Του Κώστα Γιαννούλα
Χρόνια τώρα, γενική είναι η διαπίστωση, ότι στη χώρα μας εκτός από την οικονομία νοσεί και η παιδεία, με αποτέλεσμα τα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα και των τριών βαθμίδων να μην αποδίδουν τα αναμενόμενα. Κάποιοι πιστεύουν, πως, αν αυξηθούν σημαντικά οι δαπάνες για τη δημόσια και δωρεάν παιδεία, αν μειωθεί ο αριθμός των μαθητών ανά τμήμα, αν διορισθούν έγκαιρα, όσοι μόνιμοι εκπαιδευτικοί χρειάζονται, και βελτιωθεί ακόμα περισσότερο η υλικοτεχνική υποδομή, αυτόματα θα έρθει η άνοιξη στα σχολεία μας.
Δεν έχω την ίδια άποψη μαζί τους, γιατί πιστεύω, ακράδαντα, ότι όλα αυτά συμβάλλουν μεν στην επίλυση, αλλά δεν μπορούν από μόνα τους να λύσουν το πρόβλημα. Υπηρέτησα, άλλωστε, επί δεκαετίες σε Γυμνάσια και Λύκεια του νομού ως φιλόλογος και από διάφορα πόστα (διδακτικά, συνδικαλιστικά, διευθυντικά και άλλα ) και μετά λόγου γνώσεως ξέρω, τί λέω.
Και για να γίνω πιο σαφής, ειδικά στα γυμνάσια και στα λύκεια ξέρω καλά ότι όλα, όσα προανέφερα και άλλα τινά, θα πιάσουν τόπο μόνο, αν, παράλληλα, συμβούν και τα παρακάτω, που σημειωτέον είναι και ανέξοδα.
Επιβάλλεται, κατ’ αρχήν, η πολιτική ηγεσία στο σύνολό της να δει, επιτέλους, την παιδεία ως εθνική υπόθεση, να σταματήσει τους πειραματισμούς, τα ράβε-ξήλωνε και τις απανωτές μεταρρυθμίσεις, που απορρύθμισαν τα σχολεία, και ύστερα από ουσιαστική συζήτηση και αμοιβαίες κομματικές υποχωρήσεις να καταλήξει σ’ έναν μπούσουλα, που με συμφωνία των πολιτικών δυνάμεων στις βασικές πτυχές του να παραμείνει σταθερός επί χρόνια, ανεξάρτητα απ’ το ποιος βρίσκεται στο τιμόνι της εξουσίας. Εξυπακούεται ότι πρέπει η πολιτεία να κάνει το νόμο τρόπο, προκειμένου κάθε χρόνο, πριν ξεκινήσει η λειτουργία των σχολείων, να βρίσκονται στη θέση τους προϊστάμενοι, διευθυντές, προσωπικό και βιβλία. Διαφορετικά και στο διηνεκές, θα συνεχίσουν τα σχολεία να έχουν την τύχη του γεφυριού της Άρτας και θα επενδύονται επί ματαίω χρήματα σ’ ένα βαρέλι δίχως πάτο.
Επιβάλλεται, επίσης, όλοι ανεξαιρέτως οι καθηγητές, και να αξιολογούνται σ’ αυτό, να κάνουν απ’ την πλευρά τους την επανάσταση του αυτονόητου, που σημαίνει: καλή προετοιμασία, πριν μπουν στην τάξη για διδασκαλία• έγκαιρη προσέλευση στο σχολείο, πρώτοι να μπαίνουν και τελευταίοι να βγαίνουν απ’ την αίθουσα την ώρα του διαλείμματος• ουσιαστική άσκηση των καθηκόντων τους, όταν, εφημερεύουν• επιδίωξη επαφής και στενής συνεργασίας με τους γονείς των μαθητών τους και σίγουρα, όχι στην παροχή ιδιαιτέρων μαθημάτων, μια που, εκτός των άλλων απαγορεύονται δια νόμου. Αν, μάλιστα, κάνανε όλοι τους μια προσπάθεια να αξιολογούνται αντικειμενικότερα οι μαθητές, για να παύσουν τα σχολεία να θεωρούνται βιομηχανίες παραγωγής «αριστούχων», θα τοποθετούσαν ένα ακόμα λιθαράκι στην προσπάθεια για βελτίωση της απόδοσης των σχολείων.
