Θα αναλύσουμε τη φωτογραφία αρχίζοντας από το κάτω μέρος της. Σε ένα σημείο διακρίνονται τα προστατευτικά τσιμεντένια κάγκελα, τα οποία είχαν τοποθετηθεί στις όχθες του Πηνειού, στη διαδρομή του ένθεν και εκείθεν της μεγάλης γέφυρας. Είχαν κατασκευασθεί μεταπολεμικά επί δημαρχίας Δημητρίου Χατζηγιάννη και υπάρχουν ακόμη και σήμερα, σε κακή ειν’ αλήθεια κατάσταση. Πίσω τους ακριβώς διαγράφεται στη φωτογραφία ο παρόχθιος δρόμος, ο οποίος θεωρείται ουσιαστικά προέκταση της οδού Γεωργιάδου και χωρίζει το ποτάμι από το ύψωμα του Λόφου. Στη συνέχεια υψώνονται οι κάθετοι αναλληματικοί τοίχοι, οι οποίοι συγκρατούν τον Λόφο. Πάνω τους έχουν ζωγραφισθεί διαφημιστικές επιγραφές, συχνή συνήθεια την εποχή εκείνη [1]. Διαβάζουμε τις δύο που διακρίνονται καθαρά. Η αριστερή έχει τη διαφήμιση: Ενδύματα-Κασμήρια-Νεωτερισμοί. ΜΠΑΡΜΠΟΥΤΗΣ-ΦΕΛΟΥΣ. Βενιζέλου 73, ενώ η δεξιά Επιπλώσεις. Ευκολίαι πληρωμής. Δ. ΓΙΟΥΡΟΥΚΗ. Ρούσβελτ 35. Ανάμεσά τους ο τοίχος διακόπτεται και βρίσκονται τα περίφημα σκαλοπάτια του Αγ. Αχιλλίου. Αποτελούσαν για τους πεζούς τη δυτική πρόσβαση προς τον Λόφο, αν και είναι γνωστό ότι ο Γιάννης Δαλθανάσης τα ανέβηκε καβάλα στο άλογό του και ο Μιχάλης Ζέικος τα διάβηκε οδηγώντας το ταξί του. Σήμερα η πλευρά αυτή έχει αλλάξει. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, επί δημαρχίας Θάνου Μεσσήνη, τροποποιήθηκαν τα σκαλοπάτια, δημιουργήθηκε κυκλικός οδικός δρόμος και η όψη των τοίχων πήρε άλλη μορφή με μικρά επιθέματα μαρμάρου και με τη δημιουργία ενδιάμεσα μικρών θέσεων πρασίνου.
Στη συνέχεια επάνω στο ύψωμα αριστερά διακρίνεται κήπος με ψηλά δένδρα, μέσα στον οποίον υπήρχε η προτομή του μαρτυρικού μητροπολίτου Πολύκαρπου Δαρδαίου, η οποία διατηρήθηκε και σήμερα στη θέση της. Δεξιά διακρίνεται, αδιαμόρφωτο ακόμη, το προαύλιο του Μητροπολιτικού Ναού του Αγ. Αχιλλίου. Η οικοδομική φάση του μόλις είχε ολοκληρωθεί εξωτερικά, ενώ το κωδωνοστάσιο δεν έχει ακόμη κατασκευασθεί [2].
Πιο πίσω διακρίνεται αριστερά η ταράτσα του διώροφου Β΄ Δημοτικού Σχολείου, το οποίο είχε υποστεί ζημιές από τον σεισμό και τους βομβαρδισμούς. Ο επάνω όροφος είχε θεωρηθεί ακατοίκητος και το σχολείο λειτουργούσε μόνο στο ισόγειο. Το 1978, μέσα στα πλαίσια εξωραϊσμού της περιοχής του Λόφου του Φρουρίου, κατεδαφίσθηκε και στη θέση του βρίσκεται σήμερα πάρκο στο οποίο υπάρχουν διάφορες προτομές και αναμνηστικές στήλες. Πίσω από το Ιερό του ναού μεσολαβεί η επέκταση της οδού Πολυκάρπου, η οποία τη διαχωρίζει από το επόμενο τετράγωνο οικόπεδο, μέσα στο οποίο εξακολουθεί να υπάρχει μια προπολεμική κατοικία ερειπωμένη. Στη θέση αυτήν αργότερα δημιουργήθηκε η πλατεία της Μητέρας με το ομώνυμο άγαλμα. Σήμερα τους θερινούς μήνες ο χώρος αυτός καταλαμβάνεται από τα τραπεζοκαθίσματα παρακείμενου ψυχαγωγικού κέντρου.
