Μετά από τα πλαστικά, το γυαλί, τα μέταλλα, τα ηλεκτρονικά, τις μπαταρίες και τόσα άλλα ανακυκλωμένα αντικείμενα, έρχεται η σειρά ενός πιο «ευαίσθητου» πράγματος που βρίσκεται σε παγκόσμια αφθονία: των χρησιμοποιημένων χαρτιών της τουαλέτας, που έως σήμερα θεωρούνται οριστικά χαμένα απόβλητα.
Ολλανδοί επιστήμονες δημοσίευσαν την πρώτη τεχνικο-οικονομική ανάλυση για την μετατροπή των χρησιμοποιημένων χαρτιών τουαλέτας σε ηλεκτρισμό. Οι χημικοί και οι περιβαλλοντικοί επιστήμονες των πανεπιστημίων του 'Αμστερνταμ και της Ουτρέχτης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ενεργειακής τεχνολογίας "Energy Technology", προτείνουν μια διαδικασία δύο σταδίων και υπολογίζουν ότι το κόστος του ρεύματος ανά κιλοβατώρα θα είναι συγκρίσιμο με αυτό των φωτοβολταϊκών.
Έως σήμερα τα χρησιμοποιημένα χαρτιά τουαλέτας είναι μάλλον κάτι που κανείς δεν θέλει να σκέφτεται - πολύ περισσότερο κανείς δεν διανοείται ν τα θεωρήσει ως αξιοποιήσιμο πόρο. Όμως τα χαρτιά αυτά - ως χαρτιά που είναι- αποτελούν πλούσια πηγή άνθρακα, καθώς περιέχουν 70% έως 80% κυτταρίνης.
Κατά μέσο όρο οι άνθρωποι στην Ευρώπη παράγουν κάθε χρόνο 10 έως 14 κιλά χρησιμοποιημένων χαρτιών τουαλέτας ανά κεφαλή. Τα χαρτιά αυτά αποτελούν ένα σημαντικό μέρος των αποβλήτων στις απανταχού χωματερές.
Οι ολλανδοί επιστήμονες προτείνουν σε πρώτη φάση τα χαρτιά τουαλέτας, αφού συλλέγονται ξεχωριστά, να μετατρέπονται σε αέριο μέσω ειδικών συσκευών και, στη συνέχεια, με τη βοήθεια ειδικών κυψελών καυσίμου, το αέριο αυτό να μετατρέπεται σε ηλεκτρικό ρεύμα. Η αποδοτικότητα αυτής της τεχνολογίας για την παραγωγή ηλεκτρισμού εκτιμάται σε 57%, παρόμοια με μια μονάδα ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου με τεχνολογία συνδυασμένου κύκλου.
Προς το παρόν, καμία εταιρεία ή δημοτική επιχείρηση δεν έχει αποφασίσει να κάνει το τολμηρό βήμα υλοποίησης μιας τέτοιας επένδυσης. Οι ολλανδοί ερευνητές ευελπιστούν ότι η Κίνα, που φιλοδοξεί να αποκτήσει ηγετική θέση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα κάνει την αρχή.
Μετά και άλλοι μπορεί να δουν με πιο θετικό μάτι αυτό που καταλήγει στον κάλαθο των αχρήστων της τουαλέτας (όταν δεν καταλήγει στον πάτο της λεκάνης). Αλλά ασφαλώς θα πρέπει πρώτα να στηθεί ένα σύστημα συλλογής των χρησιμοποιημένων χαρτιών τουαλέτας...
Σε πιο προχωρημένο στάδιο βρίσκεται η ανακύκλωση και αξιοποίηση των οργανικών αποβλήτων των τουαλετών (κοπράνων κ.α.). Ήδη σε διάφορα μέρη του κόσμου υπάρχουν μονάδες που τα μετατρέπουν σε λιπάσματα, καύσιμα, οικοδομικά υλικά, ακόμη και σε ζωοτροφές.
Τέτοιες εγκαταστάσεις υπάρχουν στη Ρουάντα, στη Γκάνα, στη Νότια Αφρική κ.α. Στις αναπτυσσόμενες χώρες τα απόβλητα αυτά χύνονται συχνά σε δεξαμενές και λάκκους, λόγω της έλλειψης αποχετευτικού δικτύου και υπονόμων.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τη UNICEF, το 38% του παγκόσμιου πληθυσμού ή περίπου 2,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε υπονόμους. Όταν δεν πετάνε τα οργανικά απόβλητά τους στη φύση, τα χύνουν σε δεξαμενές, οι οποίες συνήθως υπερχειλίζουν ή κατά καιρούς εκκενώνονται χωρίς τις δέουσες προφυλάξεις ασφαλείας. Έως το 2030 ο αριθμός των ανθρώπων χωρίς αποχετεύσεις εκτιμάται οτι θα φθάσει τα πέντε δισεκατομμύρια.
Γι' αυτό, καθίσταται επιτακτική η ανακύκλωση αυτών των αποβλήτων, ώστε πέρα από την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, να αποκτήσουν και αξία ως παραγωγικός πόρος. Όμως μέχρι στιγμής, όπως είναι αναμενόμενο, η ανακύκλωση των κοπράνων συναντά πολιτισμικές, κοινωνικές, ψυχολογικές και άλλες αντιστάσεις.
Σύμφωνα με έκθεση του Πανεπιστημίου των Ηνωμένων Εθνών στον Καναδά, αν όλα τα ανθρώπινα οργανικά απόβλητα που πέφτουν στις λεκάνες κάθε χρόνο, μετατρέπονταν σε βιοαέριο, θα δημιουργείτο ηλεκτρισμός για πάνω από 138 εκατομμύρια νοικοκυριά.
