Από τον Νίκο Παπαθεοδώρου
nikapap@hotmail.com
Πριν από λίγες ημέρες έκανε την τελευταία του πτήση στους αιθέρες της αιώνιας ζωής σε ηλικία 102 ετών ο αντιπτέραρχος εν αποστρατεία Κωνσταντίνος Χατζηλάκος. «Γεννήθηκα το 1920. Είμαι παλαίμαχος πιλότος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Υπηρέτησα στην Πολεμική Αεροπορία 27 χρόνια και έχω εκτελέσει πάνω από 200 πολεμικές αποστολές». Έτσι λιτά αλλά περιεκτικά ξεκινά τον Πρόλογο του βιβλίου του «Η τελευταία αποστολή» ο Λαρισαίος ίκαρος, ο τελευταίος των ηρώων του 1940-1945. Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε το 2018 από τις εκδόσεις «Μίλητος» και παρουσιάσθηκε στη γενέθλια πόλη του στις 12 Μαρτίου 2019 στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα του Δημοτικού Ωδείου της Λάρισας από εξέχοντες ομιλητές.
Ο Κωνσταντίνος Χατζηλάκος το 1940 κατατάχθηκε στη Σχολή Ικάρων σε μια περίοδο όπου τα σύννεφα του πολέμου είχαν ήδη αναφανεί στους ουρανούς της Ευρώπης. Εκπαιδεύτηκε αρχικά στην Ελλάδα και ως ιπτάμενος μάχιμος αξιωματικός έλαβε μέρος σε πολλές επιχειρήσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν χειριστής αεροσκαφών Hurricane και Spitfire της 336 Μοίρας Διώξεως σε αποστολές στη Βόρειο Αφρική, Μεσόγειο, Κρήτη, Αιγαίο, Ιταλία και Γιουγκοσλαβικές ακτές. Ήταν δηλαδή από εκείνους τους τολμηρούς πιλότους οι οποίοι συνέχισαν τον αγώνα μακριά από την Ελλάδα. Μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς τον Μάιο του 1941 βρέθηκε μαζί με τους συμμαθητές του της Σχολής Ικάρων και τους υπόλοιπους Έλληνες αεροπόρους στην Αίγυπτο, την γειτονική Παλαιστίνη, το Σουδάν, τη Ροδεσία (τη σημερινή Ζιμπάμπουε) και έφθασε μέχρι τη Νότιο Αφρική. Εκεί συνέχισε την εκπαίδευση και όταν επιχειρησιακά ήταν έτοιμος εντάχθηκε στις ελληνικές πολεμικές μοίρες δίωξης και βομβαρδισμού στη Μέση Ανατολή. Ήταν η περίοδος όπου οι Έλληνες Ίκαροι πολεμούσαν σε συνεργασία με την RAF (Royal Air Force) της Μ. Βρετανίας. Για τα επόμενα τρία χρόνια ένα αντίσκηνο και η ανελέητη και αφιλόξενη έρημος της Λιβύης, έγινε ο τόπος της μόνιμης κατοικίας του. Εξορμώντας με τους συναδέλφους του από τα πρόχειρα αεροδρόμια της Βόρειας Αφρικής, οι ελληνικές Πολεμικές Μοίρες και οι νεαροί πιλότοι που τις επάνδρωναν, εκτελούσαν την αποστολή τους με τόλμη και αυταπάρνηση. Μαχόμενοι για την ελευθερία, θέλησαν να εκπληρώσουν με το παραπάνω το χρέος τους προς την πατρίδα, τους συμπολεμιστές τους και εν τέλει τη συνείδησή τους. Το διάστημα εκείνο ήταν για τον Κωνσταντίνο Χατζηλάκο περίοδος έντονης πολεμικής δράσης. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, είχε στο ενεργητικό του πάνω από 200 δύσκολες και επικίνδυνες πολεμικές αποστολές. Ο κίνδυνος από τα πυρά του εχθρού, εναέρια και επίγεια, ήταν τεράστιος, αν αναλογισθεί κανείς την κατάσταση των ελληνικών πολεμικών αεροσκαφών εκείνης της περιόδου. Ήταν πολύ συχνό το φαινόμενο κατά την επιστροφή στην αεροπορική βάση τους να υπάρχουν απώλειες αεροσκαφών και ικάρων έπειτα από αερομαχίες με τον εχθρό. Όμως η λύπη από τον χαμό των συμμαχητών τους, δυνάμωνε ακόμα περισσότερο το πείσμα και την μαχητικότητα στις επόμενες αποστολές. Γνώριζε τόσο ο ίδιος όσο και οι συμπολεμιστές του ότι σε κάθε επιχείρηση η ζωή τους κρεμόταν από μια κλωστή και όταν ετοιμάζονταν για την απογείωση ήξεραν ότι μπορεί να μην επιστρέψουν στη βάση τους. Στο βιβλίο του που αναφέρθηκε πιο πάνω και στο κεφάλαιο «Μαύρη Αριθμητική» στις σελ. 95-97 καταγράφει με πόνο ψυχής τις απώλειες που είχαν σε έμψυχο και άψυχο υλικό: «Μετρήσαμε 12 νεκρούς σε σύνολο 20 χειριστών που είχε η κάθε Μοίρα. Πήγαιναν δύο αεροπλάνα και γύριζε πίσω το ένα. Πήγαιναν τέσσερα και γύριζαν δύο. Μια μέρα πήγαν πάλι τέσσερα και δεν γύρισε κανένα. Καθώς τα συλλογιζόμασταν αυτά ο καθένας με τον τρόπο του αναρωτιόμασταν ως που θα πήγαινε αυτό το κακό». Η εμπειρία, η ικανότητα, η αξιοσύνη και η τύχη τον βοήθησαν να βγει από τον πολυαίμακτο αυτόν πόλεμο νικητής και το κυριότερο αλώβητος. Οι πράξεις του αυτές μπορούν κάλλιστα να θεωρηθούν ηρωικές και ο ίδιος με την αξία του απόκτησε το φωτοστέφανο του ήρωα. Γιατί γενικά ήρωας θεωρείται εκείνο το άτομο στο οποίο του αποδίδονται δυνάμεις πέρα από εκείνες που κατέχει ο μέσος άνθρωπος. Αυτές οι ικανότητες τον βοηθούν να εκτελέσει πράξεις ασυνήθιστες και πολλές φορές παράτολμες, για τις οποίες ξεχωρίζει από τους άλλους. Αυτές οι δυνάμεις του μπορεί να είναι σωματικές ή ψυχικές. Στον αέρα ο πιλότος μόνος, ενώπιον εχθρικών επιδρομών, οριοθετεί την ύπαρξή του στη χοάνη του χρόνου και η σκέψη του τον ωθεί στην εξόρυξη κοιτασμάτων απίστευτου θάρρους και μαχητικότητας. Σε ορισμένους αρχαίους πολιτισμούς πίστευαν ότι η δύναμη του ηρωικού στοιχείου ήταν τόσο μεγάλη, ώστε οι ήρωες γίνονταν ημίθεοι και έφθαναν συχνά στη θέωση.
