Επιμέλεια: Χαρίκλεια Βλαχάκη
Μπορεί κάθε Ευρωπαίος να παράγει ετησίως περίπου 500 κιλά οικιακά απόβλητα, ωστόσο μόλις το 40 % εξ΄ αυτών καταλήγει στην ανακύκλωση. Προκειμένου να αλλάξει αυτή η εικόνα, ο αρμόδιος επίτροπος Περιβάλλοντος Γιάνεζ Ποτότσνικ παρουσίασε πρόσφατα ένα εκτενές πακέτο μέτρων, προκειμένου να επιτευχθεί αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης οικιακών και άλλων αστικών αποβλήτων στο 70% μέχρι το 2030. Ποιά είναι όμως εκείνα τα υλικά ή αντικείμενα που μπορούμε να ανακυκλώσουμε; Η αλήθεια είναι πως στις μέρες μας, με λίγη καλή θέληση, μπορούν να ανακυκλωθούν σχεδόν τα πάντα.
ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΩ ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ
Η εποχή που τα παλιά αυτοκίνητα παρέμεναν σταθμευμένα σε αυλές ή εγκαταλείπονταν στο δρόμο, έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Σήμερα η απόσυρση των παλιών αυτοκινήτων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της ανακύκλωσης και μάλιστα με πολλαπλά οφέλη, τόσο για το περιβάλλον όσο και για την τσέπη μας, καθώς επιδοτείται με ένα αξιοσέβαστο ποσό. Τα οχήματα που προορίζονται για απόσυρση, αφού φτάσουν στην μονάδα παραλαβής, αποσυναρμολογούνται και γίνεται κάταλληλη διαχείριση των μερών τους, προκειμένου να μην υπάρξει διαρροή αποβλήτων (βενζίνες,λάδια, υγρά φρένων, φρέο ελαστικών κλπ), στο περιβάλλον, ενώ η διαδικασία είναι εύκολη και απλή.
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ
Η ανακύκλωση μετάλλων είναι ζωτικής σημασίας καθώς πάντα υπάρχει κίνδυνος εξάντλησης των αποθεμάτων του πλανήτη από αλόγιστη εξόρυξη.
Η ανακύκλωση των μετάλλων δεν εξασφαλίζει μόνο εξοικονόμηση φυσικών πόρων αλλά και ενέργειας, ενώ ελαχιστοποιεί τη ρύπανση της ατμόσφαιρας.
Φτάνει να αναφέρουμε ότι με την ηλεκτρική ενέργεια που απαιτείται για να κατασκευαστεί ένα αλουμίνιο κουτάκι αναψυκτικού, έχουμε τη δυνατότητα:
να ακούσουμε ραδιόφωνο για 4 ώρες
να ανάψουμε μια λάμπα 60/Watt για 5 ώρες
να θέσουμε σε λειτουργία ένα ψυγείο για 4 ώρες
ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΩ ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ
Κάθε μπαταρία έχει ένα "κύκλο ζωής". Ξεκινάει από το εργοστάσιο κατασκευής της και καταλήγει στον τελικό χρήστη. Όταν η μπαταρία αδειάσει και την πετάξουμε στα σκουπίδια διακόπτουμε τον κύκλο ζωής της, χάνουμε πολύτιμες πρώτες ύλες και κατά συνέπεια ενέργεια, ενώ κάποια στοιχεία της μπορούν να περάσουν στον υδροφόρο ορίζοντα με επικίνδυνες επιπτώσεις για την υγεία του ανθρώπου. Αντίθετα, αν ρίξουμε την άδεια μπαταρία στους κάδους ανακύκλωσης, ο "κύκλος ζωής" της μπαταρίας συνεχίζεται, τα βασικά στοιχεία της επεξεργάζονται κατάλληλα και καταλήγουν στην παραγωγή νέων μπαταριών ή άλλων προϊόντων.
ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΩ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ
Στην Ελλάδα πωλούνται πάνω από ένα εκατομμύριο μεγάλες ηλεκτρικές συσκευές κάθε χρόνο, σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι παλιές συσκευές, όμως, πού καταλήγουν; Στα σκουπίδια ή μήπως σε κάποια παράνομη χωματερή; Οι παλιές ή χαλασμένες ηλεκτρικές συσκευές σας όπως πλυντήρια ρούχων, πλυντήρια πιάτων, στεγνωτήρια ρούχων, ψυγεία, καταψύκτες, ηλεκτρικές κουζίνες, φούρνοι μικροκυμάτων, συσκευές ψύξης και θέρμανσης, κλιματιστικά, ανεμιστήρες, κλπ., μπορούν με την κατάλληλη διαχείριση να αξιοποιηθούν κατάλληλα. Με τον τρόπο αυτό συμβάλλουμε όλοι στην προστασία του περιβάλλοντος.
ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΩ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ
Με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, οι ηλεκτρονικές συσκευές αντικαθίστανται από άλλες ολοκαίνουργιες πολύ πιο συχνά σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες. Τι γίνεται όμως με τις παλιές συσκευές ; Οι ηλεκτρονικές συσκευές, όπως τηλεοράσεις, συστήματα ήχου, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οθόνες ηλεκτρονικών υπολογιστών, εκτυπωτές, συσκευές γραφείου, ακόμη και κινητά που λόγω βλάβης ή παλαιότητας δεν μας είναι πια χρήσιμες δεν πρέπει να καταλήγουν στον κάδο των απορριμμάτων, καθώς τα διάφορα μέρη τους περιέχουν υλικά, όπως χαλκό, κάδμιο, ψευδάργυρο, που αν απελευθερωθούν μέσω της ταφής ή της καύσης τους στην ατμόσφαιρα εγκυμονούν κινδύνους τόσο για την υγεία των ανθρώπων όσο και για το περιβάλλον. Η ανακύκλωση ηλεκτρονικών συσκευών είναι ο μοναδικός τρόπος που εξασφαλίζει την αξιοποίηση των χρήσιμων μερών των χαλασμένων συσκευών χωρίς να επιβαρύνεται το περιβάλλον.
Επίσης ανακυκλώνουμε τα άδεια μελάνια ή τόνερ εκτυπωτών που αποτελούν πηγή ρύπανσης του περιβάλλοντος καθώς το υλικό τους όχι μόνο αποσυντίθεται δύσκολα αλλά και η κατασκευή του προϋποθέτει τη δαπάνη ενέργειας και πολύτιμων φυσικών πόρων. Ένα άδειο μελανοδοχείο χρειάζεται πάνω από 450 χρόνια για να αποσυντεθεί.
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΧΑΡΤΙΟΥ
Ένας τόνος ανακυκλωμένου χαρτιού εξοικονομεί έως και 170 kg πετρέλαιο. Τώρα που γνωρίζετε αυτή τη σημαντική πληροφορία, γιατί να μην συμβάλλετε κι εσείς στην εξοικονόμηση ενέργειας και φυσικών πόρων με την ανακύκλωση χαρτιού; Το χαρτί είναι ένα από τα βασικά υλικά που ανακυκλώνονται καθώς αποτελεί είδος ευρείας χρήσης τόσο για νοικοκυριά όσο και για κάθε είδους εταιρεία και οργανισμό και οι μπλε κάδοι ανακύκλωσης αποτελούν το ιδανικό σημείο για να το εναποθέσουμε.
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ
Τη στιγμή που έρευνες αποδεικνύουν ότι χρειάζονται τουλάχιστον 20 χρόνια για την αποσύνθεση μιας πλαστικής σακούλας, ότι εκατομμύρια πουλιά και ψάρια πεθαίνουν εξαιτίας των πλαστικών που καταλήγουν στη θάλασσα, και ότι το πλαστικό που αποσυντίθεται στο χώμα μπορεί να διεισδύσει στη διατροφική αλυσίδα, οι συντονισμένες προσπάθειες για ανακύκλωση του πλαστικού είναι μονόδρομος για την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και για την υγεία μας.
