το σημερινό πολυώροφο κτίσμα. Γράψαμε ότι ο γιος του Πέτρου Γέμτου δικηγόρος Τάσος Γέμτος, μετά την καταστροφή της διώροφης οικοδομής από τον σεισμό και τους βομβαρδισμούς, κατόρθωσε κατά τη διάρκεια της Κατοχής να ανοικοδομήσει μόνον το ισόγειο, στο οποίο κατασκεύασε τέσσερα καταστήματα τα οποία είχαν πρόσοψη επί της οδού Βασ. Σοφίας (Παπαναστασίου) και δύο καταστήματα επί της οδού Παπακυριαζή. Πρέπει να σημειώσουμε ότι κατά το διάστημα των 35 περίπου χρόνων από την ημέρα κατασκευής των μέχρι την ημέρα κατεδάφισης, ενοικιάστηκαν από πολλούς οργανισμούς, φορείς, σωματεία και κυρίως επαγγελματίες, η εντόπιση των οποίων είναι δύσκολη και η αναφορά ίσως κουραστική. Θα αναφερθούν μόνον εκείνα τα οποία έχουν κάποια σχέση με την ιστορία της πόλης αυτή την περίοδο.
Την 1η Ιανουαρίου 1943 ο Μιχαήλ Σάπκας, πρόεδρος από το 1942 του τοπικού τμήματος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού (Ε.Ε.Σ.)[1], ενοικίασε δύο από τα καταστήματα της οικοδομής Γέμτου, τα οποία είχαν πρόσοψη επί της οδού Βασ. Σοφίας. Σ’ αυτά εγκαταστάθηκαν τα γραφεία του Ε. Ε. Σ., τόσο του Διεθνούς, όσο και του τμήματος Λαρίσης, σύμφωνα με το ιδιωτικό συμφωνητικό που συνέταξαν και υπέγραψαν Σάπκας και Γέμτος. Η δράση του τοπικού παραρτήματος του Ε.Ε.Σ. κατά τη διάρκεια της Κατοχής υπήρξε σημαντικότατη, ιδιαίτερα όσον αφορά το στρατόπεδο συγκέντρωσης[2].
Μεταπολεμικά σε δύο από τα καταστήματα στεγάστηκε για αρκετά χρόνια η φαρμακαποθήκη του Σωτηρίου Μαυροματιανού, η οποία τροφοδοτούσε με φάρμακα τα λιγοστά τότε φαρμακεία τη Λάρισας. Ο Μαυροματιανός ήταν άτομο με φιλάνθρωπα αισθήματα και θεωρείται ένας από τους δωρητές του Γεν. Νοσοκομείου[3], καθώς και άλλων ιδρυμάτων της πόλης μας. Μετά τον θάνατό του η φαρμακαποθήκη εξακολούθησε για κάποιο διάστημα τη λειτουργία της από συγγενικό πρόσωπο.
Όταν η φαρμακαποθήκη έκλεισε, στη θέση αυτή εγκαταστάθηκε ο Δημήτριος (Τάκης) Παγίτσας. Μετακόμισε το 1970 από άλλο κατάστημα που είχε κοντά στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου, όπου εμπορευόταν μηχανάκια και ποδήλατα. Στη νέα του θέση λειτούργησε κατάστημα με ηλεκτρικά είδη (τηλεοράσεις, ψυγεία, πλυντήρια, κουζίνες, κ.λπ.). Ήταν από τα πρώτα καταστήματα που διέθετε ασπρόμαυρες τηλεοράσεις και είναι χαρακτηριστικό πως όταν υπήρχε κάποιο σπουδαίο γεγονός, λ.χ. η προσσελήνωση, σημαντικοί ποδοσφαιρικοί αγώνες, και άλλα, άνοιγε τις συσκευές της βιτρίνας και κόσμος πολύς παρακολουθούσε από το πεζοδρόμιο το γεγονός. Ο Δημήτριος Παγίτσας νυμφεύθηκε τη Γεωργία (Γωγώ) Λιάπη και από τον γάμο τους απέκτησαν ένα τέκνο, τον Ιωάννη, ο οποίος σπούδασε Ιατρική, ειδικεύτηκε στη Νευρολογία και σήμερα εργάζεται με επιτυχία στο ιατρείο του επί της οδού Κούμα. Ο Τάκης Παγίτσας απεβίωσε την 1/10/1999. Όταν ο Παγίτσας σταμάτησε να εργάζεται, στη θέση του εγκαταστάθηκε το κατάστημα καλλυντικών Cado, το οποίο παρέμεινε μέχρι την κατεδάφιση όλων των καταστημάτων για να ανεγερθεί η σημερινή πολυώροφη οικοδομή.
Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια σε ένα από τα καταστήματα αυτά, εγκατέστησαν για ένα χρονικό διάστημα τα δικηγορικά τους γραφεία ο ιδιοκτήτης Τάσος Γέμτος και ο σύγαμπρός του Ευστάθιος (Στάθης) Αραποστάθης.
Σε ένα άλλο κατάστημα είχε τα γραφεία του και η εταιρεία Καλφόπουλου και Σπύρου Μερκούρη (αδελφού της Μελίνας Μερκούρη), οι οποίοι την περίοδο εκείνη έκαναν εμπόριο βάμβακος από το Εκκοκκιστήριο που υπήρχε στη Γιάννουλη.
Δίπλα από τα γραφεία αυτά και σε επαφή με την αυλή της Τράπεζας Αθηνών και αργότερα του Εφετείου, εκεί όπου υπήρχε η πόρτα που οδηγούσε στον οικίσκο (σπιτάκι στο σχέδιο), κατασκευάστηκε ένα νέο κατάστημα το οποίο στέγασε την αντιπροσωπεία αυτοκινήτων Κώστα Τράκα και Γιάννακα. Ο τελευταίος έπειτα από κάποιο διάστημα αποχώρησε και άνοιξε δική του επιχείρηση δίπλα στο κτίριο της Εθνικής Τράπεζας.
Το γωνιακό προνομιούχο κατάστημα στη συμβολή των σημερινών οδών Παπαναστασίου και Παπακυριαζή, το είχε ενοικιάσει για ένα διάστημα η Ολυμπιακή Αεροπορία για να στεγάσει τα γραφεία της στη Λάρισα. Όταν η τελευταία αποχώρησε, στη θέση της εγκατέστησαν οι αδελφοί Γιαννακόπουλοι την έκθεση αυτοκινήτων.
Συνεχόμενα επί της οδού Παπακυριαζή ήταν το κατάστημα εμπορίας ποτών (κάβα) του Τσιοβαρίδη και στη συνέχεια ο φούρνος της κ. Σοφίας. Ακολουθούσε η είσοδος της ξυλαποθήκης του Πέτρου Γέμτου, η οποία ήταν ανεπτυγμένη στον ακάλυπτο χώρο πίσω από τα καταστήματα. Τελευταίος υπεύθυνος της ξυλαποθήκης ήταν ο Σαρλικιώτης. Τα όρια του οικοπέδου επί της οδού Παπακυριαζή τελείωναν με έναν χώρο ο οποίος στέγαζε τα γραφεία και την αποθήκη του ξυλουργείου.
Όπως αναφέρθηκε και σε προηγούμενο σημείωμα, στο βάθος του οικοπέδου βρισκόταν ένα οικίσκος, το "σπιτάκι", όπως είχαν βαπτίσει μια μικρή κατοικία που βρισκόταν στο σημείο αυτό. Σ' αυτό έμενε τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια η οικογένεια Γέμτου, καθώς η κατοικία τους που είχε πρόσοψη στην οδό Αθαν. Διάκου είχε καταστραφεί κατά την Κατοχή από την έκρηξη βόμβας, η οποία έπεσε έξω από το σπίτι τους. Όταν η κατοικία τους μεταπολεμικά αποκαταστάθηκε, μετακόμισε η οικογένεια και καθώς το σπιτάκι άδειασε, μετέφεραν εκεί τα δικηγορικά τους γραφεία οι Τάσος Γέμτος και Στάθης Αραποστάθης. Μετά από κάποιο διάστημα τα γραφεία τους μετακόμισαν εκ νέου και στεγάστηκαν στο ισόγειο της διώροφης κατοικίας της οικογένειας Γέμτου. Εν τω μεταξύ στα δύο δικηγορικά γραφεία προστέθηκε και ένα τρίτο, του Αριστοτέλη (Τέλη) Αραποστάθη, γιου του Στάθη Αραποστάθη.
