Η πρόσφατη απόφαση της επιτροπής αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για διακοπή των εργασιών στα έργα του Αχελώου προκάλεσε, όπως ήταν αναμενόμενο, μια νέα κινητικότητα μεταξύ των φορέων της Θεσσαλίας που αγωνιούν για την τύχη των έργων μεταφοράς νερού σε μια πεδιάδα που κινδυνεύει με οικολογική καταστροφή.
Έφερε όμως στην επιφάνεια και το θέμα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, τη σημαντική ευρωπαϊκή οδηγία 60 που εκδόθηκε πριν από δέκα χρόνια (2000), το Ν. 3199 που ισχύει από το Δεκέμβριο του 2003, ο οποίος όχι μόνο δεν εφαρμόζεται αλλά έγινε προσπάθεια τροποποίησης κάποιων διατάξεών του, με τροπολογία που ψηφίσθηκε το καλοκαίρι του 2006.
Τι προβλέπει λοιπόν αυτό το νομικό «οπλοστάσιο» για τα νερά και γιατί το τ. ΥΠΕΧΩΔΕ προσπάθησε να τροποποιήσει κάποιες διατάξεις του; Η οδηγία 60 και ο Ν. 3199 αναφέρονται στη διαχείριση των υδάτινων πόρων με στόχο την πρόληψη και τη μείωση της ρύπανσής τους, την προαγωγή της βιώσιμης αξιοποίησής τους, την προστασία του περιβάλλοντός τους, τη βελτίωση της κατάστασης των οικοσυστημάτων τους και το μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων των πλημμυρών και της ξηρασίας.
Για την εφαρμογή του νόμου, που ισχύει ήδη από το Δεκέμβριο του 2003, προβλέπεται μεταξύ των άλλων ότι σε κάθε Περιφέρεια συγκροτείται Περιφερειακό Συμβούλιο Υδάτων (ΠΕΣΥ Υδάτων) το οποίο γνωμοδοτεί επί του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης. Προβλέπει επίσης ότι το πρώτο διαχειριστικό Σχέδιο θα έπρεπε υποχρεωτικά να συνταχθεί και να εγκριθεί μέχρι το τέλος του 2009.
Ποια όμως είναι, σύμφωνα με το νόμο, η σύνθεση του ΠΕΣΥ Υδάτων και γιατί ένα τόσο σημαντικό όργανο δεν συγκροτήθηκε επί έξι ολόκληρα χρόνια;
Η σύνθεση, λοιπόν, της ΠΕΣΥ Υδάτων (άρθρο 6 του Ν.3199/03) είναι η ίδια σχεδόν με αυτή της Πανθεσσαλικής Συντονιστικής Επιτροπής (ΠΑΣΕ) που είχαν συγκροτήσει εδώ και πολλά χρόνια οι φορείς της Θεσσαλίας για να προωθήσουν τα έργα του Αχελώου. Συμμετέχουν δηλαδή, προεδρεύοντος του Περιφερειάρχη, οι Νομάρχες της Θεσσαλίας, οι εκπρόσωποι των Δημάρχων (ΤΕΔΚ), οι εκπρόσωποι των ΔΕΥΑ, των Επιμελητηρίων, των Ενώσεων συνεταιρισμών, των περιβαλλοντικών μη κυβερνητικών οργανώσεων, των ΓΟΕΒ και των εκπροσώπων των φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών (π.χ. Κάρλα κ.λπ.).
Το Συμβούλιο αυτό όμως ποτέ δεν συγκροτήθηκε από το φοβικό κεντρικό κράτος. Κάποιοι θα θυμούνται τη Νομαρχιακή Αρχή Μαγνησίας και το Νομάρχη Απόστολο Παπατόλια να το ζητάει επιμόνως από την πρώτη στιγμή της θητείας του. Θα θυμούνται επίσης και την πάγια απάντηση ότι αυτός αντιπολιτεύεται την κυβέρνηση και τον τ. Περιφερειάρχη.
Αφού λοιπόν το ΠΕΣΥ Υδάτων ποτέ δεν συγκροτήθηκε δεν θα μπορούσε και να συγκληθεί για να γνωμοδοτήσει επί δύο διαχειριστικών σχεδίων που συνέταξε το τ. ΥΠΕΧΩΔΕ για τον Αχελώο και τον Πηνειό ενώ σύμφωνα με το νόμο θα έπρεπε να γίνει Σχέδιο για όλη τη Θεσσαλία προκειμένου να καταδειχθεί το υδατικό έλλειμμα του κάμπου.
Για να ξεπεράσει αυτό το νομικό εμπόδιο η τότε πολιτική ηγεσία του τ. ΥΠΕΧΩΔΕ επέλεξε, αφού είχε και το «μαχαίρι και το καρπούζι», τον εύκολο δρόμο της τροπολογίας. Αντί να συγκαλέσει τους κοινωνικούς φορείς και το ΠΕΣΥ Υδάτων, που δεν είχε συγκροτήσει ο κ. Γκούπας, κατέθεσε τροπολογία στο "πρώτο" νομοσχέδιο ώστε να δώσει τη δυνατότητα τα σχέδια διαχείρισης να εγκρίνονται με νόμο. Έτσι το καλοκαίρι του 2006 με τροπολογία στο νομοσχέδιο για το κτηματολόγιο τροποποίησε το νόμο του 2003 κι έτσι δεν απαιτούνταν ποια ούτε η σύγκληση των «ενοχλητικών» φορέων της Θεσσαλίας ούτε η γνωμοδότησή τους επί των διαχειριστικών σχεδίων του Αχελώου και του Πηνειού που ποτέ δεν τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση όπως επιτάσσει η οδηγία και ο ελληνικός νόμος. Να λοιπόν γιατί έχουμε σήμερα προβλήματα και αναστολές στο ΣτΕ. Γιατί το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν θωράκισε νομικά το έργο απέναντι στις ενστάσεις αυτών που δεν θέλουν την υλοποίηση του έργου. Η διαχείριση των νερών πρέπει να γίνεται με διαφάνεια και τα διαχειριστικά σχέδια πρέπει να συντάσσονται νόμιμα. Ας συγκροτηθεί, λοιπόν, άμεσα κι ας αρχίζει η λειτουργία του Περιφερειακού Συμβουλίου Υδάτων. Η ΠΑΣΕ έχει πια ξεπεραστεί όταν υπάρχει θεσμοθετημένο όργανο διαβούλευσης για τη διαχείριση των νερών στη Θεσσαλία. Η διαχείριση των νερών είναι υπόθεση όλων των Θεσσαλών.
Ο Ηλίας Ξηρακιάς είναι αντινομάρχης Μαγνησίας
