Βρίσκομαι στο φροντιστήριο. Απέναντί μου ο μεγάλος ξάδερφός μου μού εξηγεί ότι τα φετινά θέματα των πανελλαδικών στη Φυσική δεν ήταν κάτι ιδιαίτερα δύσκολο, όπως φημολογείται από ορισμένους αδαείς. Ο ξάδερφός μου είναι Φυσικός και ιδιαίτερα ευφυής. Όταν ήταν μαθητής, όλοι οι συγγενείς ήταν περήφανοι γι’ αυτόν. Οι μεγαλύτεροι μάλιστα, στις οικογενειακές συγκεντρώσεις, έλεγαν ότι θα τον έπαιρναν στη NASA. Ο ίδιος, βέβαια, επέλεξε διαφορετική πορεία. Κάποια στιγμή με ρώτησε: «Πιστεύεις ότι η Γνώση είναι για όλους; Όλα τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να κατανοήσουν λεπτές έννοιες και τελικά να κατακτήσουν την ουσία της Γνώσης»; Είχα έτοιμη απάντηση, αφού το θέμα με είχε απασχολήσει στο βιβλίο μου, «Εγχειρίδιο Επιβίωσης» αλλά η συζήτησή μας διακόπηκε εκεί από μαθητές που εμφανίστηκαν την πιο ακατάλληλη στιγμή. Πάντα το κάνουν!
Λίγες μέρες μετά, σε πλατεία χωριού με μια φίλη συζητάμε περιμένοντας τα αχνιστά παϊδάκια και τα άλλα εδέσματα που ετοιμάζονταν. Η φίλη μου είναι Μαθηματικός και ιδιαίτερα ευφυής. Φαντάζομαι ότι και οι δικοί της συγγενείς θα ήταν περήφανοι γι’ αυτήν. Ίσως μάλιστα και εκείνη να την προόριζαν για τη NASA, αλλά η ίδια επέλεξε άλλο δρόμο. Η κουβέντα μας αφορούσε στη διαφορετική διάθεση που χαρακτηρίζει μαθητές απέναντι στη Γνώση και από τι μπορεί αυτή να επηρεάζεται. Είχα έτοιμη απάντηση κτλ, κτλ αλλά αυτή δόθηκε με τρόπο άμεσο και απρόβλεπτο από διπλανή παρέα.
Την παρέα απάρτιζαν γυναίκες κυρίως μεσήλικες και υπερήλικες με προφορά που δυσχέραινε ακόμα και την κατανόηση του γέλιου τους! Στην παρέα και μια κοπελίτσα γύρω στα είκοσι, με ίδια προφορά, που δεν είχε το παραμικρό πρόβλημα να κουβεντιάζει με τις υπόλοιπες για θέματα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για ένα άτομο είκοσι χρόνων: πλύσιμο ρούχων, μαγείρεμα, σιδέρωμα, σιγύρισμα, ξεσκάτωμα και άλλα. Στην αγκαλιά της κρατούσε ένα παιδάκι μικρής ηλικίας που αποδείχτηκε... κόρη της! Σκεφτήκαμε ότι θα παντρεύτηκε στα δεκατέσσερα, αν και αυτό ελάχιστα επηρεάζει την ιστορία μας. Η κοπελίτσα -χωρίς η ίδια να το γνωρίζει- σε λίγο θα απαντούσε σε όσα περί Γνώσης απασχολούσαν τον ξάδερφο, τη φίλη μου κι εμένα!
Η κοπέλα -ορισμός του «τελειωμένου» ανθρώπου- ανάμεσα σε άλλα περισπούδαστα, άρχισε να διηγείται το μεγάλο καημό της που δεν ήταν άλλος από το ότι, λόγω δουλειάς, είχε υποχρεωθεί να στείλει το κοριτσάκι της σε βρεφονηπιακό σταθμό. Οι υπόλοιπες της παρέας έδειξαν κατάφωρα την αμέριστη συμπαράστασή τους στον πόνο της. «Τι κρίμα, από τόσο μικρό το δύστυχο στα βάσανα!» η μία. «Τόσα χρόνια θα το βαρεθεί το σχολείο!» η δύο. «Είναι να μην το λυπάσαι το καημένο;» η τρία. Άλλο να σας τα γράφω και άλλο να τα ακούτε. Πόνος, πίκρα και δυστυχία για το παιδάκι, το οποίο κι εγώ ακόμα κόντεψα να λυπηθώ. Η κοπελίτσα καταλαβαίνοντας ότι βρήκε κατάλληλο κοινό, προσφέρθηκε όλο χαρά να διηγηθεί περιστατικό ενδεικτικό της αποστροφής της κορούλας της για το σχολείο: «Προχθές γυρίζαμε από το τάδε χωριό» άρχισε «και περνούσαμε με την “κούρσα” έξω από το βρεφονηπιακό σταθμό. Η μικρή, μόλις κατάλαβε πού ήμασταν, έσκυψε και κρύφτηκε τρομαγμένη. Εγώ και ο άντρας μου τρελαθήκαμε στο γέλιο»! Το ίδιο έκανε και η παρέα των terminators βρίσκοντας λογικότατη την αντίδραση της μικρής, της οποίας τα μάγουλα άρχισαν να τσιμπούν επιδοκιμαστικά.