Τα δικηγορικά αυτά γραφεία έχουν μια ενδιαφέρουσα ιστορία για τον νομικό κόσμο της Λάρισας, αφού από αυτά πέρασαν σαν ασκούμενοι ορισμένοι νέοι τότε δικηγόροι, οι οποίοι αργότερα διακρίθηκαν για την επιστημοσύνη τους, όπως οι αείμνηστοι Νίκος Νικούλης, Χριστώνης Πέτσας, Μάκης Σιτράς, Στέλλιος Παπαμιχαήλ και οι Δανιήλ Γάλλος, Φανή Πολύζου, Τέλης Αραποστάθης και πολλοί άλλοι. Επίσης περνούσαν από τα δικηγορικά αυτά γραφεία η Μελίνα Μερκούρη με τον αδελφό της Σπύρο για προσωπικές τους υποθέσεις, ο Παναγής Χαροκόπος ο νεότερος, ο πολιτικός Ευάγγελος Αβέρωφ και πολλοί άλλοι.
Όταν αποχώρησαν από το σπιτάκι τα δικηγορικά γραφεία που αναφέραμε, εγκαταστάθηκε σ' αυτό η οικογένεια του δικηγόρου Χρήστου Νασίκα, πριν εγκατασταθεί μόνιμα επί της οδού Δευκαλίωνος. Με την αποχώρηση του τελευταίου ενοικίασε το σπιτάκι ο δικαστικός κλητήρας Τσιμπίδας.
Το 1977 τα καταστήματα με το σπιτάκι που περιγράψαμε κατεδαφίστηκαν και στη θέση τους οικοδομήθηκε η σημερινή πολυώροφη οικοδομή στη γωνία των οδών Παπαναστασίου και Παπακυριαζή. Λίγα χρόνια αργότερα το κτίριο του Εφετείου που αντικατέστησε τα ερείπια της Τράπεζας Αθηνών, μαζί με την αυλή του κατεδαφίστηκαν και αυτά με τη σειρά τους και στη θέση αυτή σήμερα στεγάζεται το μέγαρο του Ταχυδρομείου. Την ίδια τύχη είχε και η διώροφη κατοικία Γέμτου που βρισκόταν πίσω από το Εφετείο.
Ένα σύντομο συμπέρασμα: Από το σχέδιο που δημοσιεύεται με τα καταστήματα, τις κατοικίες και τις αυλές, όλοι αυτοί οι χώροι έχουν αντικατασταθεί από πολυώροφες οικοδομές[4].
----------------------------------------
[1]. Τα άλλα μέλη του Δ. Σ. ήταν τα εξής: αντιπρόεδρος ο κτηματίας Βασ. Αρσενίδης, ταμίας ο διευθυντής του υποκαταστήματος της Αγροτικής Τράπεζας Αριστ. Χαριτόπουλος, γ. γραμματέας ο δικηγόρος Τηλέμαχος Σηλυβρίδης και μέλη ο χειρουργός Βασ. Παπαδημητρίου, ο κτηματίας Χαρίλαος Ιατρίδης και ο βιομήχανος Φώτης Παππάς.
[2]. Παπαθεοδώρου Νικόλαος. Μιχαήλ Σάπκας. Ο ευπατρίδης πολιτικός [1873-1956], Λάρισα (2013) σελ. 156.
[3]. Του ιδίου: Οι απαρχές των νοσηλευτικών ιδρυμάτων της Λάρισας. Πρακτικά επιστημονικής συνάντησης στο αμφιθέατρο της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης, Λάρισα (2014) σελ. 71
[4]. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον επίτιμο δικηγόρο κ. Τέλη Αραποστάθη, τον ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Φάνη Γέμτο και τον νευρολόγο ιατρό κ. Ιωάννη Παγίτσα για την πολύτιμη βοήθειά τους.
Του Νικ. Αθ. Παπαθεοδώρου (nikapap@hotmail.com)
