Οι πολίτες της Μεσογείου θέλουν μία βιώσιμη αγορά αλιευμάτων

Νέα έρευνα της Greenpeace αποκαλύπτει ότι οι πολίτες που καταναλώνουν ψάρια και θαλασσινά στη Μεσόγειο, είναι πρόθυμοι να συμβάλουν προσωπικά στην προστασία της θάλασσας, μέσα από την αλλαγή των καταναλωτικών τους συνηθειών.

Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε Ιταλία, Ελλάδα και Ισπανία, οι συμμετέχοντες εμφανίζονται στην πλειονότητά τους, έτοιμοι να περιορίσουν την κατανάλωσή τους, ώστε να μειωθεί η πίεση στο θαλάσσιο περιβάλλον. Ταυτόχρονα, προτίθενται να υποστηρίξουν έμπρακτα την ιδέα μιας δίκαιης και βιώσιμης αγοράς. Μάλιστα, μέσα από το πιλοτικό πρόγραμμα «Ένα Κουτί Θάλασσα» η Greenpeace δίνει τη δυνατότητα σε όλους να κάνουν αυτή την πρόθεσή τους πραγματικότητα.
Όπως σημειώνει η οργάνωση: «Με το 85% των ψαριών να αλιεύονται εκτός ασφαλών ορίων στη Μεσόγειο Θάλασσα, οι αγορές έχουν πλημμυρίσει με μη βιώσιμα προϊόντα, που αλιεύονται με καταστροφικές μεθόδους, ενώ οι επιλογές των καταναλωτών είναι τελικά πολύ περιορισμένες. Η ανάγκη για υπεύθυνη αλιεία και κατανάλωση είναι περισσότερο επείγουσα παρά ποτέ! Έχουμε τη δύναμη να γίνουμε μέρος της λύσης με τις επιλογές που κάνουμε κάθε μέρα και να απαιτήσουμε ένα πιο δίκαιο μοντέλο αγοράς, η οποία σέβεται το θαλάσσιο περιβάλλον, αυξάνει την ιχνηλασιμότητα και ανταμείβει τους ανθρώπους που ψαρεύουν με βιώσιμο τρόπο».
«Είναι προφανές ότι η συμπεριφορά των καταναλωτών υπαγορεύεται από τη σημερινή, μη βιώσιμη κατάσταση των αγορών. Έχουν ανεπαρκείς πληροφορίες σχετικά με τα θαλασσινά που αγοράζουν, έχουν μια ασαφή ιδέα για το τι είναι "βιώσιμο ψάρι", ενώ οι επιλογές τους δεν γίνονται με γνώμονα τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των προϊόντων», δήλωσε ο Άλκης Καφετζής, υπεύθυνος της εκστρατείας για τη θάλασσα, στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace. «Ωστόσο, αφού ενημερωθούν για τον σημαντικό ρόλο που μπορούν να παίξουν με την αγοραστική τους δύναμη, οι καταναλωτές είναι πρόθυμοι να κάνουν σημαντικά βήματα για την προστασία της θάλασσας», συμπλήρωσε.
Ειδικότερα, η έρευνα διεξήχθη από το Ινστιτούτο Ερευνών Ixe και βασίζεται στην ποσοτική ανάλυση των απαντήσεων που έδωσαν πολίτες σε διαδικτυακό ερωτηματολόγιο, σχετικά με τις συνήθειές τους στην κατανάλωση ψαριών και θαλασσινών στο σπίτι και σε εστιατόρια.
Αναφορικά με τα κύρια ευρήματα της έρευνας, η Greenpeace επισημαίνει ότι:
- Τα πιο δημοφιλή (εμπορικά) είδη και στις τρεις χώρες είναι είδη υπό τεράστια αλιευτική πίεση (υπεραλιευμένα ή πλήρως εκμεταλλευμένα), γεγονός που υπογραμμίζει το ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι καταναλωτές στην προστασία των θαλάσσιων πόρων μας, αν μεταβάλλουν τις καταναλωτικές τους συνήθειες.
- Οι καταναλωτές γνωρίζουν πολύ λίγα για τα ψάρια και τα θαλασσινά που καταναλώνουν. Λιγότερο από το 10% των καταναλωτών αναζητούν τον τρόπο με τον οποίο αλιεύθηκε το προϊόν (Ελλάδα: 7%, Ιταλία: 9% και η Ισπανία: 7%). Μόνο ένα μικρό ποσοστό καταναλωτών κοιτά την προέλευση των ψαριών (Ελλάδα: 20%, Ιταλία: 30% και η Ισπανία: 13%), παρόλο που φαίνεται να δείχνουν την προτίμησή τους στα ντόπια ψάρια όταν ερωτηθούν.
- Η φρεσκάδα, η τιμή και η γεύση είναι τα βασικά κριτήρια στα οποία στηρίζουν την τελική τους επιλογή. Οι Ιταλοί καταναλωτές είναι πιο ευαίσθητοι ως προς την προέλευση (εθνική ή τοπική) και τον τρόπο μαγειρέματος .
- Η Ισπανία και η Ιταλία έχουν αυξήσει την κατανάλωσή τους (ιδιαίτερα στο σπίτι), γεγονός που θα μπορούσε να αποδοθεί και στην αύξηση των εισαγόμενων ψαριών με ανταγωνιστικές τιμές, οι οποίες ωστόσο δεν αντανακλούν το πραγματικό κόστος των ψαριών και τις επιπτώσεις που επιφέρουν στο θαλάσσιο περιβάλλον. Στην Ελλάδα σημειώθηκε μείωση, που είναι ιδιαίτερα εμφανής για την κατανάλωση στα εστιατόρια. Αυτό ενδέχεται να οφείλεται στην οικονομική κρίση.
- Η έννοια της βιωσιμότητας δεν είναι ιδιαίτερα σαφής στους καταναλωτές (με τους καταναλωτές στην Ελλάδα λιγότερο εξοικειωμένους 28%, την Ιταλία: 53% και την Ισπανία: 58%), γεγονός που αντανακλάται στις καθημερινές τους επιλογές. Ωστόσο, η πλειονότητα των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η νέα σήμανση της ΕΕ[3] θα επιτρέψει στους καταναλωτές να κάνουν πιο υπεύθυνες επιλογές. Στο ίδιο πνεύμα, πιστεύουν ότι η νέα σήμανση πρέπει να επιβληθεί και στα εστιατόρια (Ελλάδα: 83%, Ιταλία: 90% και η Ισπανία: 76%).
- Οι καταναλωτές δηλώνουν μεγάλη προθυμία να συμβάλουν προσωπικά στην προστασία της θάλασσας. Είναι έτοιμοι ή πρόθυμοι να μειώσουν την ποσότητα των ψαριών που τρώνε (Ελλάδα: 88%, Ιταλία: 91% και στην Ισπανία 82%). Επιπλέον, οι περισσότεροι και στις τρεις χώρες είναι θετικοί στην ιδέα να πληρώσουν περισσότερο για τα ψάρια που τρώνε (Ελλάδα: 67% Ιταλία: 77% και η Ισπανία: 89%), ειδικά αν προέρχονται από παραδοσιακές αλιευτικές μεθόδους χαμηλής έντασης, τις οποίες βαθμολογούν ως πολύ σημαντικό παράγοντα για τα ψάρια τους (Ελλάδα: 9,3 / 10, Ιταλία: 8,4 / 10 και στην Ισπανία: 8/10).