Συνέντευξη στον Μενέλαο Κατσαμπέλα
«Με δεδομένο ότι στο κέντρο του όποιου κοινωνικού κράτους βρίσκεται η δημόσια υγεία, ο πρώτος στόχος των νεοφιλελεύθερων πολιτικών είναι η διάλυσή της», τονίζει με συνέντευξή του στην «Ε», το μέλος του Γενικού Συμβουλίου της ΟΕΝΓΕ και πρόεδρος της ΕΙΝΚΥΛ, Λάμπρος Καραγεώργος.
Ο κ. Καραγεώργος παρουσιάζει με τα μελανότερα χρώματα την κατάσταση που επικρατεί τόσο σε πανελλαδικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, ενώ περιγράφει το πάρτι κακοδιαχείρισης και κερδοσκοπίας που υπάρχει στον χώρο της Υγείας.
Αναλυτικά, η συνέντευξη έχει ως εξής :
* Συγχαρητήρια για την επανεκλογή σας στο Γενικό Συμβούλιο της ΟΕΝΓΕ, καταρχήν. Συμμετείχατε δε σε μια παράταξη που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανατροπή που υπήρξε στο συνέδριο της Ομοσπονδίας.
- Το σημαντικότερο στοιχείο που ανέδειξε το συνέδριο της ΟΕΝΓΕ είναι η ήττα των δυνάμεων που εμφανίστηκαν με όρους συγκυβέρνησης (ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ) και οι οποίες επιχείρησαν να περάσουν ως προγραμματισμό δράσης στην επόμενο περίοδο τον απολογισμό της απερχόμενης διοίκησης – ο οποίος νωρίτερα είχε καταψηφιστεί – σε μια προσπάθεια να καπελώσουν τη νέα διοίκηση. Σε κάθε περίπτωση, από μια πιο ισχυρή θέση πλέον θα αντιπαλέψουμε τη διαλυτική κατάσταση που υπάρχει στον χώρο της υγείας. Το αποτέλεσμα των εκλογών στην ΟΕΝΓΕ μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως προανάκρουσμα πυρός, για τη συσπείρωση και άλλων συνδικάτων και συλλογικοτήτων που θα παλέψουν απέναντι στις δυνάμεις που διαλύουν το κοινωνικό κράτος και μετατρέπουν τα κοινωνικά αγαθά σε αγοραία εμπορεύματα. Γιατί, με δεδομένο ότι στο κέντρο του όποιου κοινωνικού κράτους βρίσκεται η δημόσια υγεία, ο πρώτος στόχος των νεοφιλελεύθερων πολιτικών είναι η διάλυσή της. Έτσι εξηγείται η καταστροφική κατάσταση που αντιμετωπίζουμε.
* Πώς τεκμαίρεται αυτός ο στόχος των πολιτικών που εφαρμόζονται στη χώρα;
- Με βάση τις πολιτικές που εφαρμόζονται την τελευταία 15ετία, τις μνημονιακές επιταγές και την εν γένει αντίληψη των κυβερνήσεων, αντίθετα από τις συνταγματικές επιταγές και τις ανάγκες των κοινωνιών, επιχειρείται η διάλυση του κοινωνικού κράτους. Τα λεφτά είναι πολλά και σύμφωνα με τις κρατούσες νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις, δεν μπορεί να διακινούνται χρήματα χωρίς να παράγουν κέρδη. Μοιραία, προωθείται η παράδοση της δημόσιας υγείας στις πολυεθνικές του χώρου. Πρακτικά, δεν έχουμε διοικητικό μηχανισμό τους τελευταίους 15 μήνες, τα νοσοκομεία της πόλης λειτουργούν χωρίς Διοικητικό Συμβούλιο και διοικητές. Κεντρικός προμηθευτικός οργανισμός δεν υπάρχει, οι συμβάσεις για τη συντήρηση και την αντικατάσταση του εξοπλισμού είναι ανύπαρκτες, κυριαρχούν οι διαφορετικές ταχύτητες στους εργαζόμενους εντός του συστήματος, δίνεται το δικαίωμα ιδιωτικού έργου σε πανεπιστημιακούς, στρατιωτικούς και σε τμήμα των πρώην γιατρών του ΙΚΑ, αντί για πλήρη και αποκλειστική απασχόληση. Υπάρχει ακόμα εκμαυλισμός, διαφθορά, φακελάκια, αντιδημοκρατικές συμπεριφορές, ανισονομία στους εργασιακούς χώρους, ανυπαρξία δημόσιου ελέγχου, ένα πάρτι υγείας το οποίο χαρακτηριστικά το 2009 προσέγγισε σε κόστος τα 9 δισ. ευρώ, αλλά και σήμερα καλά κρατεί. Ένα πάρτι φαρμάκων, υλικών προκλητής ζήτησης εξετάσεων, ακόμα και παρεμβάσεων και σχεδόν πλήρης ανυπαρξία εκπαίδευσης των νέων γιατρών με δημόσιες δαπάνες, καθώς η εκπαίδευση έχει περάσει στα χέρια των φαρμακευτικών εταιριών, οι οποίες τείνουν να κατευθύνουν το σύστημα με τους όρους των αναγκών τους για κέρδος.
