Από τον Δημήτρη Νούλα
Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς προγραμματίστηκε και πόσο προετοιμάστηκε η επίσκεψη Τσίπρα στην Άγκυρα μέσω Κωνσταντινούπολης. Η αλήθεια είναι ότι φάνηκε κάπως "ξεκάρφωτη" , δίχως ουσιαστικό περιεχόμενο και χωρίς κάποιο απτό αποτέλεσμα.
Μετά από την -κατά πάσα πιθανότητα- προγραμματισμένη κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους, θα μπορούσε να συμπεράνει κανείς ότι η επίσκεψη του Πρωθυπουργού μας, αποτελούσε για τους Τούρκους ένα είδος εγγύησης. Εγγύηση ότι δεν κινδυνεύει από εμάς η Τουρκία, σε μια περίοδο που φαίνεται να ρισκάρει, με τις πλάτες του ΝΑΤΟ, μια ρήξη με την Ρωσία αλλά και ευρύτερα και που, αν της βγει, θα την επιβάλλει ως τη σημαντικότερη περιφερειακή δύναμη στην περιοχή.
Δεν ξέρουμε, προς το παρόν, πως θα αντιδράσει η Ρωσία, πέρα από την επιβολή εμπορικών κυρώσεων, στη "μαχαιριά" που δέχτηκε από τους ηθικούς και φυσικούς αυτουργούς της σκόπιμης κατάρριψης του μαχητικού της. Το βέβαιο είναι πως, τελικώς, ο «τσαμπουκάς» του Βλαδίμηρου στο θέμα της Κριμαίας είναι αρκετά πιθανό ότι θα του στοιχίσει την μείωση της επιρροής του στην Συρία κάτι που είναι πιο επώδυνο και μεγαλύτερης, ίσως, σημασίας από την πτώση του Su-24. Κι αυτό προστίθεται στα βάσανά της Ρωσίας καθώς η οικονομία της πλήττεται ήδη από την πτώση των τιμών των καυσίμων διεθνώς αλλά και από τις ποικίλες ακυρώσεις αγωγών μεταφοράς καυσίμων (π.χ αγωγός Μπουργκάς-Αλεξ/πολη).
Ωστόσο τα ερωτήματα παραμένουν σε σχέση με τον απρόβλεπτο παράγοντα που ονομάζεται Τουρκία. Η γειτονική μας χώρα, με τη σταθμισμένη επιθετική ενέργεια ενάντια στη Ρωσία, είναι βέβαιο πως, ανακατεύοντας την τράπουλα, είχε και έχει επαρκές σχέδιο που της επιτρέπει να προβλέπει το όριο των αντιδράσεων τόσο των Ρώσων όσο και άλλων γειτονικών της χωρών όπως το Ιράκ. Στο σχέδιο αυτό περιλαμβάνονται, ασφαλώς, τόσο η πιθανή «απώλεια» του αγωγού Ρωσίας-Τουρκίας-Ελλάδας όσο και η ενδεχόμενη ακύρωση κατασκευής του πυρηνικού εργοστασίου απέναντι από την Κύπρο. Είναι βέβαιο ότι οι Τούρκοι θα αναμένουν ανταλλάγματα από τους συμμάχους που θα ξεπερνούν το μέγεθος των ως άνω απωλειών τους. Καλό θα ήταν αυτά τα ανταλλάγματα να μην μας αφορούν.
Ούτως ή άλλως, πάντως, και για να επανέλθουμε, οι πολλαπλοί βομβαρδισμοί στη Συρία υποκρύπτουν, πέρα από την κατανάλωση ληγμένων πυρομαχικών σε αμφισβητούμενους στόχους, και την διαρκή διαμάχη των μεγάλων παιχτών σε ξένα γήπεδα, τον διαρκή αγώνα τους για επιβολή και κυριαρχία με κάθε πρόσφορο μέσο. Ακόμη και σε συνεργασία με αυταρχικά καθεστώτα ή εξτρεμιστικές δυνάμεις. Διότι είναι, πλέον, κοινός τόπος ότι ο Σαντάμ Χουσεϊν, ο Μπιν Λάντεν, οι Ταλιμπάν, ο ISIS καθώς και πολλά άλλα ανά τον κόσμο πρόσωπα ή "κινήματα" αποτέλεσαν κατά καιρούς "εργαλεία" της δυτικής -και όχι μόνο- πολιτικής προκειμένου να ελέγχονται οι πηγές φυσικού πλούτου και οι ενεργειακοί «δρόμοι» ή να κατευθύνονται, όπως συμβαίνει τώρα, οι μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές σε επιθυμητούς προορισμούς.
Η εμπειρία, εν τούτοις, μας διδάσκει ότι όποτε κάποια από τα πρόσωπα ή τα κινήματα αυτά αυτονομήθηκαν από το εκάστοτε «αφεντικό» είχαν τραγική κατάληξη. Ως εκ τούτων η μοίρα των ηγεσιών των "κινημάτων" τύπου ISIS είναι προδιαγεγραμμένη και ιδιαιτέρως δυσοίωνη. Πολύ περισσότερο δυσοίωνη από τότε, ειδικώς, που παραφυάδες τους άρχισαν να δρουν επί του δυτικού εδάφους (π.χ. Παρίσι) τη στιγμή μάλιστα που στη Συρία ο κλοιός άρχισε να γίνεται ασφυκτικός για αυτούς.
