Εάν ρωτήσει κανείς εκατό σημερινούς Έλληνες ποιος ήταν ο Δημήτριος Κασλάς, είναι παραπάνω από βέβαιο ότι δεν θα λάβει ούτε μια απάντηση. Θα πρέπει μάλλον να επιστρατεύσει καμιά χιλιάδα για να βρεθεί εκείνος που ... απλώς «κάτι θα έχει ακούσει». Λογικό θα μου πεις. Ίσως...
Κι όμως, μιλάμε για μια φοβερή φυσιογνωμία. Για έναν πραγματικό Θεσσαλό ήρωα όλων σχεδόν των μεγάλων πολέμων που διεξήγαγε η Ελλάδα από τη Μικρασία ως τον αγώνα του Αλβανικού Μετώπου, που τιμούμε μεθαύριο. Ιδιαίτερα έχει συνδεθεί το όνομά του –όπως έμαθα από μια επετειακή εκπομπή προχθές στην κρατική τηλεόραση- με το περίφημο «ύψωμα 731».
Το οποίον «ύψωμα 731» υπήρξε το Βατερλώ του Μουσολίνι. Απογοητευμένος ο Ντούτσε από τις απανωτές ήττες του στα αλβανικά βουνά, αποφασίζει τον Μάρτιο του 1941 να ρίξει όλη τη δύναμη πυρός για την κατάληψη του «731». Ενός λόφου που ήλεγχε ο ελληνικός στρατός, και που, θύμιζε περίπου ... Θερμοπύλες όντας το μοναδικό πέρασμα για την κατάκτηση της Ελλάδας.
Μιλάμε λοιπόν για την περίφημη «εαρινή επίθεση» που συντόνισε ο ίδιος ο Μουσολίνι. Η δύναμη πυρός που εκτοξεύθηκε τότε από τους Ιταλούς έχει περάσει στα χρονικά της πολεμικής ιστορίας ως κάτι το πρωτοφανές. Τούτο μόνο να σκεφτείς: Σήμερα ο Λόφος αναφέρεται στους χάρτες ως «Ύψωμα 726» διότι από τις χιλιάδες οβίδες και όλμους χαμήλωσε –λένε οι ειδικοί- κατά πέντε ολόκληρα μέτρα. Και δεν έμεινε ούτε δένδρο, ούτε βράχος, ούτε χορταράκι. Όλα σκόνη.
Κι όμως! Από αυτήν την κόλαση επέζησαν μερικές εκατοντάδες φαντάροι, που ήταν Θεσσαλοί χωριάτες οι περισσότεροι με επικεφαλής τον ταγματάρχη Δημήτριο Κασλά. Εξοικειωμένοι με τα βουνά και τα στοιχεία της φύσης έσκαψαν τις περίφημες «αλεπότρυπες». Εκεί κρύφτηκαν, λούφαξαν και σαν ήρθε η ώρα «θέρισαν» τους Ιταλούς που θεώρησαν ότι στο ύψωμα δεν έχει απομείνει ρουθούνι και προχώρησαν να το καταλάβουν ... αμαχητί, σχεδόν ανυποψίαστοι. Κακό του κεφαλιού τους. Τα ίδια πίστευαν και οι Πέρσες στις Θερμοπύλες. Οι απώλειες τους γνωστές...
«Ο Κασλάς» -είπε στην εκπομπή ένα γεροντάκι που υπηρέτησε εκεί υπό τις διαταγές του- «ήταν μπουκαδόρος. Δεν ήταν αξιωματικός των σαλονιών και των διαταγών. Ορμούσε πρώτος μπροστά και μας μηνούσε : «Όποιος υποχωρεί, εκτελείται». Έτσι, κανείς μας δεν τολμούσε να κάνει πίσω».
* * *
Μου γεννήθηκε περιέργεια. Έκανα μια μικρή έρευνα στο Διαδίκτυο που μου έμαθε κι άλλα πράγματα για τη ζωή του αξιωματικού αυτού. Γεννημένος το 1901 στο Πουρί της Μαγνησίας. Άρα, στην Πίνδο είχε σχεδόν σαρανταρίσει. Χαρά στο κουράγιο του που στα σαράντα άντεξε τέτοιες κακουχίες, τέτοια κόλαση πυρός, τέτοιες ευθύνες. Άλλος κόσμος θα μου πεις. Μια κοινωνία χειρονακτική, σκληραγωγημένη, ανθεκτική στην πείνα, το κρύο, και κάθε κακουχία. Οι σημερινοί σαραντάρηδες, μαλθακοί πια, πνιγμένοι σε υπαρξιακά άγχη και αδιέξοδα, χαζολογούν από ανία στο FaceBook. Δείχνουν στην παρέα τους τα ακριβά τους κινητά πίνοντας όλοι μαζί φρέντο εσπρέσσο ή αναζητούν εφήμερες ερωτικές περιπέτειες προς επιβεβαίωση της χαμένης ανδρικής αυτοπεποίθησης. Κλαίγονται –όπως όλοι μας- ότι έπεσαν σε εποχές δύσκολες με τρομερές οικονομικές δυσκολίες.
Δεν λέω πως είμαστε στα εύκολα. Αλλά τι να πουν οι γενιές που έζησαν τη Μικρασιατική Καταστροφή, όπου επίσης πήρε μέρος ο Κασλάς ως έφεδρος δεκανέας; Δεν είναι ότι μόνο «έφαγε» για χρόνια όλες τις μάχες και τις εκεί κακουχίες με το κουτάλι. Αλλά συνελήφθη κιόλας από τους Τούρκους, βασανίστηκε φρικτά και όταν απελευθερώθηκε ήταν σχεδόν τυφλός από την πείνα και την αβιταμίνωση.
Μπορούσε να ησυχάσει αυτός ο γεννημένος πολεμιστής και πατριώτης με την πτώση του μετώπου και τη γερμανική κατάκτηση; Στο βουνό λοιπόν, λέει το βιογραφικό του, αρχικά με τον ΕΔΕΣ μετά με τον ΕΛΑΣ, χόρτασε μάχες, ενέδρες και σαμποτάζ στον άξονα Λαμίας – Καρπενησίου- Καρδίτσας. Η ανάμειξή του στα Δεκεμβριανά και η επικράτηση της «άλλης πλευράς», είχε ως αποτέλεσμα την ... καθαίρεσή του. Έτσι, από αυτόν τον ηρωικό άνθρωπο με την τεράστια θυσία στο ελληνικό κράτος, ξηλώθηκαν τα γαλόνια του συνταγματάρχη, τα κερδισμένα στο πεδίο της μάχης και όχι δι’ απλής προαγωγής λόγω συμπληρώσεως ετών υπηρεσίας και εξέπεσε στον βαθμό του απλού στρατιώτη. Η ... «Πατρίς ευγνωμονούσα» που λένε. Ίσως όμως και να ήταν σωστό. Ο άνθρωπος αυτός πάντα έτσι ήταν : ένας στρατιώτης σ’ αυτά που η πατρίδα όρισε ως ιδανικά.
Κάπως έτσι, έφυγε από τη ζωή (1966) πικραμένος. Σε όσους παλιούς συμπολεμιστές τον εύρισκαν και τον αποκαλούσαν «κυρ- ταγματάρχα», αρνιόταν την ιδιότητά του αυτή. Δικαιώθηκε μετά θάνατον όπως συνήθως συμβαίνει στον τόπο αυτό. Το 1985 η Ελλάδα του απένειμε ξανά τον βαθμό του Ταξιάρχου που μάλλον θα του είναι άχρηστος εκεί στις .... Ταξιαρχίες των αγγέλων που είχε στο μεταξύ καταταγεί.
* * *
Κασλάς ο ήρωας... Είχε ίσως την ατυχία να γεννηθεί σε έναν τόπο που -όπως έλεγε και ο Ν. Τσιφόρος δεν παράγει παρά «πέτρες και ήρωες».
Αναρωτιέμαι λοιπόν πόσες και πόσες χιλιάδες ανθρώπων έκαναν μικρές ή μεγάλες πράξεις ηρωισμού, και σήμερα έχουν πέσει στη λήθη της ιστορίας. Άντε, το πολύ να αναφέρονται σε τίποτε λίστες πεσόντων σε κανέναν τόμο ιστορίας του ΓΕΣ, που είναι στα αζήτητα και τον τρώει η σκόνη στο ράφι κάποιας δημόσιας βιβλιοθήκης.
Οι Κασλάδες βέβαια, δεν πολέμησαν για να δοξαστούν. Έτσι ήταν η εποχή τους και οι περιστάσεις. Βρέθηκαν σε θέση ευθύνης, είχαν τον πατριωτισμό και τον ενθουσιασμό που συνήθως έχουν τα ανθρωπάκια αλλά δεν έχουν οι κυνικοί και οι πραγματιστές, όλοι αυτοί οι επιτυχημένοι μεγαλοσχήμονες, και έγραψαν ιστορία χωρίς καν να το έχουν υποψιαστεί.
Αλλά η ιστορία έτσι γράφεται. Θυμίζει τεράστιο ψηφιδωτό από εκατομμύρια μικρές ψηφίδες που όλες μαζί σχηματίζουν σχήματα και εικόνες και που μια – μια δεν λέει τίποτε.
Ήρωες σαν τον Κασλά έχουν ξεχαστεί. Είναι ήρωες ... β’ κατηγορίας, δεν είναι «επώνυμοι». Και η κάθε εποχή, δυστυχώς, δεν τιμά τους Κασλάδες και όλους τους προγενέστερους. Ίσως, πάλι, καλύτερα έτσι. Γιατί άμα το Κράτος αρχίσει να σε τιμά με ... παράτες, παράσημα και ... συντάξεις αντιστασιακού, δεν απέχεις και πολύ από το να σε καταντήσουν από ήρωα έναν γραφικό.
Σήμερα αυτό το Κράτος, αυτή η κοινωνία που ανέδειξε Κασλάδες ασχολείται με άλλους «ήρωες». Την καθημερινότητάς μας, ας πούμε, απασχολούν Βαρουφάκηδες, και Τζιτζικωσταίοι, Φιληδες και Βρούτσηδες, όλος αυτό τέλος πάντων ο «στρατός των εφήμερα «επωνύμων».
Με τη διαφορά πως τους Κασλάδες, αν τους ανακαλύψει καμιά ταπεινή στήλη σαν κι αυτήν, μπορεί και να τους κάνει και κανένα «φιλολογικό μνημόσυνο». Με τους άλλους, μόλις σε μερικά τέρμινα παρέλθει η μπογιά τους, δεν νομίζω ότι ποτέ κανείς μας θα ασχοληθεί... Η οριστική λήθη θα είναι το μέλλον τους...
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
