Ο δικηγόρος Αδαμάντιος Νικολαΐδης (1879-1963), που από μικρός είχε ασχοληθεί ερασιτεχνικά με τη δημοσιογραφία[2] και ανήκε στο αντιβενιζελικό στρατόπεδο (Λαϊκό κόμμα), σε συνεννόηση με τον τότε δήμαρχο Μιχαήλ Σάπκα, αποφάσισε ενόψει των δημοτικών εκλογών της 4ης Αυγούστου 1929, την έκδοση μιας αντιβενιζελικής εφημερίδας. Για τον λόγο αυτόν διαπραγματεύθηκε με τον Γεώργιο Δημητρακόπουλο, εκδότη της «Ελευθερίας», αν μπορεί να τυπώνεται στις εγκαταστάσεις της. Έτσι γεννήθηκε ο «Κήρυξ», με διευθυντή τον Αδαμάντιο Νικολαΐδη και πρώτο αρχισυντάκτη τον δημοσιογράφο Κώστα Ξιφαρά. Τα γραφεία της εφημερίδας εγκαταστάθηκαν στο δικηγορικό γραφείο του διευθυντού της, το οποίο βρισκόταν στην οδό Κούμα, σε επαφή με την αυλή του εστιατορίου «Ερμής». Ήταν τετρασέλιδη, μεγάλου σχήματος, αλλά μόνον η πρώτη σελίδα περιείχε την ειδησεογραφία του «Κήρυκα», ενώ οι υπόλοιπες ήταν οι ίδιες με εκείνες της «Ελευθερίας».
Οι εκλογές έγιναν. Ο Μιχαήλ Σάπκας επανεκλέχθηκε δήμαρχος για την επόμενη τετραετία. Όμως λίγους μήνες μετά τις εκλογές ο «Κήρυκας» σταμάτησε την έκδοσή του, επειδή επήλθε διαφωνία με τον κύριο εκδότη της «Ελευθερίας» Γεώργιο Δημητρακόπουλο. Αιτία στάθηκε το γεγονός ότι οι τρεις από τις τέσσερες σελίδες του «Κήρυκα» που ήταν οι ίδιες με την «Ελευθερία», εφημερίδα βενιζελικών πεποιθήσεων, ενοχλούσε τόσο τον Αδαμάντιο Νικολαΐδη, όσο και τους αντιβενιζελικούς αναγνώστες του «Κήρυκα», οι οποίοι απαιτούσαν να καταχωρούνται σ’ αυτές τις σελίδες και αντιβενιζελικές ειδήσεις, γεγονός που δεν έγινε δεκτό από τον Δημητρακόπουλο και έτσι η τυπογραφική συνεργασία διεκόπη.
Για κάποιο διάστημα η Λάρισα έμεινε πάλι με μία εφημερίδα, την «Ελευθερία». Όμως ο Νικολαΐδης που είχε πολιτικές βλέψεις, διαισθανόταν ότι χωρίς δικό του δημοσιογραφικό όργανο δεν θα μπορούσε να διαβεί τις πύλες της Βουλής. Αποφάσισε λοιπόν να επανεκδώσει τον «Κήρυκα», αλλά αυτήν τη φορά αυτόνομα. Ήλθε σε επαφή με τον Αλκιβιάδη Μακρή[3], ο οποίος είχε μετακομίσει το 1926 στον Βόλο και διέθετε ένα σύγχρονο τυπογραφείο και συμφώνησαν ο τελευταίος να διαθέσει τα τυπογραφικά στοιχεία που απαιτούνταν για τη σύνθεση μιας εφημερίδας, ο δε Νικολαΐδης να διαθέσει το χρηματικό ποσό που απαιτούνταν για την αγορά πιεστηρίου και δημοσιογραφικού χαρτιού και την ενοικίαση γραφείων για τη στέγασή τους. Το πιεστήριο παραγγέλθηκε στη Γερμανία, ενώ τα γραφεία και το τυπογραφείο στεγάστηκαν στο υπόγειο του κτιρίου του Πέτρου Γέμτου, στη γωνία των οδών Ακροπόλεως (Παπαναστασίου) και Παπακυριαζή, όπου πριν από λίγο καιρό εκτυπωνόταν η εφημερίδα «Λαρισαϊκή» των αδελφών Ναού. Διευθυντής συντάξεως ορίσθηκε ο Θρασύβουλος Μακρής και συντάκτες ο Φαίδων Μακρής, γιος του Αλκιβιάδη, ο Κώστας Περραιβός και επικουρικός ο Πέτρος Βαρθαλίτης που ήταν συγχρόνως και τυπογράφος. Η διαχείριση ανατέθηκε στον Μιχάλη Χαδέλλη. Επικεφαλής του τεχνικού προσωπικού τοποθετήθηκαν τα αδέλφια Αθανάσιος και Ιωάννης Παπαθανασίου, οι οποίοι ήταν έμπειροι τυπογράφοι και είχαν δικό τους τυπογραφείο στη Στοά Κουτσίνα, μαζί με μια ομάδα νεότερων τυπογράφων.
