Η φετινή ημερολογιακή άνοιξη άργησε στο ραντεβού της κατά μια ημέρα. Το έτος 2016 είναι δίσεκτο, ο Φεβρουάριος του είχε είκοσι οκτώ συν μία ημέρες και ο ημερολογιακός χειμώνας τελείωσε τη Δευτέρα 29 Φεβρουαρίου. Η εποχή της άνοιξης κατά την αστρονομία αρχίζει ακόμα πιο αργά, όταν έχουμε την εαρινή ισημερία. Φέτος, η επίσημη έναρξη της άνοιξης θα συμβεί την Κυριακή 20 Μαρτίου και στις 06:43 ώρα Ελλάδας.
Όπως μας ενημερώνει το Δημοτικό Αστεροσκοπείο Λάρισας, τα πρώτα ημερολόγια είχαν σαν βάση τις φάσεις της Σελήνης και παρ' όλες τις μεταρρυθμίσεις που γινόταν κατά καιρούς, πάντα συσσωρευόταν με την πάροδο των ετών χρονικές αποκλίσεις στο ημερολόγιο και το μηνολόγιο δεν συμβάδιζε με τις κλιματολογικές συνθήκες.
Το 46 π.Χ. (ή 708 από κτίσεως Ρώμης) ο Ιούλιος Καίσαρας για να αντιμετωπισθεί η δυσαρμονία αυτή ανέθεσε στον Έλληνα αστρονόμο Σωσιγένη να αναμορφώσει το ημερολόγιο του Νουμά που μέχρι τότε χρησιμοποιούσαν. Ο Σωσιγένης στους υπολογισμούς του θεώρησε την διάρκεια του έτους ίσο με 365 ημέρες και 6 ώρες. Στο αναμορφωμένο ρωμαϊκό ημερολόγιο (που ονομάστηκε Ιουλιανό προς τιμή του Ιούλιου Καίσαρα) ο Σωσιγένης πρότεινε κάθε τέσσερα χρόνια να προστίθεται στο έτος μια εμβόλιμη ημέρα, που αποτελεί το άθροισμα των 6 ωρών που δεν προσμετρώνται κάθε έτος. Εκείνη την εποχή η εμβόλιμη αυτή ημέρα τοποθετήθηκε μετά την 24η Φεβρουαρίου, που ήταν η 6η ημέρα πριν από τις Καλένδες (πρωτομηνιά) του Μαρτίου.
Οι Ρωμαίοι θεωρούσαν τον Φεβρουάριο ως μήνα αφιερωμένο στους χθόνιους θεούς και στην μνήμη των νεκρών. Για να αποφύγουν την ασέβεια και την προσβολή της μνήμης τους, έπρεπε ο μήνας αυτός να έχει πάντοτε 28 ημέρες. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να μην αριθμούν την εμβόλιμη αυτή ημέρα ως 5η πριν από τις Καλένδες Μαρτίου, αλλά να μετρούν την 24η Φεβρουαρίου ως δις-έκτη (bis sextus ante Calendas Martias). Η εμβόλιμη αυτή ημέρα θεωρήθηκε άτυχη, αποφράς και μαζί της ολόκληρος ο αντίστοιχος χρόνος. Ακόμα και στις μέρες μας συνεχίζουμε να ονομάζουμε δίσεκτο το έτος που έχει μια πρόσθετη ημέρα, μόνο που εμείς την προσθέτουμε στο τέλος Φεβρουαρίου και την αριθμούμε ως την 29η ημέρα του. Δίσεκτα στο Ιουλιανό ημερολόγιο είναι εκείνα τα έτη των οποίων ο αριθμός διαιρείται ακριβώς δια του 4.
Η πραγματική όμως διάρκεια του έτους είναι 365 ημέρες, 5 ώρες, 48 λεπτά και 48 δευτερόλεπτα, δηλαδή ο Σωσιγένης θεώρησε το έτος μεγαλύτερο κατά 11 λεπτά και 12 δευτερόλεπτα. Έτσι κάθε 128 χρόνια μετρούσε μια επιπλέον ημέρα η οποία δεν είχε διανυθεί. Αυτό είχε σαν συνέπεια οι αστρονομικές εποχές να μετατοπίζονται προς τα εμπρός. Με την πάροδο των αιώνων άρχισε να γίνεται αντιληπτή η δυσαρμονία αυτή. Τελικά το 1576 ο τότε Πάπας Γρηγόριος ΙΓ' ανέθεσε σε μια επιτροπή αστρονόμων, μαθηματικών και ιερέων να μελετήσουν το πρόβλημα και να προτείνουν μεθόδους διόρθωσης του Ιουλιανού ημερολογίου. Ορίστηκε έτσι ότι από τα δίσεκτα έτη του Ιουλιανού ημερολογίου που δείχνουν αιώνες (επαιώνια έτη), να είναι δίσεκτα μόνο εκείνα των οποίων ο αριθμός διαιρείται ακριβώς με το 400. Έτσι, το έτος 2000 ήταν δίσεκτο, ενώ το 1900 και το 2100 όχι.
Η καθιέρωση του Νέου ή Γρηγοριανού ημερολογίου (όπως ονομάσθηκε προς τιμή του Πάπα Γρηγορίου ΙΓ') έγινε το 1582 μ.Χ. και το έτος αυτό ελαττώθηκε κατά 10 ημέρες. Την Πέμπτη 4 Οκτωβρίου (Ιουλιανό) αντί να την ακολουθήσει η Παρασκευή 5 Οκτωβρίου (Ιουλιανό) την ακολούθησε η Παρασκευή 15 Οκτωβρίου (Γρηγοριανό). Στην Ελλάδα η πολιτική χρήση του Γρηγοριανού ημερολογίου καθιερώθηκε από την 16η Φεβρουαρίου 1923, η οποία ονομάστηκε 1η Μαρτίου 1923 (είχε πλέον συσσωρευτεί σφάλμα 13 ημερών).
Αν τελικά το 2016 θα είναι δύσκολη ή εύκολη χρονιά, με δυστυχία ή ευτυχία δεν έχει σχέση με το γεγονός ότι είναι δίσεκτο, που γράφεται με “γιώτα”, όπως η λέξη “Ιστορία”.