Θα πρόσθετα, ακόμη, ότι και η συνδικαλιστική τους ηγεσία θα έπρεπε να ασκεί πίεση προς την πολιτική ηγεσία για επίλυση προβλημάτων του κλάδου με άλλες μεθόδους πιο πολύ και να μη κάνει κατάχρηση ούτε να θεωρεί μονόδρομο αλλά έσχατο μέσο το όπλο της απεργίας, στο δε θέμα των μαθητικών καταλήψεων, που εκδηλώνονται κάθε χρόνο, ως επί το πλείστον στην αρχή της χρονιάς, να μην κλείνει πονηρά το μάτι σ’ αυτές, αλλά να τις καταδικάζει απερίφραστα, μια που εν τέλει προκαλούν περισσότερα αντί να επιλύουν προβλήματα.
Και επειδή οι σχολικές εκδρομές, έτσι όπως πραγματοποιούνται, δημιουργούν αναστάτωση και επιπλέον προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία των σχολείων, θα το επαναλάβω για πολλοστή φορά• με κεντρική κατεύθυνση πρέπει οι εκδρομές να τεθούν, επιτέλους, σε άλλη βάση, να προαποφασίζονται για το πότε, πώς και πού σε κοινή συνεδρίαση του συλλόγου διδασκόντων και εκπροσώπων των μαθητών στην αρχή της χρονιάς. Ειδικά στους περιπάτους να συμμετέχουν και να συνοδεύουν όλοι οι εκπαιδευτικοί και καθ’ όλη τη διάρκειά τους, ανεξαρτήτως αν τις ημέρες εκείνες κάποιοι έχουν λίγες ώρες διδασκαλίας, αποφεύγοντας χώρους ακατάλληλους για περιπάτους και χρησιμοποιώντας, γιατί όχι αν χρειασθεί, μεταφορικά μέσα για να φτάσουν στον προορισμό τους.
Αλλά και οι γονείς επιβάλλεται να δείχνουν, έμπρακτα, το ενδιαφέρον τους για το σχολείο, να το επισκέπτονται συχνά, να παύσουν να ενδιαφέρονται και να ασκούν πίεση πολλοί απ’ αυτούς μόνο για τη βαθμολογία, να μην το βλέπουν από μακριά και να μην το αντιμετωπίζουν ως παιδοφυλακτήριο και μόνο.
Αναφορικά, τέλος, με τους μαθητές, πρέπει απαραιτήτως αρκετοί από αυτούς να σταματήσουν με τις καθυστερήσεις άφιξης στο σχολείο και εισόδου στην αίθουσα μετά το διάλειμμα να διακόπτουν τη ροή των μαθημάτων προς ζημία των συμμαθητών τους. Οι επιμελητές να συνεργάζονται με τον υπεύθυνο καθηγητή και πολλοί από αυτούς να ασκούν τα καθήκοντά τους με μεγαλύτερη υπευθυνότητα, προκειμένου να μη δεινοπαθούν θρανία, πόρτες, κουρτίνες και ντουβάρια από συνθήματα και φθορές υψηλού κόστους, που προκαλούν συμμαθητές τους τραυματίζοντας την αισθητική και το ταμείο του σχολείου.
Πρέπει, ακόμη η μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών, που ενδιαφέρεται για μάθηση, να μην επιτρέπει με την ανοχή και τον ωχαδελφισμό της σε μικρές μειοψηφίες συμμαθητών αλλά και εξωσχολικών να καταλαμβάνουν σχολεία και να χάνονται κάθε χρόνο χιλιάδες ώρες διδασκαλίας τη στιγμή, που υπάρχουν τόσοι άλλοι τρόποι αντίδρασης, δημοκρατικοί και νόμιμοι.
Αν όλα αυτά γίνουν πράξη, αν, κοντολογίς, γίνουν σεβαστοί απ’ τη σχολική κοινότητα οι ισχύουσες διατάξεις λειτουργίας, τότε η αποδοτικότητα και η ποιότητα του παραγόμενου έργου στα σχολεία, παρά τα αρνητικά καμώματα της πολιτείας, θα βελτιωθεί σημαντικά. Και κάτι, ακόμα, δεν πρέπει να ξεχνάμε• το σχολείο θέλει νοικοκύρεμα, θέλει μεράκι, θέλει φρεσκάδα, θέλει πίστη και ενθουσιασμό σ’ αυτό, που κάνει. Διαφορετικά, θα είμαστε για πολύ ακόμα στο ίδιο έργο θεατές.