Η Δύση, με τις αντιφάσεις της, έστω και με βραδύτητα, θα αντιδράσει και θα αντιδράσει σκληρά και αποφασιστικά όταν καταφέρει να συντονιστεί και αυτό θα γίνει όταν πιστέψει πραγματικά είτε ότι κινδυνεύει το "δυτικό κεκτημένο" είτε, κυρίως, όταν θεωρήσει ότι κινδυνεύουν τα συμφέροντά της. Έστω κι αν υπάρχει η πιθανότητα να αποδεχθεί την παράταση παραμονής του Ασαντ στην εξουσία προκειμένου να εξασφαλίσει τη συνδρομή του Πούτιν στις επιχειρήσεις επί του Συριακού εδάφους. Στον «πρόθυμο» ωστόσο Πούτιν «υπεδείχθη», μέσω της κατάρριψης του παλαιάς γενιάς αεροσκάφους, ότι δεν πρέπει να υπερβαίνει τα εσκαμμένα.
Δυστυχώς, στο ρευστότατο αυτό περιβάλλον, η Ελλάδα, για τους γνωστούς λόγους που πολλάκις και από πολλούς αναλύθηκαν, βρίσκεται σε άκρως δυσμενή θέση. Αναγκάζεται να έχει περισσότερο το ρόλο του παρατηρητή, του αδύναμου εταίρου ή του ισορροπιστή που πασχίζει να σταθεροποιηθεί πατώντας σε περισσότερες από δύο βάρκες παρά το ρόλο του ενεργού παίχτη και συνδιαμορφωτή των εξελίξεων όπως π.χ. συνέβαινε επί Ελ. Βενιζέλου.
Της «απαγορεύθηκε» ακόμη και να υπερασπίζεται τα σύνορά της από την τούρκικη επιθετικότητα καθώς οι ΗΠΑ έσπευσαν να δηλώσουν ότι είναι διαφορετική η περίπτωση των παραβιάσεων των εναέριων συνόρων της Τουρκίας από τους Ρώσους, Σύριους κλπ από τις παραβιάσεις των δικών μας συνόρων εκ μέρους των Τούρκων. Επιπροσθέτως, η Ελλάς, «υποχρεώθηκε» να αποσύρει ακόμη και ένα, σχεδόν αδιάφορο, για τους απλούς πολίτες, tweet που αποδίδει -αστόχως- την κατάρριψη του Su-24 (όπως και του Έλληνα πιλότου Ηλιάκη;) σε εκνευρισμό των Τούρκων πιλότων και όχι σε προσχεδιασμένη ενέργεια.
Κατά την ταπεινή μας γνώμη η σταδιακή οικονομική αποδυνάμωση της χώρας μας (με συνέπειες ακόμη και στην αμυντική ικανότητα) άρχισε από τότε που η ηγεσία της υιοθέτησε ευήθεις δοξασίες περί «αυτόματου πιλότου» και ότι μπορεί κανείς να κυβερνά χωρίς σχέδιο και διαρκή εγρήγορση κάνοντας απλώς παροχές σε πελατειακά δίκτυα και διαλύοντας τους μηχανισμούς ελέγχου. Μέσα δε σε ένα τοπίο μεγάλης και επικίνδυνης ρευστότητας, όπως ήταν και είναι η γειτονιά μας, οι χαλαροί κυβερνώντες, «παίζοντες και πεσσεύοντες» με θέματα που ήταν και είναι πέρα από τις δυνάμεις μας (π.χ. ενεργειακοί αγωγοί) ή απορρίπτοντας με περισσή επιπολαιότητα το σχέδιο Ανάν, οδήγησαν σε αντιστροφή διαθέσεων των συμμάχων και σε απώλεια ερεισμάτων με δυσμενείς συνέπειες στην οικονομία αλλά και στην (επικείμενη) επίλυση του Κυπριακού. Επίλυση με όρους, κατά το μάλλον ή ήττον, δυσμενέστερους από τις προβλέψεις του απορριφθέντος σχεδίου.
Εκτός από τον Πάνο Καμμένο, κρίσιμος συνδετικός κρίκος της τότε κυβερνητικής κατάστασης, της οποίας οι ηγήτορες προσδιορίστηκαν ως «τζάμπα μάγκες», με τη σημερινή κυβέρνηση είναι ο ανώτατος Πολιτειακός παράγων. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, εκ της θέσεως αλλά και ως αντιστάθμισμα των-επιεικώς-παραλείψεων εκείνης της περιόδου, οφείλει να συμβάλλει, χωρίς μεροληπτική πρόθεση, στη διαμόρφωση του απαιτούμενου κλίματος συναίνεσης μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων του τόπου.
Με την ελπίδα ότι, η δική του εμπειρία από τα λάθη της περιόδου στην οποία συμμετείχε σε θέσεις υψηλής ευθύνης, δεν θα επιτρέψει να επαναληφθούν, λόγω απειρίας, ιδεοληψιών και ρομαντικού βολονταρισμού των σημερινών κυβερνώντων, ενέργειες που θα μπορούσαν να αποβούν μοιραίες όχι μόνο για την οικονομία αλλά και για τα εθνικά μας θέματα.
Ο Δημήτρης Νούλας είναι Χημικός