Δείτε το παράδειγμα του νομού Λάρισας, όπου υπάρχουν περίπου 900 δημόσιες και περισσότερες από 2.000 ιδιωτικές κλίνες! Σε κανέναν άλλο νομό της χώρας δεν υπάρχει αντίστοιχη αναλογία. Είμαστε ο νομός – πείραμα ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης της υγείας!
* Υπάρχουν σήμερα τα στοιχεία εκείνα που δείχνουν τις επιπτώσεις από την υποστελέχωση του συστήματος τα τελευταία χρόνια;
- Σήμερα, από το σύστημα λείπουν 6.000 γιατροί και 30.000 νοσηλευτές και άλλοι υγειονομικοί. Η υποστελέχωση υπήρξε πολιτική επιλογή που οδήγησε στο κλείσιμο δεκάδων νοσοκομείων, εκατοντάδων κλινικών και εξωτερικών ιατρείων σε όλη τη χώρα, στις συγχωνεύσεις νοσοκομείων που αποδείχθηκαν απολύτως καταστροφικές και οργανώθηκαν ώστε το ένα από τα δύο – κατά κανόνα το μικρότερο- προοπτικά να κλείσει. Την ίδια στιγμή, εκατοντάδες κλίνες ΜΕΘ και άλλων ειδικών μονάδων, πλήρως εξοπλισμένες, δεν λειτουργούν λόγω έλλειψης προσωπικού. Για παράδειγμα, το Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας λειτουργεί με τα 2/3 του προβλεπόμενου ιατρικού και με το μισό συνολικά προσωπικό σε σχέση με την προ κρίσης περίοδο. Η Ωτορινολαρυγγολογική, το δερματολογικό, το πνευμονολογικό και το αιματολογικό, το Κέντρο Αίματος έχουν κλείσει, ενώ βρίσκονται σε κίνδυνο και άλλες κλινικές –η μαιευτική, η παιδιατρική, η ουρολογική, η ορθοπαιδική, η χειρουργική, το αναισθησιολογικό. Να θυμίσω τέλος ότι η ΜΑΦ ακόμα δεν έχει ξεκινήσει …
* Πώς λειτουργεί το σύστημα του προσωπικού στη δημόσια υγεία;
- Οι προσλήψεις θα πρέπει να έχουν μια σταθερή συχνότητα προκειμένου να μεταλαμπαδεύεται με ομαλό τρόπο η εμπειρία των προηγούμενων στους νεώτερους και να εισρέει στο σύστημα ο ενθουσιασμός και οι καινούριες γνώσεις των νέων συναδέλφων. Ακριβώς γιατί δεν γίνονται προσλήψεις τα καλύτερα μυαλά της χώρας φεύγουν στο εξωτερικό. Υπάρχει εκτίμηση ότι τα τελευταία χρόνια 17.000 γιατροί έχουν φύγει. Παράλληλα, γίνονται ελάχιστες προσλήψεις με ελαστικούς όρους εργασίας, με αποτέλεσμα να μην ενσωματώνονται στο σύστημα. Και μόνο το γεγονός ότι δεν προσλαμβάνεται προσωπικό σε μόνιμες θέσεις καταδεικνύει ότι απώτερος στόχος τους είναι η κατάργηση της δημόσιας υγείας που δεν θα είχε τι να κάνει με τους μόνιμους.
* Τα χρόνια της κρίσης, μαζί με την υποστελέχωση πηγαίνει και η υποχρηματοδότηση της δημόσιας υγείας.
- Η υποχρηματοδότηση είναι δραματική και πέρα από κάθε όριο ανοχής ενός δημόσιου συστήματος υγείας. Υπολογίζεται ότι αντιστοιχεί στο 4,7 % του ΑΕΠ, την ώρα που από προτάσεις του ΠΟΥ, του ΟΟΣΑ αλλά και τα πραγματικά δεδομένα προηγμένων συστημάτων υγείας, θα έπρεπε κατ’ ελάχιστον να αντιστοιχεί στο 7 % του ΑΕΠ. Υπάρχουν βέβαια και οι ιδιωτικές δαπάνες που προσεγγίζουν το 4 % του ΑΕΠ και επιβαρύνουν δραματικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Είναι δαπάνες που κατανέμονται άναρχα και άνισα και συχνά γίνονται αντικείμενο κερδοσκοπίας. Είμαστε δε η μόνη χώρα όπου κάποιες δαπάνες είναι σχεδόν αποκλειστικά ιδιωτικές, όπως για παράδειγμα στην οδοντιατρική, την ψυχιατρική περίθαλψη και στην αποκατάσταση.
