Όπως είναι γνωστό, τα πιο πολλά μέτρα του ΠΑΑ προκηρύχθηκαν την τελευταία τριετία, όπως τα Σχέδια Βελτίωσης, οι Ομάδες Παραγωγών, η αγροτική οδοποιία, τα εγγειοβελτιωτικά και τα αρδευτικά έργα, η συνεργασία – καινοτομία (πρόσκληση 64 εκατ. ευρώ), μέτρα της μεταποίησης αγροτικών προϊόντων, οι Νέοι Γεωργοί, η ανάπτυξη μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων, τα LEADER, η Βιολογική Γεωργία και η Βιολογική Κτηνοτροφία, η αντιχαλαζική προστασία κ.α., το μέτρο των γεωργικών συμβουλών με προϋπολογισμό 120 εκατ. ευρώ, καθώς και τα δασικά μέτρα με προϋπολογισμό 150 εκατ. ευρώ περίπου.
Την παρούσα στιγμή επιδιώκεται από την ηγεσία του ΥΠΑΑΤ η ταχεία ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων στήριξης της υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων με την υπογραφή της συμφωνίας χρηματοδότησης για το Ταμείο Εγγυήσεων με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων.
Κάνοντας έναν πρώτο απολογισμό του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020 που εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2015, με 4,7 δισ. ευρώ κοινοτική συμμετοχή και δημόσια δαπάνη ύψους 5,64 δισ. ευρώ, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γεωπόνων Ελλάδας και πολύ σύντομα σύμβουλος του ΥΠΑΑΤ Δημήτρης Σοφολόγης, αναφέρεται στα λάθη και τις προοπτικές του Προγράμματος.
ΤΑ ΛΑΘΗ
Σύμφωνα με τον κ. Σοφολόγη «λάθη έγιναν σε μέτρα όπως η μείωση της νιτρορύπανσης από γεωργική δραστηριότητα το οποίο προκηρύχθηκε με 200 εκατ. ευρώ και δημιούργησε αγρότες δύο ταχυτήτων στην περιοχή μας, καθώς η μοριοδότηση στηρίχθηκε μόνο σε 2 κριτήρια (NATURA, κακή χημική σύσταση), ενώ επιλέχθηκε και όριο αμειψισποράς του 90% με ξερική καλλιέργεια, δημιουργώντας μειωμένες εκτάσεις σε δυναμικές καλλιέργειες σε περιοχές της Θεσσαλίας.
Μπορεί το μέτρο να είναι εθελοντικό, περιβαλλοντικό αλλά κατά τη γνώμη μου, έχει και «υποστηρικτικό» χαρακτήρα στην ενίσχυση της βαμβακοκαλλιέργειας, συνδυασμένη βέβαια πάντοτε με την προστασία του περιβάλλοντος. Στη δύσκολη αυτή χρονική συγκυρία σε ό,τι αφορά στις τιμές του βαμβακιού θα αποτελούσε μερική λύση του προβλήματος.
Η προδημοσίευση και η διαβούλευση ενός μέτρου έχει λογική, προκειμένου ένα πρόγραμμα προτού εκδοθεί ,να βελτιωθεί σε παραλείψεις και ασάφειες και να κατατεθούν έγκαιρα οι απόψεις των φορέων που εμπλέκονται . Όταν όμως η προδημοσίευση των μέτρων διαρκεί από έξι μήνες έως και ένα χρόνο, ίσως σκοπίμως για να «αιωρείται» στην κοινή γνώμη η ύπαρξη προκηρύξεων, επακόλουθο είναι να δημιουργηθούν καθυστερήσεις. Για την πλειοψηφία των μέτρων από την απερχόμενη κυβέρνηση αυτό ήταν κοινή τακτική.
Και αυτό γιατί πρέπει μετά την προδημοσίευση , να ακολουθήσει η πρόσκληση, η υποβολή των αιτήσεων με την καταληκτική τους ημερομηνία, η αξιολόγηση και οι εγκρίσεις.
Έτσι δημιουργούνται οι διετείς ή και τριετείς καθυστερήσεις όπως π.χ. στα Σχέδια Βελτίωσης (Μέτρο 4.1.1)
Στο συγκεκριμένο μέτρο χάθηκε πολύτιμος χρόνος με την επίμαχη εγκύκλιο για τον κατάλογο των γεωργικών ελκυστήρων, ο οποίος εκδόθηκε τον Μάρτιο του 2019, αλλά να μην προχωρά μέχρι τώρα. Ο χαμένος χρόνος «έτρεξε» εις βάρος όλων, πρωτίστως βέβαια των αγροτών.
Δυστυχώς όπως και στη νιτρορύπανση, με την οποία αδικήθηκε το βαμβάκι και στο Μέτρο των Σχεδίων Βελτίωσης δεν πριμοδοτήθηκε αυτό και δεν έλαβε καθόλου μοριοδότηση.
Μετά από μια πενταετία τουλάχιστον θα δούμε –ίσως- τις αρνητικές συνέπειες στην καλλιέργειά του βαμβακιού.
Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
Για το νέο ΠΑΑ και την ημερομηνία κατάθεσης του στρατηγικού σχεδίου της ΚΑΠ από τη χώρας μας για την περίοδο 2021-2027 , φαίνεται να υπάρξει μελλοντικά επίσημη καθυστέρηση, λόγω της συνολικής εικόνας της Κοινότητας εξαιτίας του Brexit.
Όπως εκτιμά ο κ. Σοφολόγης «η 1/1/2020 προθεσμία μάλλον θα παραταθεί για ένα χρόνο, δηλαδή σε 1/1/2021. Για να επιλεχθεί η απόφαση από τη χώρα μας πρέπει να ψηφισθεί ο κανονισμός από το Ευρωκοινοβούλιο, ενώ για πρώτη φορά ΠΥΛΩΝΑΣ Ι ΚΑΙ ΙΙ θα είναι πλέον σε ενοποιημένο κείμενο. Η Επιτροπή θα αξιολογήσει το προτεινόμενο σχέδιο και μπορεί να υποβάλει παρατηρήσεις στα κ-μ εντός 3 μηνών από την υποβολή τους. Η έγκριση του σχεδίου θα γίνει το αργότερο εντός οκτώ (8) μηνών από τη υποβολή του.
Με λίγα λόγια τα νέα μέτρα θα προκύψουν το 2022 περίπου και αργότερα. Για αυτό λοιπόν στόχος είναι μεν η προκήρυξη των εναπομεινάντων μέτρων και η σωστή διαχείριση στις πληρωμές αυτού του ΠΑΑ, αλλά το κυριότερο είναι η προετοιμασία για το νέο ΠΑΑ 2021-2027. Έγκαιρες προκηρύξεις και «γόνιμη» διαβούλευση με φορείς για τη λήψη σωστών αποφάσεων είναι το «κλειδί» της αγροτικής ανάπτυξης. Η βιωσιμότητα των Ελλήνων αγροτών εξαρτάται από ένα Ελληνικό Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης σωστά σχεδιασμένο για να καλύπτει τις πραγματικές τους ανάγκες».
Γ. Ρούστας