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΡΟΥΧΩΝ
Ακόμη και τα παλιά ρούχα μπορούν να δωθούν προς ανακύκλωση. Σε επιλεγμένα σημεία στη Λάρισα, λειτουργούν σήμερα ειδικοί πορτοκαλί κάδοι ανακύκλωσης ρούχων και υφασμάτων. Σε περίπτωση που τα ρούχα είναι σε καλή κατάσταση και μπορούν να ξαναφορεθούν τότε φροντίζουμε να τα δώσουμε σε ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη, μέσω της εκκλησίας ή άλλων φορέων και οργανισμών.
ΑΛΛΑΞΤΕ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Τέλος αν πραγματικά θέλετε να συμβάλετε στην διάσωση του πλανήτη, ξεκινήστε από το ίδιο σας το σπίτι.
Αρχικά μειώστε τα απορρίμματα σας. Στο σούπερ μάρκετ επιλέξτε κατά το δυνατόν, είδη σε μικρότερες συσκευασίες. Πιο εντυπωσιακή συσκευασία δε σημαίνει καλύτερο προϊόν, αλλά περισσότερα σκουπίδια! Διαλέξτε χαρτί αντί για πλαστικό όταν υπάρχει επιλογή. Προτιμήστε τις γυάλινες συσκευασίες που επιστρέφονται, π.χ. για μπύρες και αναψυκτικά και προσπαθήστε να αποφύγετε τα τυποποιημένα προϊόντα.
Πείτε όχι στις πλαστικές σακούλες! Ακόμα και οι σύγχρονες βιοδιασπώμενες πλαστικές σακούλες ενδέχεται να εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον. Χρησιμοποιήστε σακούλες πολλαπλών χρήσεων για τα ψώνια σας.
Μη χρησιμοποιείτε "ρολό" κουζίνας, αλλά προτιμήστε τις υφασμάτινες πετσέτες. Το χαρτί πετιέται μετά τη χρήση του, ενώ για τη λεύκανσή του απαιτείται χλώριο.
Μην πετάτε ποτέ χρησιμοποιημένο λάδι στον νεροχύτη. Βάλτε το σε ένα μπουκάλι και ανακύκλωσέ το στους ειδικούς χώρους (π.χ. σε κάποια σούπερ μάρκετ). Υπάρχουν εταιρίες που το συλλέγουν και το μετατρέπουν σε βιοκαύσιμα. Αν δεν έχετε αυτή τη δυνατότητα, κλείστε το ερμητικά σε μια σακούλα ή σε ένα πλαστικό μπουκάλι και πετάξτε το στα σκουπίδια. Ένα λίτρο τηγανισμένου λαδιού μπορεί να μολύνει τεράστιες ποσότητες νερού.
Ανακυκλώστε τα οργανικά σας υπολείμματα φτιάχνοντας λίπασμα (κομπόστ). Στο εμπόριο διατίθενται ειδικοί κάδοι για κήπους, ή και για μπαλκόνια.
Επίλεξε οικολογικά καθαριστικά (όπως βιολογικούς καρπούς πλυσίματος για το πλυντήριο, ή πιστοποιημένα οικολογικά καθαριστικά του εμπορίου).
Αντικατάστησε τους ηλεκτρικούς λαμπτήρες με αντίστοιχους οικονομίας. Προσοχή όμως όταν σπάνε! Περιέχουν μικρές ποσότητες υδράργυρου που δεν πρέπει να εισπνέεται.
Αναζήτησε την πιστοποίηση FSC για προϊόντα χαρτιού αλλά και έπιπλα, που πιστοποιεί ότι έχουν προέλθει από υπεύθυνες πηγές, κι όχι, για παράδειγμα, από τα τροπικά δάση του Βόρνεο!
Σήμερα τα ποσοστά ανακύκλωσης στην ΕΕ διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα. Το υψηλότερο ποσοστό ανακύκλωσης οικιακών αποβλήτων παρουσιάζει η Γερμανία με 65 %. Εντούτοις ακόμη και στη Γερμανία το 1/3 των σκουπιδιών καταλήγει σε εργοστάσια καύσης. Στη Ρουμανία το 100 % των αποβλήτων καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής, ενώ εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης καταγράφονται την ίδια ώρα σε Σλοβακία, Ουγγαρία και στις χώρες της Βαλτικής.
