τις κλειστές πόρτες. Αντιμετωπίζεται ως οικογενειακή υπόθεση και έχει λιγότερη βαρύτητα από μια ληστεία. Οι γυναίκες πρέπει να καταγγέλλουν οποιαδήποτε μορφή βίας εναντίον τους και να βάζουν τα όριά τους, χωρίς να ανέχονται κανέναν τοξικό ή κακοποιητικό σύζυγο ή σύντροφο. Σας πληροφορώ ότι αυτό θέλει γενναιότητα και κουράγιο από τη μεριά τους. Η ερώτηση που γίνεται συνήθως όταν γίνεται γνωστό ένα περιστατικό βίας είναι: «Μα γιατί δεν έφευγε, γιατί καθόταν».
Αυτή η ερώτηση ενοχοποιεί τη γυναίκα. Ο τρόμος και οι συνεχείς απειλές εναντίον της από τον θύτη με τον οποίο ζει, της παραλύουν τη ζωή. Είναι εγκλωβισμένη σε έναν φαύλο κύκλο βίας απομονωμένη από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον και συνήθως χωρίς οικονομικούς πόρους. Είναι φυλακισμένη στο ίδιο της το σπίτι. Θεωρώ ηρωίδες τις γυναίκες που ξεφεύγουν και πιστέψτε με έχω γνωρίσει πολλές μέσα από τη δράση μου.
Οι γυναίκες θα πρέπει να μη θεωρούν τη ζήλεια ως εκδήλωση αγάπης. Είναι έλεγχος που οδηγεί τη γυναίκα στην απομόνωση από το κοινωνικό και οικογενειακό της περιβάλλον. Να γνωρίζουν ότι έχουν το δικαίωμα να λένε όχι, να κάνουν λάθος, να απαιτούν να ενημερώνονται για τα νόμιμα δικαιώματά τους, να μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερες χωρίς φόβο.
Στην περίπτωση της αντιμετώπισης της βίας, απ’ τη μεριά μας έχουμε δημιουργήσει τη γυναικεία ομάδα αυτοάμυνας, στην Αθήνα, που είναι η μόνη δυστυχώς στην Ελλάδα, που εκπαιδεύει τις γυναίκες, σύμφωνα με τις φεμινιστικές αρχές, στη σωματική και λεκτική βία μιλώντας τους για τα δικαιώματά τους. Τη δημιουργήσαμε το 1988 μετά από τους βιασμούς και τους φόνους που έγιναν από τους Μπέσκο, Παπαχρόνη…, αλλά και από τους ομαδικούς βιασμούς εκείνης της εποχής σε Φιλοπάππου και Λυκαβηττό. Όταν πήγα να εκπαιδευτώ στο Βερολίνο και στην Αγγλία στο «VEDO» (γυναικεία πολεμική τέχνη) μου έκανε εντύπωση ότι σχεδόν σε κάθε πόλη υπήρχαν ομάδες σαν τη δική μας.
Σήμερα αρκετές σχολές πολεμικών τεχνών διδάσκουν αυτοάμυνα σε γυναίκες και θα συνιστούσα σε όλες τις γυναίκες να πάνε, και όχι μόνο όσες θεωρούν ότι τα έχουν ανάγκη.
* Παρατηρείται αυξημένο ενδιαφέρον από τον γυναικείο πληθυσμό, για εκπαίδευση πρακτικής αυτοάμυνας, για την αντιμετώπιση και αποφυγή σωματικής βίας;
- Πάντα υπήρχε ενδιαφέρον. Από σεμινάρια και μαθήματα που κάνω εδώ και χρόνια, πάντα εθελοντικά, σε Συλλόγους, Πανεπιστήμια, Δήμους και Κοινότητες, σχολεία, σε γυναίκες πρόσφυγες μέσω του ΟΗΕ και της «ΟΥΝΕΣΚΟ», διαπιστώνω πως αυτό που άλλαξε είναι ότι έρχονται περισσότερο νεότερες γυναίκες και έφηβες. Έχω εμπιστοσύνη στη νέα γενιά. Το βλέπω από την έφηβη κόρη μου, που με βοηθά να τις καταλάβω. Θεωρώ, ότι όλοι μας, από τη δική του μεριά ο καθένας, θα πρέπει να βάλει ένα μικρό λιθαράκι για να γίνει τούτος ο κόσμος καλύτερος».
