Τα λόγια του μεγάλου Εθνεγέρτη Ρήγα Φεραίου τα ενστερνίστηκε ο Λαός μας, το καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά 40 χρόνια σκλαβιά και φυλακή.
Από την πρώτη στιγμή της χιτλεροφασιστικής κατοχής στην χώρα μας ο λαός μας δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια. Συσπειρωμένος γύρω από την πλατιά αντιφασιστική αντιστασιακή Οργάνωση του ΕΑΜ, άρχισε ένα σκληρό αδυσώπητο αγώνα ενάντια στην βαρβαρότητα. Η Θεσσαλία με την Λάρισα ως κέντρο δράσης έδωσε από την αρχή δυναμικά το παρόν πετυχαίνοντας σημαντικές νίκες κατά του εχθρού, γεγονός που την κατατάσσει στην πρώτη γραμμή του Αντιστασιακού Αγώνα. Η τελευταία χρονιά της κατοχής το 1944, το αντάρτικο, ο στρατός του ΕΛΑΣ μεγάλωσε, και οπλίστηκε καλά από τις επιχειρήσεις ενάντια στα στρατεύματα κατοχής, σημαντικό γεγονός ήταν η συνθηκολόγηση των Ιταλών που έγινε το 1943, τότε οι δυνάμεις της Αντίστασης πήραν πολλά και ποικίλα όπλα από τους Ιταλούς και έτσι εξοπλίστηκε ο Στρατός του ΕΛ.ΑΣ. και μπόρεσε να ανταπεξέλθει στις μεγάλες επιχειρήσεις ενάντια στο Γερμανικό στρατό κατοχής, από άκρο σε άκρο πόλεμος - ενέδρες - σαμποτάζ, μεγάλες απώλειες των Γερμανών. Τα Τέμπη, έγινε ο τάφος των Γερμανών, σχεδόν κάθε εβδομάδα και ένα κατόρθωμα των Ανταρτών του Τάγματος Μηχανικού Ολύμπου του ΕΛΑΣ με Διοικητή τον έφεδρο ανθυπολοχαγό ατρόμητο παλληκάρι τον μπουρλοτιέρη Αντώνη Αγγελούλη (Βρατσάνο), εκατοντάδες μέτρα σιδηροδρομικής γραμμής, γεφύρια - αμαξοστοιχίες τινάχτηκαν στον αέρα. Έτσι το βράδυ της 23 Φεβρουάριου 1944 ανατινάχτηκε η ταχεία αμαξοστοιχία No 53 στον αέρα που ήταν έμφορτη με Γερμανούς στρατιώτες και τον Στρατηγό με αξιωματικούς και το επιτελείο του. Ολόκληρη η ταχεία έπεσε στον Πηνειό, υπολογίζεται κατά τα λεγόμενα του Άγγλου λοχαγού που ακολουθούσε τους μπουρλοτιέρηδες ότι οι απώλειες των Γερμανών ήταν περίπου 1.000 άτομα. Εις αντίποινα οι Γερμανοί στις 8 Μαρτίου, 13 μέρες μετά το μεγάλο αυτό σαμποτάζ, πήραν από το στρατόπεδο κρατουμένων του «Αντιαεροπορικού» 35 άνδρες και 5 γυναίκες και τους εκτέλεσαν στον μικρό λοφίσκο κοντά στο χωριό Ομορφοχώρι.