Ο Κωνσταντίνος Χατζηλάκος θεωρεί ως τη μεγαλύτερη στιγμή της ζωής του το ότι πέταξε με το αεροσκάφος του πάνω από την Ακρόπολη την ημέρα της απελευθέρωσης της Αθήνας από τα γερμανικά στρατεύματα. Εκείνη την ημέρα έζησε απίστευτες στιγμές. Οι δύσκολες ημέρες για τη χώρα μας είχαν τελειώσει. Είχαν όμως πράγματι τελειώσει; Αμέσως μετά έλαβε ενεργό μέρος στις επιχειρήσεις μιας δύσκολης για την Ελλάδα περιόδου του 1946-1949. Από το 1945 έως το 1964 διετέλεσε εκπαιδευτής σε Στρατιωτικές Σχολές Στρατού, Ναυτικού, Αεροπορίας και Σχολής Εθνικής Αμύνης. Με την πείρα του δίδαξε διαδοχικά σε σειρές στρατιωτικών όλων των όπλων και παράλληλα τους μετέδωσε τον εθνικό σκοπό της αποστολής τους, την υπεράσπιση της πατρίδος. Επίσης κατά τη διάρκεια της θητείας του υπηρέτησε σε διάφορες διοικητικές και επιτελικές θέσεις και υπήρξε Διοικητής μεγάλων Αεροπορικών Μονάδων. Το 1954 στην 113 Πτέρυγα Μάχης, το 1959 στην 111 Π. Μ., το 1962-1964 στην 110 Π. Μ. εδώ στην πατρίδα του. Εν συνεχεία διετέλεσε Διευθυντής Επιχειρήσεων και Σχεδίων του 28ου ΑΤΑ στη Λάρισα και του 6ου Αεροπορικού Στρατηγείου του ΝΑΤΟ. Τα χρόνια 1964-1967 τοποθετήθηκε Ακόλουθος Αμύνης στην Ελληνική Πρεσβεία στην Ουάσινγκτον. Αποστρατεύθηκε τον Απρίλιο του 1967 σε ηλικία μόλις 47 ετών. Ήθελε να κρατήσει αποστάσεις από την Επταετία. Η πολιτεία τον αντάμειψε για τις υπηρεσίες του διπλά. Ανέβηκε όλες τις βαθμίδες των αξιωματικών της Πολεμικής Αεροπορίας και έφθασε μέχρι τον βαθμό του Αντιπτεράρχου και με την απονομή δέκα πολεμικών παρασήμων, κόσμησε με υπερηφάνεια το στήθος του. Ήταν μια πανάξια ανταμοιβή σε έναν ριψοκίνδυνο πολεμιστή της Ελληνικής Αεροπορίας.
Μετά την αποστρατεία του, ώριμος ακόμα ηλικιακά, εργάστηκε για εννέα χρόνια (1968-1977) ως Διευθυντικό και Οργανωτικό στέλεχος στη Χαλυβουργική Α. Ε. Εν συνεχεία και για είκοσι χρόνια (1978-1997) διετέλεσε Τεχνικός Σύμβουλος της Αεροδιαστημικής Εταιρείας Mc Donell Douglas Corporation. Συγχρόνως από το 1989 εκλέχτηκε Πρόεδρος του Συνδέσμου Παλαιμάχων Αεροπόρων της RAFA (Royal Air Force Association) στον Κλάδο των Αθηνών.
Ένα αξιοπερίεργο που εκπλήσσει στο βιογραφικό του είναι η ενασχόλησή του από τα 1977 ως ερευνητής με την κυματική ενέργεια. Το 2006, στα 86 του χρόνια έγινε ο εφευρέτης του Τriton, του ελληνικού μετατροπέα κυματικής ενέργειας σε ηλεκτρισμό, έπειτα από έρευνες 29 ετών. Από την αποστρατεία του και μετά κατοικούσε μόνιμα στην Αθήνα, στον συνοικισμό Παπάγου. Η εξόδιος ακολουθία έγινε με πολύ μεγάλη επισημότητα στο νεκροταφείο Παπάγου, παρουσία πλήθους κόσμου, όπως άρμοζε σε έναν ήρωα. Τώρα πλέον είναι η σειρά της Δημοτικής Αρχής να βρει τον τρόπο να τιμήσει τον συντοπίτη μας Ίκαρο.
