Στις πηγές εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1870 σε επιστολή (12 Ιουνίου 1870) του μητροπολίτη Λαρίσης Δωροθέου Σχολάριου (1812-1889). Συγκεκριμένα συγκαταλέγεται ανάμεσα στους εννέα προκρίτους της Λάρισας εκείνης της περιόδου που αντέδρασαν στην εκλογή του Δωροθέου ως μητροπολίτη της πόλης [1]. Αργότερα και μεταξύ των ετών 1872-1877, αναφέρεται στον κώδικα του Αγίου Αχιλλίου της Λάρισας [2].
Μετά από την απελευθέρωση της Λάρισας (1881) τον συναντούμε ως δημοτικό σύμβουλο επί δημαρχίας τόσο του Οθωμανού Χασάν Ετέμ βέη [3] όσο και των υπηρεσιακών δημάρχων που τον διαδέχθηκαν: Κωνσταντίνου Δημητριάδη, Αργυρίου Διδίκα και Κωνσταντίνου Μαρκίδη. Αργότερα στις πρώτες δημοτικές εκλογές που διενεργήθηκαν (1883) εκλέχθηκε δημοτικός σύμβουλος με τον συνδυασμό του πρώτου αιρετού δημάρχου της Λάρισας Χρήστου Γεωργιάδη [4]. Ο Αναστάσιος Πατσουρίδης υπήρξε ένας δραστήριος επιχειρηματίας που δραστηριοποιήθηκε στην εμπορία των ετοίμων ενδυμάτων ιδρύοντας επί Τουρκοκρατίας μία επιχείρηση στη «μεγάλη οδό» της Λάρισας (σημερινή Βενιζέλου). Παράλληλα αγόρασε και άλλα καταστήματα σε διάφορες συνοικίες της πόλης. Το 1860 αγόρασε ένα οικόπεδο στη συνοικία Παράσχου (Αγίου Νικολάου) δίπλα από την κατοικία της οικογένειας Λογιωτάτου όπου ανήγειρε μία κατοικία. Το 1868 μεταβίβασε αντί 900 Οθωμανικών γροσίων ένα τμήμα του προαναφερθέντος οικοπέδου, εκτάσεως 150 τετραγωνικών πήχεων [5], στη Βασιλική (Βάσω), χήρα του Ιωάννη Βούλγαρη [6]. Μετά το 1881 κατεδάφισε το παλαιό κτίσμα και στη θέση του ανήγειρε μία διώροφη πολυτελή έπαυλη η οποία περιλάμβανε 10 δωμάτια, αποθήκες, μαγειρεία, λουτρά και πολλούς βοηθητικούς χώρους.
Η περίοδος μετά από την απελευθέρωση της Λάρισας προσέφερε πολλές ευκαιρίες για επενδύσεις σε ακίνητα στο εμπορικό κέντρο της πόλης, εξ αιτίας της μαζικής μετανάστευσης προς την Τουρκία πολλών μουσουλμάνων κατοίκων της πόλης. Από το 1882 έως το 1893 ο Αναστάσιος Πατσουρίδης πραγματοποίησε αγοραπωλησίες ακινήτων στη Λάρισα και στα περίχωρά της, οι κυριότερες από τις οποίες ήταν οι παρακάτω:
To 1882 αγόρασε αντί 35 χρυσών Τουρκικών λιρών [εφεξής: λΤ.] από την Εζμά, χήρα του Φεζουλά αγά ένα κατάστημα εκτάσεως 260 τετραγωνικών πήχεων που βρισκόταν στη συνοικία Μπαϊρακλή Τσαρσί (οδός Τοπχανέ, αρ. 57) [7]. Το κατάστημα αυτό ενοικιάστηκε αρχικά στον Ιωάννη Ντέλα και στη συνέχεια στον σανδαλοποιό Δημήτριο Ιωάννου Κότσου [8]. Την ίδια χρονιά (1882) αγόρασε αντί 86,25 λΤ. (2.373,80 δρχ.) ακόμα ένα κατάστημα που βρισκόταν στη συνοικία Μετζητιέ Τζατέ και δίπλα σε ένα άλλο ιδιοκτησίας του. Το κατάστημα ανήκε στην κυριότητα του Οθωμανού κτηματία Μουσταφά, υιού του Μουσταφά Κουλτζούκ [9].
Το 1884 αγόρασε ένα οικόπεδο στη συνοικία Παράσχου αντί 38 λΤ. (854,24 δρχ.) που ανήκε στην πλήρη κυριότητα εξ αδιαιρέτου (33,33% έκαστος) της Αγλαΐας, χήρας του Νικολάου Φαρμακίδη, της Αικατερίνης, συζύγου του Ιωάννη Τσαπαλίδη και του φραγκοράφτη Μενελάου Ιωάννη Δημητρίου (ή Πολυζωίδη) [10]. Την ίδια χρονιά (1884) αγόρασε στη συνοικία Κάραγατς μία ισόγειο κατοικία που διέθετε τρία δωμάτια, μαγειρείο και τρία κελάρια, την οποία ενοικίασε στον παντοπώλη Νικόλαο Αναγνωστόπουλο αντί ετησίου μισθώματος 200 δρχ. [11]. Η οικία αυτή πωλήθηκε το 1892 στον Ιμάμη Εμίν Χότζα Ρασήμ αντί 800 δρχ. [12].