Ο Γιάννης Γκότσης τότε Νομάρχης Λάρισας αυτόπτης μάρτυς που τον ανάγκασαν οι Γερμανοί να παρευρεθεί στην εκτέλεση δείτε πως περιγράφει το γεγονός στο βιβλίο του «Φλόγες στον Όλυμπο» που εξέδωσε ένα χρόνο, μετά το 1945. «Εντολή του ανωτέρου στρατιωτικού Διοικητή είναι να παρευρεθείτε στην εκτέλεση 40 κρατούμενων αναρχικών εις αντίποινα, θα έρθει αυτοκίνητο να σας παραλάβει στις 6 παρά είκοσι ακριβώς για τον τόπο της εκτελέσεως, πράγματι σε λίγο έφθασα στο τόπο του εγκλήματος, έτσι διαπίστωσα ότι είναι μύθος αυτό που λέγεται ότι οι Γερμανοί ήταν μεν βάρβαροι αλλά ήσαν όμως θετικοί και ειλικρινείς. Τέτοιο πράγμα δεν συνέβαινε, μόνο στην αρχή που όλα πήγαιναν καλά γι΄ αυτούς και ήθελαν να παραστήσουν τον ιπποτικό λαό. Όταν όμως άρχισαν οι άσχημες ημέρες, το ψεύδος, η δολιότης και η πανουργία τους ήσαν απαράμιλλα. Έπειτα από ένα τέταρτο της ώρας φθάνει το πρώτο καμιόνι με τους μελλοθάνατους, είναι 5 όλες γυναίκες πρώτη κατεβαίνει από αυτό η Δήμητρα Τσάτσου κομμώτρια από την Λάρισα, απολύτως ήρεμη και ήσυχη, ούτε μια μικρή σύσπαση στο πρόσωπο, ούτε η ελάχιστη νευρική κίνησης, το βλέμμα της μόνο έχει μια έκφραση σκληρότητας. Δίνει το χέρι της στην επόμενη τη Σολτούκη, ακολουθεί η Παπαδοπούλου της οποίας ο άνδρας της σκοτώθηκε αμέσως έπειτα απ' αυτή. Οι 5 αυτές πρώτες ελληνίδες, με την Σολτούκη διαρκώς υποβασταζόμενη, περνούν ανάμεσα από τους Γερμανούς χωρίς να τους κοιτάξουν, προχωρούν και παίρνουν θέση, σα' να ξέρουν όλες τις λεπτομέρειες, μπροστά στο χείλος της τάφρου. Πατούν πάνω στο νωπό και υγρό χώμα. Το χώμα εκείνο που έπειτα από λίγο θα σκεπάσει για πάντα τ' άψυχα κορμιά τους. Οιαδήποτε περιγραφή θα μειώσει το μεγαλείο των γυναικών αυτών μπροστά στο θάνατο, ούτε ένας ψίθυρος, ούτε μια γκριμάτσα στο πρόσωπο, βήμα σταθερό, στάσης υπερήφανη αγέρωχη, όλες το ίδιο, και η νέα κοπέλα, και η σύζυγος και η μητέρα, τόση η εκπληκτική περιφρόνησης προς το θάνατο, τολμώ να ειπώ ότι είναι αμφίβολο αν παρουσίασαν γυναίκες άλλης εποχής. Πίσω απέναντι τους σ' απόσταση μόλις τριών βημάτων, παίρνει θέση το εκτελεστικό απόσπασμα. Δίδεται το παράγγελμα και πυροβολούν οι κτηνάνθρωποι στο κρανίο. Σωριάζονται και οι πέντε προς τα πίσω. Στις 2 γυναίκες δεν έχει ευστοχήσει η βολή ένα αγωνιώδες βογκητό ξεσκίζει την νεκρική σιγή. Η χαριστική βολή χαρίζει τη λύτρωση. Διερρηγμένα κρανία, ξεχυμένα μυαλά, λίμνη αίματος ιδού το θέαμα. Το αριστερό χέρι ενός Ες Ες γεμίζει από αίμα και μυαλά ανακατωμένα, βγάζει το μαντήλι του και το καθαρίζει, ενώ συγχρόνως το δείχνει στους άλλους και γελάει.
Ύστερα με τα φτυάρια ρίχνουν τα πτώματα στη τάφρο. Το καμιόνι φεύγει, πηγαίνει να φέρει άλλους. Περνούν είκοσι λεπτά, ο ίδιος τρόπος, η ίδια διαδικασία, οκτώ είναι τώρα, ένα αυλάκι από αίμα αρχίζει να σχηματίζεται. Και Ες Ες γελούν, γελούν ένα γέλιο ανατριχιαστικό και συνάμα απαίσιο. Ένας σωματώδης υπαξιωματικός με τερατώδη μορφή, συγχαίρει το εκτελεστικό απόσπασμα, ο αξιωματικός των Ες Ες Έντελμαν τρίβει τα χέρια του αλαλάζοντας από χαρά. Φρίκη με καταλαμβάνει και του λέω, οδηγήθην εδώ μόνο για να παρευρεθώ στις εκτελέσεις, νομίζω ότι εκπληρώθηκε και σας ζήτω να μ' αφήσετε να φύγω. Με αφάνταστο εκδικητικό μένος με απερίγραπτη λύσσα μου απαντά δείχνοντας μου τους Ες Ες των αποσπασμάτων... Και αυτά τα παιδιά των 17 και 18 χρονών που τα σκοτώνουν όπου τα βρουν; Δεν τα σκεφθήκατε αυτά; Όχι θα παραμείνετε εδώ μέχρι τέλους. Δεν μιλούσε αρκετά, δεν ήταν φωνή αυτή, ήταν μούγκρισμα σκύλου.