Και ενώ η εφημερίδα πήγαινα καλά, ξαφνικά ανέκυψε μεταξύ του εκδότη Νικολαΐδη[4] και των δημοσιογράφων του σοβαρή διαφορά όσον αφορά την πολιτική κατεύθυνσή της και τη γλώσσα την οποία χρησιμοποιούσαν στα γραπτά τους. Αποτέλεσμα αυτής της διαφωνίας ήταν να αποχωρήσουν οι δημοσιογράφοι. Το γεγονός αυτό αναβάθμισε τον ρόλο του Περραιβού που έμεινε μόνος και βρήκε βοήθεια από τον Πέτρο Βαρθαλίτη[5] και τον Μιχαήλ Χαδέλλη.
Ο Κώστας Περραιβός (1907-1983) γεννήθηκε στην Ελασσόνα και εκεί τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Όταν βρισκόταν στις τελευταίες τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να ξεδιπλώνει δειλά-δειλά το ταλέντο του, στέλνοντας προς δημοσίευση ποιήματα στον αρχισυντάκτη της εφημερίδας «Ελευθερία» Ευάγγελο Τσιρόπουλο, με τον οποίο απέκτησε μια οικειότητα. Με το τέλος των γυμνασιακών του σπουδών ήλθε στη Λάρισα και ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας τον προέτρεψε να ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία. Μαθήτευσε κοντά του και στις αρχές της δεκαετίας του 1930 τον συναντάμε, όπως είδαμε, συντάκτη της εφημερίδας «Κήρυξ» και σύντομα διορίσθηκε και αρχισυντάκτης της μέχρι το 1941.
Κατά τη διάρκεια της κατοχής ο Περραιβός διηύθυνε τον «Λαρισαϊκό Τύπο», κοινή έκδοση των τοπικών εφημερίδων «Ελευθερία» και «Κήρυξ». Με τους συναδέλφους του Στέλιο Γαργαλιάνο και Τάκη Γεωργίου προσπαθούσαν καθημερινά με διάφορους τρόπους να αποφύγουν τη λογοκρισία των κατακτητών. Ειδικότερα ο Περραιβός, βλάχικης καταγωγής ο ίδιος, έγραφε τακτικά άρθρα κατά της «Λεγεώνας» που είχαν συγκροτήσει προδότες Βλάχοι. Το γεγονός αυτό του στοίχισε τη σύλληψη και τον εγκλεισμό του στο Στρατόπεδο Συγκέντρωσης που είχαν δημιουργήσει οι Ιταλοί. Με την αποφυλάκισή του όμως δεν σταμάτησε την πατριωτική δράση και φυλακίστηκε τώρα από τους Γερμανούς.
Μεταπολεμικά η εφημερίδα «Κήρυξ» άλλαξε ονομασία σε «Ημερήσιος Κήρυξ». Ο Χαδέλλης τον ζήτησε να συνεργασθεί πάλι μαζί του, αλλά ο Περραιβός, επειδή ανήκε πολιτικά στο Κόμμα των Φιλελευθέρων, αρνήθηκε και συνεργάσθηκε με την εφημερίδα «Ελευθερία». Εκλέχτηκε βουλευτής Λάρισας με την Ένωση Κέντρου στις εκλογές του 1963 και επανεκλέχθηκε το 1964.
Μετά την κήρυξη της δικτατορίας του 1967, συνελήφθη μαζί με τους βουλευτές και δημοσιογράφους Χρήστο Γραμματίδη και Τάκη Γεωργίου και φυλακίστηκε για ένα μικρό διάστημα. Επειδή με την αποφυλάκισή του δεν του επιτρεπόταν να εργασθεί σε εφημερίδα, αναγκάστηκε να πάρει πρόωρη σύνταξη. Δημοσιογραφούσε όμως από το 1968 με το ψευδώνυμο «Ολύμπιος» στην εβδομαδιαία εφημερίδα «Λάρισα» και «Ο παλιός» στην «Ελευθερία» μέχρι λίγα χρόνια πριν τον θάνατό του. Τα κείμενα ήταν κυρίως αναμνήσεις από τη ζωή της παλιάς Λάρισας. Απεβίωσε στις 9 Σεπτεμβρίου 1983 και κηδεύτηκε την επομένη στη Λάρισα.