Στη συνέχεια πιο πίσω υπάρχει ο χώρος του Ηρώου, το οποίο όμως δεν διακρίνεται. Δεξιότερα παραμένει το πάρκο με τα ψηλά δένδρα, που υπάρχει βελτιωμένο μέχρι και σήμερα. Μεσολαβεί η οδός μητροπολίτου Αρσενίου και δεξιότερα προβάλλει η υψηλόκορμη σιλουέτα του ρολογιού της πόλης. Είναι το τελευταίο από τα ρολόγια της Λάρισας που για αιώνες ειδοποιούσαν τους κατοίκους της την ώρα και ανήγγειλαν χαρμόσυνα ή δυσάρεστα γεγονότα [3]. Τον Σεπτέμβριο του 1992 κατεδαφίσθηκε αναγκαστικά. Είχε ξεκινήσει η διαδικασία αποκάλυψης του Αρχαίου Θεάτρου και η παρουσία του στην περιοχή του επιθεάτρου προδιέγραψε την τύχη του. Από τότε το ρολόι, το σύμβολο αυτό της Λάρισας για 450 χρόνια, όσα βέβαια εντόπισε η ιστορική έρευνα, σίγησε.
Ακολουθεί η οδός Παπαναστασίου, ίσως ο μεγαλύτερος σε μήκος δρόμος της Λάρισας. Ξεκινάει από την περιοχή του κέντρου «Φρούριον» και σε ευθεία γραμμή φθάνει μέχρι την οδό Ηρώων Πολυτεχνείου. Από το σημείο αυτό συνεχίζεται πάλι σε ευθεία γραμμή, αλλά με άλλη ονομασία (οδός Καρδίτσης), σε μεγάλη απόσταση. Ουσιαστικά η οδός Παπαναστασίου με την επέκτασή της, τέμνει την πόλη σε δύο μεγάλα τμήματα σε όλο το μήκος της. Στο ύψος του Λόφου, πίσω από τον δρόμο αυτόν, από αριστερά διακρίνεται σε κάποιο σημείο, κρυμμένο από πανύψηλα δένδρα, το Μπεζεστένι (η παλιά τούρκικη αγορά) και στη συνέχεια η δυτική πρόσοψη και η στέγη της προσωρινής εκκλησίας του Αγ. Αχιλλίου, η οποία είχε κτισθεί λίγους μήνες μετά τον μεγάλο σεισμό, για να αναπληρώσει τον βαθειά λαβωμένο προπολεμικό μητροπολιτικό ναό. Ο ναός αυτός λειτουργούσε μέχρι το 1965, όταν ολοκληρώθηκε ο σημερινός υπέρλαμπρος ναός. Τη δεκαετία του 1970, κατά τη διάρκεια εργασιών που έγιναν στον χώρο μεταξύ του προσωρινού ναού και του Μπεζεστένι, αποκαλύφθηκαν τυχαία, σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, τα οποία συνεχίζονταν και κάτω από τον πρόχειρο ναό. Επειδή η τύχη του ναού αυτού είχε από καιρό προδιαγραφεί, κρίθηκε σκόπιμη η άμεση κατεδάφισή του, η οποία υπήρξε κυριολεκτικά σωτήρια, καθώς κάτω από τα θεμέλιά της εντοπίσθηκαν το 1978 τα υπολείμματα μιας τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής του 6ου αιώνα, μέσα στα οποία αποκαλύφθηκε ο τάφος του Αγ. Αχιλλίου.
—————————————————————
[1]. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι τη μεταπολεμική περίοδο, κατά τα σχολικά μας χρόνια, ο τοίχος που υψωνόταν κατά μήκος της οδού Ηπείρου και καθόριζε τα όρια του Σχολικού Γυμναστηρίου, ο τοίχος έξω από το Γενί Τζαμί, το οποίο τότε στέγαζε το Αρχαιολογικό Μουσείο και πολλοί άλλοι μέσα στην πόλη, αφού πρώτα ασβεστώνονταν στη συνέχεια ζωγράφιζαν επάνω τους διάφορες διαφημιστικές επιγραφές.
[2]. Τα εγκαίνια του νέου μεγαλοπρεπούς ναού του Αγίου Αχιλλίου έγιναν στις 6 Ιουνίου 1965 από τον μητροπολίτη Λαρίσης Ιάκωβο Σχίζα (1960-1967) και από τότε εξακολουθεί συνεχώς να εμπλουτίζεται και να στολίζεται, έτσι ώστε σήμερα να θεωρείται σαν ένας από τους μεγαλύτερους και ομορφότερους ναούς της Θεσσαλίας.
[3]. Κατασκευάσθηκε το 1952 επί δημαρχίας Δημητρίου Καραθάνου, δίπλα από τα θεμέλια του πύργου του παλιού ρολογιού που είχε καταστραφεί με τον σεισμό. Κατασκευαστικά εντύπωση προκαλούσε η τετράγωνη μαρμάρινη βάση του με τα σκαλοπάτια. Το ρολόι είχε τετράγωνη βάση και κάθε πλευρά του είχε μήκος περίπου τρία μέτρα, ενώ το ύψος του έφθανε τα 18,5 μέτρα.
