Είναι ο λόγος και η σκέψη υπό διωγμόν και γιατί; Ποιοι φοβούνται την ικανότητα του ανθρώπου να σκέφτεται ελεύθερα, να κρίνει και να αποφασίζει για τη ζωή του; Τι ρόλο παίζει η εικόνα; Πώς η εικόνα εναντιώνεται στο λόγο και στη σκέψη; Πώς η εικόνα αντικαθιστά τη σκέψη; Είναι η εικόνα το μέσον για την κατάργηση της σκέψης;
Ακούμε συχνά να λένε ότι η εικόνα είναι δέκα χιλιάδες λέξεις. Αυτό ακούγεται καλά αλλά δεν είναι αλήθεια. Είναι ένας μύθος που ο Εχθρός χρησιμοποιεί για να δείξει την υπεροχή της εικόνας έναντι του λόγου. Η αλήθεια είναι πως η εικόνα παρακάμπτει το νου και πηγαίνει κατ΄ ευθείαν στην ψυχή. Ο νους μένει αδρανής, παραλύει, νυστάζει ή κοιμάται. Με αδρανή, παράλυτο, νυσταγμένο ή κοιμισμένο νου, πώς θα σκεφτούμε δέκα χιλιάδες λέξεις για την κάθε εικόνα που βλέπουμε;
Στην τηλεόραση οι εικόνες είναι αμέτρητες, αλλά οι σκέψεις μας μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού ή δεν υπάρχουν καθόλου, γιατί έχουμε ταυτιστεί με τις εικόνες. Όσο πιο γρήγορα κινούνται τόσο η ταύτιση είναι μεγαλύτερη μέχρι που φθάνει να μας υπνωτίσει, δηλαδή να εξουδετερώσει το νου και τη σκέψη. Είναι επίσης αδύνατο να σκεφτούμε όταν έχουμε το νου μας εξασθενημένο είτε γιατί μας κατέλαβε πνεύμα δειλίας είτε γιατί φορτωθήκαμε με βάσανα και φροντίδες που ξεπερνούν την αντοχή μας. Το μόνο που θέλει κανείς είναι να κοιμηθεί ή να ξεχαστεί που είναι το ίδιο, αν πρόκειται να λάβουμε μια θέση στο ζαλισμένο κοπάδι. Αν δεν θέλουμε να βρεθούμε εκεί ας ακούσουμε τα λόγια του Κυρίου Ιησού: «Έλθετε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς» κι ας Τον ακολουθήσουμε. Το φορτίο των Εντολών Του είναι ελαφρύ σ΄ αυτούς που έχουν αγαθή προαίρεση.
Το μόνο όπλο που διαθέτουν οι λαοί απέναντι στους άρχοντες που τους κατεξουσιάζουν είναι η σκέψη. Η σκέψη στην εποχή μας είναι υπό διωγμόν. Η εικόνα αντικαθιστά παντού το λόγο. Παντού η εικόνα παραγκωνίζει το λόγο. Στα σχολικά βιβλία, στις εφημερίδες, στα περιοδικά ολοένα λιγοστεύει ο λόγος και τη θέση του καταλαμβάνει η εικόνα. Η σκέψη χρειάζεται δύναμη, θάρρος, ηθικό ακμαίο. Αποθαρρυμένοι, δειλοί, παθητικοί, συνηθισμένοι στην ήττα δεν έχουμε τη δύναμη να σκεφτούμε.
Η Εκπαίδευση αντικαθιστά το λόγο με την εικόνα επειδή η σκέψη κουράζει τους μαθητές. Η αντικατάσταση του λόγου από την εικόνα οδηγεί τον κριτικό νου σε μαρασμό και τη σκέψη σε αδράνεια. Σιγά σιγά παραιτούμαστε από την ικανότητα να σκεφτόμαστε κι αναλαμβάνουν οι άλλοι να σκέφτονται για μας. «Ανεπαισθήτως έχτισαν γύρω μου τείχη», γράφει ο Καβάφης στο ομώνυμο ποίημά του. Το επόμενο βήμα είναι η απώλεια της ελευθερίας. Οι λαοί δεν είναι πια συγκροτημένα σύνολα ανθρώπων που τους συνδέουν κοινοί στόχοι και κοινή προσπάθεια για το κοινό καλό, αλλά είναι ένα ζαλισμένο κοπάδι.
