Της Ζωής Παρμάκη
Τον Στέλιο Ματσάγγο τον εντοπίζει κανείς ανάμεσα σε διαδηλωτές, στα μαύρα σύννεφα των δακρυγόνων στις πορείες, φορώντας την αντιασφυξιογόνο μάσκα του, έτοιμος για το κλικ. Και από την πλατεία Συντάγματος με ένα σακίδιο στον ώμο τον συναντά στις παραλίες των νησιών με τους σωρούς από τα σωσίβια, με τα νεογέννητα προσφυγόπουλα, τις μικρομάνες και τους ηλικιωμένους. Χωρίς ποτέ να λησμονά τον τόπο του, τη Σκήτη του Δήμου Αγιάς.
Την Παρασκευή 29 Ιανουαρίου κάνει μια στάση στη Λάρισα καθώς στο «Μύλο του Παππά» εγκαινιάζεται η φωτογραφική του έκθεση. Εικόνες που θα «ταξιδέψουν» τον επισκέπτη από τις λέμβους των προσφύγων στις κρύες πλατείες της πρωτεύουσας. «Η έκθεση έχει ως θέμα την προσφυγική κρίση. Όχι, μόνο τις αφίξεις στη Λέσβο αλλά και το ταξίδι τους προς την Αθήνα. Τους χώρους που συγκεντρώνονται» λέει κάπου πεταχτά στον δρόμο για την εφημερίδα του καθώς έχει να παραδώσει το πρωινό υλικό.
Ο Στέλιος Ματσάγγος είναι στον χώρο των ΜΜΕ από το 1993 και έχει συνεργαστεί με το «Έψιλον» της «Ελευθεροτυπίας», με το «Βήμα», τον «Ταχυδρόμο», τα «Επίκαιρα», το «Πρώτο Θέμα», και τα τελευταία εννέα χρόνια δουλεύει για τη «Real News». Παράλληλα, έχει συνεργαστεί με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και έχει πραγματοποιήσει πολλές αποστολές σε Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Αρμενία, Πακιστάν, Αιθιοπία, Αλβανία, Κόσσοβο. «Δεν είναι μία η αποστολή που ξεχωρίζω. Καθεμιά είχε τις ιδιαιτερότητές της αλλά και την επικινδυνότητα της», σχολιάζει.
Στο ενεργητικό του έχει μία ατομική έκθεση με θέμα «Γιατροί χωρίς σύνορα» και έχει λάβει μέρος σε ομαδική με θέμα «Πρόσφυγες». «Μία εξ’ αυτών είναι η φωτογραφική ομάδα «phasma2», στην οποία είμαι μέλος. Συμμετείχαμε σε έκθεση στο Σεράγεβο με θέμα “Η κρίση στην Ελλάδα” και κατακτήσαμε το πρώτο βραβείο», αναφέρει. Επίσης έχει προβεί σε δύο εκδόσεις «Γιατροί χωρίς σύνορα», «Καλάς: Μία φυλή στα σύνορα Πακιστάν - Αφγανιστάν». Είναι η πρώτη φορά που εκθέτει στη Λάρισα αλλά όπως λέει και ο ίδιος «δεν έχω καθόλου άγχος, αντιθέτως με χαροποιεί το γεγονός που στο κοινό θα βρίσκονται φίλοι μου».
ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ
Ο Στέλιος Ματσάγγος απαντά σχεδόν αβίαστα, στην ερώτηση τι ήταν αυτό που ξεχώρισε δημοσιογραφικά το 2015 «φυσικά το προσφυγικό», λέει «και σε δεύτερη φάση οι εκλογές, το δημοψήφισμα και η απόλυτη απαξίωση της λαϊκής βούλησης». Συγχρόνως εξηγεί ότι αυτές είναι και οι εικόνες της χρονιάς που πέρασε «έχω δυσκολία να ξεχωρίσω κάποιες εικόνες από το σύνολο. Αυτές όμως που είναι οι πιο συναισθηματικά φορτισμένες είναι αυτές με τα γυναικόπαιδα». Θέλει να είναι ξεκάθαρος και επισημαίνει ότι «τα σημαντικά γεγονότα τα ξεχωρίζω από τη βαρύτητα των ίδιων των γεγονότων και σε δεύτερη φάση από τις φωτογραφικές προκλήσεις». Με αφορμή τη διαδικτυακή κινητοποίηση για να λάβουν το Νόμπελ Ειρήνης οι άνθρωποι της Λέσβου θεωρεί ότι «μια φωτογραφία δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, αλλά μπορεί να τον αφυπνίσει».
Κάθε αποστολή όμως για έναν φωτορεπόρτερ είναι δύσκολη, πόσο μάλλον η επιστροφή από αυτή και όταν πρόκειται για μωρά που πνίγονται στα νερά του Αιγαίου «τα “ψυχικά” τραύματα είναι ανεξίτηλα μετά από την επιστροφή από κάθε ανθρωπιστική κρίση - πόλεμο. Δεν σε εγκαταλείπουν ποτέ». Συγχρόνως όμως νιώθει θυμό και οργή «η οργή είναι μεγάλη απέναντι σε μια Ευρώπη που εκφράζεται με γοργό ρυθμό. Και δείχνει το χειρότερό της πρόσωπο απέναντι στη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση που γνώρισε η ανθρωπότητα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο». Την ίδια ώρα στην Ελλάδα «υπάρχουν αυτοί που πλουτίζουν στον πόνο του άλλου και ευτυχώς υπάρχουν αυτοί που με γνώμονα τον άνθρωπο προσφέρουν την αλληλεγγύη τους».
Δικηγόροι και μηχανικοί συγκεντρώνονται στα Προπύλαια προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για τις αλλαγές στο ασφαλιστικό, το θέμα «καλύπτεται» οπότε η κουβέντα με τον φωτορεπόρτερ Στέλιο Ματσάγγο κλείνει με μια ιστορία από τις πολλές που έχει δει και έχει ακούσει στο «προσφυγικό» του ταξίδι. «Πρόκειται για ιστορίες δράματος, θλίψης, αγωνίας αλλά και προσδοκίας για μια καλύτερη ζωή. Πάνω στο πλοίο του λιμενικού συνάντηση μια ηλικιωμένη γυναίκα. Μόλις είχε διασωθεί. Ήταν πρόσφυγας, Παλαιστίνια. Από τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων βρέθηκε στην Ιορδανία. Ακολούθησε ο “Μαύρος Σεπτέμβρης”, ξανά πρόσφυγας από την Ιορδανία με εγκατάσταση στη Συρία και από τη Συρία παίρνει πάλι τον δρόμο της προσφυγιάς εξαιτίας του πολέμου. Τί μπορούσα να πω σε αυτή τη γυναίκα; “Κουράγιο και όλα θα πάνε καλά”; Μια ζωή προσφυγιά».