Εμείς απλώς κοιταχτήκαμε τόσο έντρομοι όσο και η μικρούλα όταν ακούει για βρεφονηπιακό σταθμό. Οι απαντήσεις που ψάχναμε, είχαν μόλις δοθεί με φρικιαστικές λεπτομέρειες. Το συγκεκριμένο τραγικό κοριτσάκι και η απέραντης αφέλειας μαμά του δεν αποτελούν την εξαίρεση αλλά μάλλον τον κανόνα της σύγχρονης πραγματικότητας ως προς τον τρόπο ένταξης των παιδιών στη μαθησιακή διαδικασία. Μπορεί ένα τέτοιο παιδί να απαλλαγεί στο μέλλον από την άρνηση που του δημιουργεί το περιβάλλον για τη Γνώση; Μάλλον απίθανο! Αδυνατώντας να συνειδητοποιήσει τον τραγικά καταστροφικό ρόλο του το περιβάλλον συνεχίζει με παρόμοια αντιμετώπιση και στο μέλλον.
Συχνά βιώνω παρόμοιες περιπτώσεις με πρωταγωνιστές γονείς μαθητών. Κάποιοι εκδηλώνουν θαυμασμό που τα παιδιά τους διαβάζουν ενώ οι ίδιοι θεωρούν το διάβασμα χαμένο χρόνο και φυσικά δεν το πάλεψαν ποτέ! Όλο και περισσότεροι εκφράζουν λύπηση για τα παιδιά τους, επειδή αυτά μελετούν αρκετές ώρες! Πολλοί θεωρούν ότι το όλο σύστημα οδηγεί τα παιδιά σε «βίαιη ενηλικίωση που πληγώνει ανεπανόρθωτα το συναισθηματικό κόσμο τους»! Άντε τώρα αυτά τα παιδιά να κατανοήσουν τη σημασία, να αγαπήσουν και να επιδιώξουν με πάθος την κατάκτηση της Γνώσης! Αν μάλιστα στο δρόμο τους (των παιδακίων) βρεθούν και μερικοί εκπαιδευτικοί που έχουν να δουν βιβλίο από τότε που τους βάφτισαν και είδαν το Ευαγγέλιο του παπά, εκπαιδευτικοί που δεν βλέπουν την ώρα να τελειώσει η ανιαρή διαδικασία του μαθήματός τους ή να πάρουν καμιά απόσπαση που θα τους απαλλάξει από το βάρος της διδασκαλίας ή να γυρίσουν στο σπιτάκι τους για να πιάσουν τον... κασμά ή να βγουν στη σύνταξη, τότε τα παιδάκια όχι μόνο δεν θα καταλάβουν ποτέ τι σημαίνει Γνώση αλλά θα τη σιχαίνονται περισσότερο και από το πιο βδελυρό σκουλήκι. Κι αυτό σε μια εποχή που τα πάντα κινούνται γύρω από τη Γνώση.
Μήπως όλοι αυτοί οι ανελέητα ανόητοι που στρέφουν τα παιδιά ενάντια στη Γνώση, θα επιθυμούσαν να τα δουν σε κάποιο χειρωνακτικό επάγγελμα; Μήπως θα ήθελαν να ζουν τα παιδιά τους σε εποχές που τα κορίτσια παντρεύονταν στα δεκατέσσερα και τα αγόρια έμπαιναν στη βιοπάλη στην ίδια ηλικία; Αυτά θεωρούν ήπια και αποδεκτή ενηλικίωση; Γιατί αν θέλουν κάτι τέτοιο, είναι δικαιολογημένη η στάση τους και η γκρίνια τους και η έκφραση της άγνοιάς τους.
Απολύτως ξεκάθαρο. Η Γνώση είναι για όλους, αρκεί να μην έχουν την ατυχία να ζουν με γονείς που εκφράζουν το Μεσαίωνα ή τη δυστυχία να συναντήσουν εκπαιδευτικούς που με τη μετριότητα και την αδιαφορία τους για την προσωπικότητα των ίδιων αλλά και των μαθητών τους προσπαθούν να τον αναστήσουν!
*Ο κ. Ζάχος είναι καθηγητής στο φροντιστήριο «άποψη» της Λάρισας.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο του
«Μάθε, Παιδί Μου, Γράμματα».
http://sotiriszachos.blogspot.com/