Η εικόνα είναι της φαντασίας ενώ ο λόγος είναι του νου. Ο άνθρωπος που δεν σκέφτεται πορεύεται μέσα στην εικόνα, όπως ο υπνοβάτης στα όνειρά του ή όπως μια αγελάδα που επιστρέφει στο στάβλο περπατώντας μέσα στην εικόνα που έχει στη μνήμη της για το δρόμο που οδηγεί στο στάβλο. Ο υπνοβάτης και το ζώο δεν ξέρει πού βρίσκεται, τι κάνει και γιατί. Στην ίδια κατάσταση βρίσκεται επίσης το ζαλισμένο κοπάδι, που θέλουν να κάνουν τον κόσμο τα όργανα της παγκοσμιοποίησης και της νέας τάξης.
Ο άνθρωπος χειραγωγείται μέσω των εικόνων. Μέσω των εικόνων μας διατάζουν να αγοράζουμε τα είδη που θέλουν αυτοί που έχουν τον έλεγχο των εικόνων. Η ικανότητα του ανθρώπου να σκέφτεται κλονίζεται επίσης όταν τον καταλαμβάνει πνεύμα δειλίας. Όταν ταυτιζόμαστε με τα βάσανα δεν μπορούμε να σκεφτούμε. Ο εχθρός του ανθρώπου για να καταργήσει την ικανότητα να σκεφτόμαστε μας βάζει μπροστά μας το ένα εμπόδιο μετά το άλλο. Αλίμονο, αν αντί να σκεφτούμε πώς να τα υπερβούμε, αφεθούμε στις εικόνες, δηλαδή το ρίξουμε στον ύπνο. Έτσι έκανε ο αρχηγός του στρατού του αρχαίου Ισραήλ, όταν νικήθηκε. Πήγε στη σκηνή μιας γυναίκας του εχθρού και το έριξε στον ύπνο, αφού έβαλε τη γυναίκα να φυλάει στην είσοδο. Η γυναίκα όταν βεβαιώθηκε ότι κοιμάται πήρε το τσεκούρι και του έκοψε το κεφάλι. Η ιστορία αυτή είναι μια παραβολή για το νου και τη φαντασία. Ο στρατηγός του Ισραήλ είναι ο νους και η σκέψη. Η γυναίκα του εχθρού είναι η φαντασία και η εικόνα.
Η παθητική φαντασία, δηλαδή η φαντασία όταν κοιμούμαστε ή όταν ονειροπολούμε, είναι κατά τους νηπτικούς Πατέρες της Εκκλησίας μας η γέφυρα από όπου περνούν οι δαίμονες και αιχμαλωτίζουν την ψυχή. Γινόμαστε ένα με τις εικόνες που μας γεμίζουν φόβο, που δεν μας αφήνουν να σκεφτούμε ελεύθερα. Ο άνθρωπος βουβαίνεται στον πόνο του. Πρέπει να σημειωθεί εδώ πως μιλώντας για την εικόνα εννοούμε την εικόνα των αισθητών πραγμάτων και όχι τις πνευματικές εικόνες της Εκκλησίας, οι οποίες δεν μας κοιμίζουν, αλλά μας κρατούν σε διαρκή εγρήγορση στην παρουσία του Θεού ανάμεσά μας. Ο Κύριος συνεδύασε τη διδασκαλία με το πάθος και με τη θεραπεία. Η πίστη στον Κύριο Ιησού Χριστό είναι πίστη στην Ανάσταση.