Επί 50 σχεδόν χρόνια ο Κώστας Περραιβός έγραφε καθημερινά με αίσθημα ευθύνης και με τον τρόπο του αγωνιζόταν για την πρόοδο της περιοχής και τη δημοκρατική εξέλιξη της χώρας. Στα πενήντα αυτά χρόνια μεσολάβησαν, όπως αναφέρθηκε, δικτατορίες, πόλεμοι, κατοχή και αρκετές άλλες βίαιες πολιτικές και κοινωνικές αναστατώσεις. Οι δύσκολες και δραματικές αυτές καταστάσεις υπήρξαν από τις ισχυρότερες δοκιμασίες για το δημοσιογραφικό έργο του.
********************************************************************
[1]. Είχε δύο διακοπές. Η πρώτη ήταν το 1936 για μικρό χρονικό διάστημα, επειδή ήταν βενιζελικών πεποιθήσεων και η δεύτερη επί κατοχής, όταν «Ελευθερία» και «Κήρυξ» το 1942 έκαναν κοινή έκδοση με τίτλο «Λαρισαϊκός τύπος».
[2]. Κατά τη μαθητική του ηλικία έστελνε τακτικά ανταποκρίσεις στην εβδομαδιαία εφημερίδα των Αθηνών «Ελλάς», οι οποίες αναφέρονταν κυρίως στην κοσμική και καλλιτεχνική ζωή της Λάρισας, συνοδευόμενες μερικές φορές και από φωτογραφίες.
[3]. Η οικογένεια Μακρή είχε καταγωγή από τα Κανάλια Καρδίτσας και κατά τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας βρέθηκε στη Λάρισα. Το 1894 ο Αλκιβιάδης Μακρής και ο Θρασύβουλος Μακρής, πρώτα ξαδέλφια, άνοιξαν στην οδό Φιλελλήνων βιβλιοχαρτοπωλείο και τυπογραφείο, αλλά η συνεργασία τους δεν κράτησε για πολύ. Ο Αλκιβιάδης διατήρησε το βιβλιοχαρτοπωλείο και εγκατέστησε το κατάστημά του σε κτίριο της ανατολικής πλευράς της Κεντρικής πλατείας, ακριβώς εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η είσοδος του τριώροφου κτίσματος, το οποίο στέγαζε πριν μερικά χρόνια το ξενοδοχείο «Ολύμπιον». Ο Θρασύβουλος κράτησε το τυπογραφείο στην οδό Φαρσάλων (Ρούσβελτ) και το 1896 άρχισε να εκδίδει την εφημερίδα «Μικρά». Ο Αλκιβιάδης νυμφεύθηκε την Ευθαλία, κόρη της αρχοντικής οικογένειας της Λάρισας του Κώστα Γενησεβδά με καταγωγή από το Λιβάδι Ελασσόνας. Από τον γάμο τους απέκτησαν τέσσερα τέκνα, τον δημοσιογράφο Φαίδωνα Μακρή, τον λαογράφο Κίτσο Μακρή, τον καθηγητή του βιολιού στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας Άρη Μακρή και μια κόρη που δεν ευτύχησε να παντρευτεί. Το 1926 η οικογένεια του Αλκιβιάδη Μακρή εγκαταστάθηκε στον Βόλο όπου άνοιξε ένα άρτια εξοπλισμένο τυπογραφείο.
[4]. Για την πολιτική, κοινωνική και αθλητική του δράση βλέπε: Γρηγορίου Αλέξανδρος. Αδαμάντιος Ν. Νικολαΐδης (1879-1963). Δικηγόρος, δημοσιογράφος και βουλευτής της Λάρισας, εφ. «Ελευθερία» φύλλο της 1ης Σεπτεμβρίου 2019.
[5]. Ο Πέτρος Βαρθαλίτης καταγόταν από την Ερμούπολη της Σύρου. Νεότατος βρέθηκε στον Βόλο, όπου για χρόνια εργάσθηκε σαν τυπογράφος σε διάφορες εφημερίδες. Στη Λάρισα ήλθε κατά τη διάρκεια του εθνικού διχασμού, όταν ο Κώστας Νταϊφάς εξέδωσε την καθημερινή εφημερίδα «Πρόοδος», η οποία ήταν όργανο των Επιστράτων, μιας οργάνωσης η οποία υποστήριζε την μοναρχία. Στον «Κήρυκα» εκτός από τυπογράφος απέκτησε και δημοσιογραφική πείρα, γι’ αυτό στη συνέχεια μεταπήδησε στη δημοσιογραφία, χωρίς όμως σπουδαία εξέλιξη.
Του Νικ. Αθ. Παπαθεοδώρου
(nikapap@hotmail.com)