Ύστερα από είκοσι λεπτά πάλι το ίδιο πράγμα, άλλοι οκτώ όλοι οι μελλοθάνατοι ατάραχοι, ούτε μια λέξη δεν ξεφεύγει από τα χείλη τους, σ' αυτούς και ο γυμνασιάρχης Μπακόπουλος.
Ο 4ος όμιλος το ίδιο, ύστερα από 20 λεπτά και πάλι 8, ένας από αυτούς, χωρικός τριανταπέντε περίπου χρόνων, καταλαμβάνεται από υστερικό παραλήρημα, φωνάζει ανακατωμένες λίγες κοινόχρηστες Γερμανό-Ιταλικές λέξεις, τον τοποθετούν βίαια, δίπλα του και ο μικρός Τσαπραλής με το μαθητικό πηλίκιο.
Ούτε ο θάνατος του τρομάζει ούτε οι φωνές του συντρόφου του τον επηρεάζουν, στέκει ήρεμος με μια γαλήνια έκφραση στο παιδικό του πρόσωπο. Και ο τελευταίος όμιλος είναι 7, πρώτος κατεβαίνει ο Γιάννης Πατέρας καθηγητής γυμναστικής, χαμογελάει, είναι σαν να μπαίνει σε στίβο για άθλημα. Είναι ο μόνος που ομιλεί στους Γερμανούς. Τους λέει... εμείς πεθαίνουμε περήφανα για την Ελλάδα... και έπειτα γυρίζοντας στους συντρόφους του τους λέει εμπρός παιδιά φωνάξτε όλοι .... Ζήτω η Ελλάς, μια ζητωκραυγή πνίγεται μέσα στην ομοβροντία των όπλων. Η τελευταία λέξης των μαρτύρων αυτών ήταν αφιερωμένη στην Ελλάδα, και οι Γερμανοί έλεγαν πως σκότωναν αναρχικούς. Μετά ταύτα με πλησιάζει ο επικεφαλής του αποσπάσματος και μου ανακοινώνει ότι είμαι ελεύθερος. Γύρισα στη Λάρισα, είχαν περάσει τρεις ώρες. Έτρεμα ολόκληρος η ταραχή μου μεγάλη....
Τα ονόματα των εκτελεσθέντων 35 ανδρών και 5 γυναικών είναι τα εξής:
Ιωάν. Πατέρας, ετών 25, Βασ. Τσαπραλής 19, Θέος Ράπτης 37, Γεώρ. Παπαϊωάννου 23, Δημ. Δικέλης 44, Παναγ. Ζήσης 30, Σταύρος Κώτσιρας 40, Θεοδ. Παναγούλης 44, Ιωάν. Μαγριές 27, Αθ. Κατσιρουμίτας 30, Βασ. Τσιγάρας 37, Θωμάς Πανάγος 21, Ευάγγ. Λόλιος 41, Ζαφείρης Ζώης 29, Κων/νος Ζώης 30, Κων/νος Παπαδόπουλος 43, Απόστ. Μπακόπουλος 50, Μενέλ. Στεργιάδης 19, Ιωάν. Πιτσόνης 24, Χρήστ. Πιτσόνης 55, Νικόλ. Στολιάρας 23, Ιωάν. Καπανίδης 37, Σωτηρ. Σταυρόπουλος 25, Κων/νος Μητσούλης 62, Νικόλ. Κοκότης 21, Σωκράτης Τσάντος 24, Κων/νος Τσάπαλος 34, Χρήστος Παπάς 30, Φώτιος Μπλούστος 35, Γεώρ. Γούλας 20, Γεώρ. Αντωνίου 26, Αθαν. Νίτσας 35, Αλμπέρτος Τορές 29, Μπένης Σουνίου 17, Ηλίας Σουνίου 23, Δήμητρα Τσάτσου 24, Βασιλεία Παπαδοπούλου 43, Κατίνα Μητσούλη 62, Βασιλική Σουλτούκη 62, Χριστίνα Παπακωνσταντίνου 20.
Από τον Νίκο Παπαθανασίου
* Ο Νίκος Παπαθανασίου είναι πρόεδρος της Πανελλήνιας Οργάνωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης Π.Ο.Α.Ε.Α. νομού Λάρισας