Στο ΓΝΛ, από τα περίπου 30 εκατομμύρια χρηματοδότησης του κρατικού προϋπολογισμού και των ταμείων το 2009, πέσαμε το 2015 στα 12 εκατομμύρια. Αντίστοιχα, στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο από τα 119 εκατομμύρια του 2009, πέσαμε στα 39, πέρυσι. Η πραγματική χρηματοδότηση των εφημεριών έχει υποτριπλασιαστεί και η αντίστοιχη για τους μισθούς έχει υποδιπλασιαστεί.
Την ίδια στιγμή, οι δαπάνες καθαριότητας μειώθηκαν δραματικά κατά τα 2/3, κάτι που επίσης θα το βρούμε μπροστά μας.
Αποτέλεσμα της υποχρηματοδότησης είναι οι ελλείψεις σε φάρμακα, υλικά, αντιδραστήρια, ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και ξενοδοχειακές υποδομές, που είναι δυστυχώς στην ημερήσια διάταξη.
* Τι συμβαίνει με τις απλήρωτες εφημερίες;
- Δεν έχουν πληρωθεί οι εφημερίες όλων των γιατρών, όλης της χώρας, για το πρώτο τρίμηνο του 2016 και ανάλογα με το νοσοκομείο ή το Κέντρο Υγείας, οφείλονται χρήματα από εφημερίες σε αρκετές περιπτώσεις για όλο το 2015! Να θυμίσω ότι πολλές από αυτές τις εφημερίες εκτελέστηκαν με όρους εντέλλεσθε και κατά παράβαση του ανώτερου προβλεπόμενου ορίου.
* Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση στη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας;
- Η δημόσια υγεία θα πρέπει να στηρίζεται στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, αλλά στη χώρα μας είναι ανύπαρκτη. Χαρακτηριστικά, ανά 100 περιστατικά τα 97 αφορούν κατά πρώτον την πρωτοβάθμια και τα 3 τη δευτεροβάθμια περίθαλψη. Στην Πρωτοβάθμια περίθαλψη ανήκουν η πρόληψη, η προαγωγή της υγείας, η πρώιμη διάγνωση και η αντιμετώπιση των ασθενειών, οπότε θα έπρεπε οργανωμένα να βασίζεται σε επισκέπτες υγείας, υγειονολόγους, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, γιατρούς εργασίας, σχολιάτρους, γενικούς γιατρούς και γιατρούς ειδικοτήτων, όπως παθολόγοι, παιδίατροι, οδοντίατροι, ψυχίατροι κ.λπ., νοσηλευτές και άλλα παραϊατρικά επαγγέλματα. Θα έπρεπε επίσης να λειτουργεί με οργανωμένο τρόπο (Κέντρα Υγείας αστικού και ημιαστικού τύπου, περιφερειακά ιατρεία, οικογενειακούς γιατρούς και άλλες δομές) και να συνεργάζεται με αναπόσπαστο τρόπο με τη δευτεροβάθμια περίθαλψη. Σήμερα δεν έχουμε κανένα μοντέλο και η όποια λειτουργία είναι πολυδιασπασμένη, άναρχη, ασύνδετη, απομονωμένη και ελλιπής, ενώ είναι εξαρτώμενη κατά βάση όχι σε δημόσιες αλλά σε ιδιωτικές δαπάνες και δομές. Η πρωτοβάθμια περίθαλψη είναι σήμερα ο μεγάλος ασθενής.
* Πώς αντιλαμβάνεστε την υγεία, ως επιστήμονας και συνδικαλιστής;
- Αντιλαμβάνομαι την υγεία ως δημόσιο αγαθό και όχι ως αγοραίο εμπόρευμα. Διεκδικώ δημόσια, δωρεάν, επαρκούς χρηματοδότησης, υψηλής ποιότητας, καθολικής πρόσβασης, ολιστικής κάλυψης υγεία, υπό κοινωνικό έλεγχο, από λειτουργούς πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, υψηλής δημόσιας εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης, με αξιοπρεπείς και διαφανείς αμοιβές. Επόμενος κεντρικός στόχος για τη λειτουργία του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας, είναι η απεξάρτησή του από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο και η αυτονόμησή του, ως αναγκαία προϋπόθεση για τη διατήρηση και επανεκκίνησή του.