Το 1885 αγόρασε μία κατοικία στη συνοικία Καϊλιάς, την οποία ενοικίασε στους ξυλουργούς Κωνσταντίνο Ρίζο, Ιωάννη Στράτο και Ιωάννη Νικολάου αντί μηνιαίου μισθώματος 50 δρχ. [13]. Το 1886 αγόρασε από τους αρτοποιούς Παναγιώτη Τρικαλιώτη και Κωνσταντίνο Ιωάννη Καλαντζή ένα κατάστημα (εργαστήριο) με τον παράπλευρο σε αυτό φούρνο που βρισκόταν στη συνοικία Σεΐτ Χούτου (Πασά Μπακάλη) της Λάρισας [14]. Την ίδια χρονιά (1886), αγόρασε έναν αμπελώνα εκτάσεως 1.500 τετραγωνικών μέτρων από τον υφαντή Αντώνιο Πανταζή. Ο αμπελώνας βρισκόταν στη θέση Αχτσά Καδή Δραγασιά (στα περίχωρα της Λάρισας) και το συμφωνηθέν τίμημα ορίστηκε στις 300 δρχ. [15].
Το 1892 αγόρασε (σε υπερβολικά υψηλή τιμή για την εποχή) ένα οικόπεδο εκτάσεως 200 τετραγωνικών μέτρων στη «μεγάλη οδό Ανακτόρων – Γεφύρας Πηνειού» (σημ. Βενιζέλου) το οποίο βρισκόταν ακριβώς δίπλα από τα ιδιόκτητα καταστήματά του. Το οικόπεδο ανήκε μέχρι τότε στην εξ αδιαιρέτου κυριότητα των αρτοποιών Τασούλη, Χρυσοστόμου και Κωνσταντίνου αδελφών Γ. Γκαστή, κληρονόμων του αποβιώσαντος αδελφού των, Στεφάνου Γκαστή [16].
(συνεχίζεται)
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Δωρόθεος Σχολάριος, Έργα και Ημέραι. Εν Αθήναις: εκ του τυπογραφείου Γ. Καρυοφύλλη, 1877, σ. 288. Τα ονόματα των άλλων οκτώ προκρίτων ήταν: Δημήτριος Κ. Αστεριάδης, Αριστείδης Μ. Χατζή Μέμος, Γεώργιος Φαρμακίδης, Αναστάσιος Δραμάνης, Α. Πασχονίδης, Πατζίκας, Β. Καλονέκας και Β. Σεργίου.
[2]. Κώστας Σπανός, «Τα ονόματα και τα επώνυμα των Λαρισαίων στον κώδικα του ναού Άγιος Αχίλλιος (1811-1881)», Πρακτικά ημερίδας: Η Λάρισα της περιόδου 1810-1881. Στοιχεία από τον κώδικα του Αγίου Αχιλλίου (13 Δεκεμβρίου 1988). Λάρισα 1994, σ. 111-176. Ειδικώς, σ. 162.
[3]. Ο Χασάν Ετέμ βέης απεβίωσε τον Σεπτέμβριο του 1882. Χρέη υπηρεσιακού δημάρχου ανέλαβε ο Κωνσταντίνος Δημητριάδης «ανήρ χαρακτήρος ανεπιλήπτου και τιμιωτάτου». Βλ. Ανεξαρτησία (Λάρισα), φ. 98 (26 Σεπτεμβρίου 1882), φ. 99 (29 Σεπτεμβρίου 1882) και φ. 102 (10 Οκτωβρίου 1882).
[4]. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Λάρισας (ΓΑΚ/ΑΝΛ), Πρακτικά Δημοτικού Συμβουλίου Λαρίσης, φκ. 001 [1882], 24 Ιουνίου 1882, 30 Σεπτεμβρίου 1882 και 8 Αυγούστου 1883 και φκ. 002 [1884-1886], 24 Ιουνίου 1884, 11 Σεπτεμβρίου 1886.
[5]. 1 τετραγωνικός πήχης = 0,5625 τετραγωνικά μέτρα.
[6]. ΓΑΚ/ΑΝΛ, Συμβολαιογραφικό Αρχείο Ανδρέα Ροδόπουλου, φκ. 008 [1883-1884], αρ. 2165 (19 Δεκεμβρίου 1883).
[7]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 001 [1882], αρ. 185 (29 Απριλίου 1882).
[8]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 022 [1887], αρ. 6151 (18 Μαΐου 1887).
[9]. ΓΑΚ/ΑΝΛ, Συμβολαιογραφικό Αρχείο Αγαθάγγελου Ιωαννίδη, φκ. 001 [1882], αρ. 55 (20 Ιανουαρίου 1882).
[10]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 010 [1884], αρ. 2802 (24 Ιουλίου 1884).
[11]. ΓΑΚ/ΑΝΛ, Συμβολαιογραφικό Αρχείο Αναστασίου Φίλιου, φκ. 020 [1886-1887], αρ. 10071 (15 Νοεμβρίου 1886).
[12]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 039 [1892], αρ. 14148 (9 Νοεμβρίου 1892).
[13]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 019 [1886], αρ. 5411 (24 Οκτωβρίου 1886).
[14]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 019 [1886], αρ. 5355 (10 Οκτωβρίου 1886). Το 1889 ο Αναστάσιος Πατσουρίδης το ενοικίασε στον παντοπώλη Δημήτριο Δασκαλάκη, αλλά λίγο αργότερα η μίσθωση ανακλήθηκε. Βλ. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 027 [1889], αρ. 8521 (24 Απριλίου 1889) και φκ. 028 [1889], αρ. 8938 (25 Αυγούστου 1889).
[15]. Αρχείο Φίλιου, φκ. 020 [1886-1887], αρ. 10082 (17 Νοεμβρίου 1886).
[16]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 039 [1892], αρ. 13961 (10 Οκτωβρίου 1892).
Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου
