*Του Γ. Καραβάνα (karavanas1@yahoo.gr)
Η Ελλάδα αποτελεί ιδανικό τόπο για διαφόρων μορφών τουρισμό, χωρίς να έχει καταφέρει ακόμα να εκμεταλλευτεί πλήρως το δυναμικό της. Το τουριστικό της προϊόν περιορίζεται στις καλοκαιρινές διακοπές, με αποτέλεσμα – παρά το άριστο κλίμα - η τουριστική της σεζόν να μην υπερβαίνει το τρίμηνο. Εντούτοις, υπάρχουν πολλά είδη τουρισμού που αναπτύσσονται παγκοσμίως, στα οποία η χώρα θα μπορούσε να διεκδικήσει μερίδιο: τουρισμός βουνού, συνεδριακός τουρισμός, καταδυτικός τουρισμός, θρησκευτικός τουρισμός, ιατρικός τουρισμός, γαστρονομικός/οινογνωστικός τουρισμός, εκπαιδευτικός τουρισμός, ιστιοπλοϊκός και θαλάσσιος τουρισμός, είναι λίγα μόνο από τα πολλά είδη τουρισμού που αναπτύσσονται διεθνώς. Η ανάπτυξή τους και στην Ελλάδα θα μπορούσε να επεκτείνει τις τουριστικές δραστηριότητες σ’ όλο το έτος, αυξάνοντας κατακόρυφα το ΑΕΠ και μειώνοντας αντίστοιχα την ανεργία. Αλλά κάπου εδώ, αρχίζουν οι …ελληνικές απαγορεύσεις!
Αν είστε θεολόγος, και θέλετε να υποδεχτείτε τουρίστες για να τους ξεναγήσετε σε μοναστήρια, απαγορεύεται να το κάνετε! Δεν αρκεί που είστε θεολόγος, θα πρέπει να είστε εγγεγραμμένος και στο μητρώο των ξεναγών – η ξενάγηση είναι κλειστό επάγγελμα στην Ελλάδα! Αν είστε οινολόγος και θέλετε να οργανώσετε επισκέψεις σε οινοποιεία ανά τη χώρα, θα διαπιστώσετε πως στην Ελλάδα απαγορεύεται να ενοικιάσετε πουλμανάκι 20 θέσεων χωρίς οδηγό. Αν η ομάδα είναι μικρή – όπως συνήθως συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις – θα έπρεπε είτε να ενοικιάσετε 5 – 10 ταξί, που θα πηγαίνουν το ένα πίσω από το άλλο, είτε να νοικιάσετε ένα κλασσικό τουριστικό λεωφορείο 52 θέσεων, υποχρεωτικά με οδηγό, που θα κινείται μισοάδειο. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, το κόστος θα είναι μεγάλο και οι τιμές μη ανταγωνιστικές σε σχέση με άλλες χώρες. Αν διοργανώνετε εκδρομές ψαρέματος, μια δραστηριότητα που τελευταία αναπτύσσεται πολύ παγκοσμίως, έπρεπε μέχρι πρότινος να εκδώσετε ερασιτεχνική άδεια αλιείας για κάθε ενδιαφερόμενο τουρίστα (φανταστείτε να έρθει κάποιος που ενδιαφέρεται να ψαρέψει ερασιτεχνικά για 5 μέρες στην Ελλάδα και να πρέπει να καταναλώσει τη μία μέρα καταθέτοντας δικαιολογητικά στα κατά τόπους λιμεναρχεία…!). Μέχρι πριν λίγα χρόνια, η αυτόνομη κατάδυση απαγορευόταν σχεδόν παντού στην Ελλάδα! Έτσι, αντί να εκμεταλλευτούμε τις ενάλιες αρχαιότητες (ένα μοναδικό συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας) και να σχεδιάσουμε οργανωμένες καταδυτικές εκδρομές, καταφέραμε να μείνουμε πίσω, ακόμα και στις απλές τουριστικές βουτιές. Το Αιγαίο είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες θάλασσες του κόσμου: μέσα σε ένα ιστιοπλοϊκό δεκαήμερο, μια παρέα τουριστών έχει την ευκαιρία να επισκεφθεί από κοσμοπολίτικα νησιά μέχρι ερημονήσια, να γευτεί μοναδικές γαστρονομικές λιχουδιές και να δει αρχαιολογικούς χώρους και νησιά παγκόσμιου ιστορικού ενδιαφέροντος, σε ελάχιστη απόσταση το ένα από το άλλο. Κι όμως ο συγκεκριμένος κλάδος δεν είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένος στην Ελλάδα, εξαιτίας αφενός της έλλειψης υποδομών ελλιμενισμού (το ελληνικό κράτος αρνείται να δώσει σε ιδιώτες τη δυνατότητα να δημιουργήσουν μαρίνες) κι αφετέρου στην ιδιαίτερα υψηλή φορολόγηση των σκαφών αναψυχής (στη χώρα μισούμε και καταδιώκουμε ότι μας θυμίζει πλούτο…). Στην ίδια γραμμή σκέψης, ο απελθών Υπουργός Παιδείας έφερε προς ψήφιση ένα αψυχολόγητης έμπνευσης σχέδιο, που απαγορεύει στα ελληνικά ιδιωτικά σχολεία να οργανώνουν εκπαιδευτικές δραστηριότητες, μέσα στο καλοκαίρι (τα λεγόμενα summer schools, που άλλες λιγότερο ενδιαφέρουσες χώρες, έχουν καταφέρει να εξελίξουν σε βιομηχανία πολλών εκατομμυρίων).
Αντίθετα με τα παραπάνω, υπάρχει στην Ελλάδα ένας νέος κλάδος τουρισμού που ακμάζει: ο ιατρικός τουρισμός. Με αιχμή την Πλαστική χειρουργική, τις Οφθαλμολογικές επεμβάσεις και την Εξωσωματική Γονιμοποίηση, ελληνικά ιδιωτικά κέντρα καταφέρνουν να προσελκύουν ασθενείς, από κάθε γωνιά του πλανήτη. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υποδεχόμαστε μόνο ασθενείς από άλλες προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά κι από τις Η.Π.Α. – ακόμα και την Αυστραλία! Αιτίες πίσω από αυτή την απρόσμενη εξέλιξη: α) το εξαιρετικό επίπεδο της ιατρικής στην Ελλάδα, β) το σχετικά χαμηλό κόστος της (μια εξωσωματική στις ΗΠΑ μπορεί να κοστίζει ως και 5 φορές περισσότερο) και γ) (το πιο σημαντικό) η απουσία, πρακτικώς, σχετικού θεσμικού πλαισίου! Ακούγεται παράδοξο, αλλά η οικονομία φαίνεται να πηγαίνει καλύτερα, εκεί που ο νομοθέτης είτε δεν προλαβαίνει είτε επιλέγει να μην θέσει εξουθενωτικές απαγορεύσεις και ασφυκτικούς περιορισμούς!
Κανονικά αυτό δεν θα έπρεπε να μας εντυπωσιάζει. Ο οικονομικός κλάδος όπου πηγαίνουμε καλύτερα από κάθε άλλον διεθνώς, είναι η ποντοπόρος ναυτιλία: ο κλάδος με τους λιγότερους περιορισμούς και τη χαμηλότερη φορολογία! Κι αντίθετα με τα κλισέ των ταινιών του 60, οι έλληνες εφοπλιστές, ούτε βουλιάζουν τα καράβια τους, ούτε πνίγουν τους ναύτες τους. Ο ελληνόκτητος στόλος αποτελείται, από τα πιο σύγχρονα αλλά και πιο ασφαλή για το περιβάλλον πλοία διεθνώς. Ταυτόχρονα, οι έλληνες αξιωματικοί απολαμβάνουν ολοένα και ευνοϊκότερους όρους απασχόλησης (σε αντίθεση με το ανειδίκευτο πλήρωμα, που συνήθως είναι αλλοδαπό, οι έλληνες πλοιοκτήτες επιμένουν να προτιμούν έλληνες πλοιάρχους και αξιωματικούς, τους οποίους αμείβουν πλουσιοπάροχα). Πώς τα κατάφεραν άραγε απέναντι στον αδυσώπητο διεθνή ανταγωνισμό, οι κάτοικοι μιας τόσο μικρής χώρας; Με δυο λόγια: δεν είχαν το ελληνικό γραφειοκρατικό κράτος στα πόδια τους! Είναι νομίζω προφανές, ότι η Ελλάδα βάζει τρικλοποδιές στον εαυτό της. Οι πολύπλοκες νομοθετικές ρυθμίσεις – που οι καλά οργανωμένες συντεχνίες προσπαθούν με νύχια και με δόντια να διατηρήσουν – έχουν σαν αποτέλεσμα να προστατεύουν μεν τις αντίστοιχες συντεχνίες, να στοιχίζουν όμως πολύ σ’ όλη την υπόλοιπη οικονομία. Πασχίζουμε όλοι να πάρουμε μεγαλύτερο κομμάτι από μια πίτα, που όλο και συρρικνώνεται. Αντ’ αυτού, θα έπρεπε ν’ ασχολούμαστε περισσότερο με το πώς θα μεγαλώσουμε την πίτα! Κι ο καλύτερος τρόπος να γίνει αυτό, είναι να καταργήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους περιορισμούς κι απαγορεύσεις, κρατώντας ΜΟΝΟ αυτές που αφορούν στη δημόσια υγεία και στην προστασία του περιβάλλοντος. Κάθε άλλος κανόνας, κάθε άλλη ρύθμιση, που αθέμιτα προστατεύει συγκεκριμένες ομάδες από τον ελεύθερο ανταγωνισμό, πρέπει να καταργηθεί. Αυτό εννοούν οι εταίροι όταν μιλούν για «άνοιγμα αγορών κι επαγγελμάτων», κι αυτό προσπαθούν να αποφύγουν όσα κόμματα κυβέρνησαν, προκειμένου να διατηρήσουν τις ψήφους των συντεχνιών. Μέχρι βέβαια να τους πάρουν χαμπάρι, τα εκατομμύρια νέων που ψάχνουν δουλειά!
*Ο Γιώργος Καραβάνας είναι μέλος της ΔΡΑΣΗΣ και υποψήφιος βουλευτής με το Ποτάμι
