Τώρα που επικρέμεται η Δαμόκλειος σπάθη, η οικονομική και ηθική χρεοκοπία της χώρας, τώρα μας έρχονται στο νου τα αίτια, που την προκάλεσαν. Τώρα θυμόμαστε την ηθική αμβλύνοια, την καταρράκωση των θεσμών, τις ελλιπείς έως ανίκανες εκάστοτε ηγεσίες μας. Το τρελό πανηγύρι της κατανάλωσης, της ελάσσονος προσπάθειας, και του ευπορισμού.
Από το 1981 πρωτοστατούντος, ενός αρρωστημένου Σοσιαλισμού, δημιουργήθηκε στον τόπο μας, ένας ιδιόρρυθμος ανθρωπότυπος. Βγήκε στο παρασκήνιο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής, ένας άνθρωπος άκρως ιδιοτελής και εγωκεντρικός. Κυνηγώντας τον ευδαιμονισμό, περιφρονεί ηθικούς κανόνες και κοινωνικούς θεσμούς.
Ποιος συντέλεσε στη διαμόρφωση αυτού του ανθρωπότυπου; Πολλοί βεβαίως παράγοντες. Προεξείχε όμως η εξουσία. Μία εξουσία, που τη χαρακτήριζε η αβελτηρία, η έλλειψη προγραμματισμού και η επικράτηση πολιτικών δυνάμεων μετρίας έως μηδενικής ικανότητας. Το φύραμα όλων αυτών των πολιτικών είναι γνωστό σε όλους.
Παράλληλα όμως με τους πολιτικούς διαμορφώθηκαν ανθρωπάκια, που σε άλλες πολιτισμένες χώρες θα ήταν κοινωνικά απόβλητα, ενώ σε μας, καθόριζαν τις τύχες μας. Είναι η ηγέτιδα τάξη, οι Δημόσιοι ποστατζήδες, σύμβουλοι, παρατρεχάμενοι κ.λπ. Η τάξη, που θα έπρεπε να είναι το ανάχωμα κάθε κρούσης, που απέβλεπε στη διάρρηξη αρχών και αξιών. Ατέλειωτες παρεκτροπές και παραβατικές συμπεριφορές, ανέδειξαν αυτόν το ανθρωπότυπο το «ανθρωπάκι» της εποχής μας,
Οι άνθρωποι αυτοί δεν κράτησαν την πολιτική και τη Δημόσια Διοίκηση, σε θέση προμαχώνα προόδου και ανάπτυξης. Έγιναν πιόνια μιας ασύλληπτης διαφθοράς και διάλυσης. Εργαλεία άχρηστα. Λάγνοι της μικρής τους εξουσίας, που για να κρατηθούν σ’ αυτή, επιδίωκαν να είναι αρεστοί σε όλους. Οσφυοκάμπτες και λείχοντες των ισχυρών. Αδιάφοροι και αυστηροί, στους αδύναμους. Νέμονται ανέμελοι το Δημόσιο χρήμα. Γίνονται γενναιόδωροι στους κουμπάρους και στους οικείους, ενώ καταντούν Σάυλωκ, όταν αδήριτες ανάγκες επιβάλλουν ενίσχυση των φτωχών.
Αυτοί οι «άχρηστοι», δεν έχουν ηθικό ανάστημα, λεβεντιά και ντομπροσύνη. Δεν είναι τολμηροί και ρηξικέλευθοι. Εγκλωβίζονται στο όστρακο του ανεύθυνου, του ανίκανου και του ιδιοτελούς. Δεν είναι ικανοί να διοικήσουν, γιατί το χάρισμα αυτό, το έχουν φωτεινά μυαλά, που θυσιάζουν το προσωπικό τους συμφέρον στο γενικό καλό.
Δεν είναι οραματιστές και διορατικοί, βαθείς γνώστες του χρέους και του καθήκοντος.
Το «άχρηστο ανθρωπάκι» ποτέ δεν φιλοδοξεί να γίνει παράδειγμα για μίμηση. ν’ αφήσει πίσω του μια θετική υστεροφημία. Είναι ασπόνδυλοι κακοδιαχειριστές της τύχης του λαού. Αρκούνται σε μια αδιάκοπη προσπάθεια αναρρίχησης, τύπου γυμνοσιάλαγκα.
Είναι σε θέση ν’ ανεχθούν εξευτελισμούς και πρόγκες, αρκεί να μην χάσουν το «χρυσούν ηνίον». Είναι ευγενείς προσηνείς και οικείοι, με οποιονδήποτε συνηγορεί στην εδραίωση της εξουσίας τους και με όποιον διευκολύνει τη γλίσχρο ανέλιξή τους.
Πού ευδοκιμούν αυτοί οι «άχρηστοι»; Μα φυσικά εκεί όπου υπάρχει έλλειμμα ισχυρής κεντρικής εξουσίας. Εκεί όπου ευδοκιμεί η συναλλαγή, η διάρρηξη του ιστού αξιών και αρχών. Εκεί όπου πρυτανεύει ο εγωκεντρισμός και απουσιάζει η ευθύνη, η αξιοπρέπεια, η συλλογική υπέρ το καλό προσπάθεια.
Αυτή αγαπητοί φίλοι είναι η ψυχολογία όχι των πολιτικών (αυτή είναι παγκοσμίως γνωστή) αλλά του νέου ανθρωπότυπου, που προέκυψε στην εποχή του.