Ποια είναι η πραγματικότητα πίσω από την καλλιεργημένη κυνδυνολογία περί «ελλειμμάτων» των ασφαλιστικών ταμείων που υποτίθεται ότι επιβάλλουν επώδυνα μεν άλλα αναγκαία μέτρα δήθεν για τη «βιωσιμότητα» του ασφαλιστικού συστήματος; Η πρώτη παρατήρηση που επιβάλλεται είναι ότι οι ίδιες δυνάμεις, δηλαδή, εργοδοσία, κυβερνήσεις και διεθνείς ενώσεις και οργανισμοί στην υπηρεσία του μεγάλου κεφαλαίου (ΕΕ, ΔΝΤ, ΟΟΣΑ, κ.λπ.) οι οποίες οργανώνουν συστηματικά τη μείωση των πόρων των ασφαλιστικών ταμείων δημιουργώντας έτσι «ελλειμμάτων», έρχονται στη συνέχεια, στο όνομα δήθεν της «σωτηρίας» της κοινωνικής ασφάλισης και της αντιμετώπισης των «ελλειμμάτων» (που οι ίδιες δημιουργούν), να προτείνουν μέτρα τα οποία έχουν τα εξής χαρακτηριστικά: α. περικόπτουν και άλλο τις ήδη πενιχρές παροχές του συστήματος και β. εντείνουν ακόμη περισσότερο τα «ελλείμματά του. Καταρχήν με το εκτεταμένο φαινόμενο της εισφοροδιαφυγής στο σύνολο των ασφαλιστικών ταμείων εκτιμάται ότι οι οφειλές των επιχειρήσεων ανέρχονται πάνω από 7,8 δισ. ευρώ για το 2008 και 2009. Σύμφωνα με στοιχεία από το συνέδριο των εργαζομένων στο ΙΚΑ, οι απώλειες του οργανισμού από εισφορές αγγίζουν τα 2,1 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ τα χρέη προς το ταμείο ανέρχονται πάνω από 3,4 δισ. ευρώ. Το 2007 ήταν 3,2 δισ. ευρώ («Βήμα», 11/10/2007).
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα συγκεκριμένο – από το πρόσφατο παρελθόν – για να δούμε πώς εργοδοσία και κυβερνήσεις μετατρέπουν τα δυνητικά πλεονάσματα του Ι.Κ.Α. του μεγαλύτερου ασφαλιστικού φορέα της χώρας, σε ελλείμματα, την κυβερνητική αλχημεία των αριθμών με την οποία επιδιώκεται – σχεδόν – η διάλυση της Κοινωνικής Ασφάλισης. Στον ισολογισμό π.χ. του 2007 το ΙΚΑ εμφάνιζε έλλειμμα στον κλάδο συντάξεων πάνω από 250 εκ. ευρώ και στον κλάδο ασθένειας πάνω από 1,3 δισ. ευρώ (σύνολο πάνω από 1,6 δισ. ευρώ). Στα τέλη του 2007 οι βεβαιωμένες οφειλές του ιδιωτικού τομέα προς το ΙΚΑ ήταν πάνω από 3,7 δισ. ευρώ, ενώ η εισφοροδιαφυγή ανήλθε πάνω από 2,2 δισ. ευρώ, δηλαδή συνολικά οι οφειλές προς το ΙΚΑ ανήλθαν στο 2007 πάνω από 5,9 δισ. ευρώ, ποσό που προφανώς υπερκαλύπτει το εμφανιζόμενο ως έλλειμμα του ΙΚΑ στα προηγούμενα έτη, ακόμη και σήμερα η κατάσταση δεν άλλαξε. Με άλλα λόγια, αν το ΙΚΑ μπορούσε να εξασφαλίσει τους πόρους που «χάνονται», λόγω των κυβερνητικών μέτρων υπέρ της εργοδοσίας, θα ήταν πλεονασματικό, δηλαδή με βάση την αναδιανεμητική λειτουργία του θα μπορούσε να αυξήσει τις συντάξεις και τις παροχές προς τους ασφαλισμένους. Μην ξεχνάμε ότι στις 15/2/2008 στη Βουλή για το ασφαλιστικό ο τότε πρωθυπουργός, δήλωνε ότι «για το 2008 προβλέπει ο προϋπολογισμός του ΙΚΑ 1,7 δισ. πλεόνασμα». Και εδώ αποδεικνύεται περίτρανα η «κυβερνητική αναλγησία» αλλά και «μεθόδευση» των ως τώρα κυβερνήσεων των «ελλειμμάτων» των ασφαλιστικών ταμείων, προκειμένου να δικαιολογούν – αν μη τι άλλο – το παραπέρα κτύπημα των ασφαλιστικών δικαιωμάτων. Αν παρά τη μακροπρόθεσμη και οργανωμένη από τις κυβερνήσεις αφαίμαξη πόρων από το ΙΚΑ σε όφελος της εργοδοσίας το ΙΚΑ εμφανίζει πλεόνασμα, αυτό αντανακλά το φοβερό χαμηλό επίπεδο των συντάξεών του. Όμως το ζητούμενο για το κεφάλαιο και τις κυβερνήσεις είναι η αφαίρεση των πόρων των ασφαλιστικών ταμείων σε βάρος των ασφαλιστικών δικαιωμάτων, προκειμένου τα χρήματα των ασφαλισμένων να διοχετεύονται στις κεφαλαιαγορές μέσω της «αξιοποίησης» των αποθεματικών τους. Το κράτος όχι μόνο δεν παίρνει μέτρα για την πάταξη της εισφοροδιαφυγής, αλλά αντίθετα την ενθαρρύνει με τις συνεχείς χαριστικές ρυθμίσεις χρεών των επιχειρήσεων προς τα ταμεία. Οι χαριστικές ρυθμίσεις χρεών είναι κάτι που επαναλαμβάνουν τελετουργικά σχεδόν όλες οι κυβερνήσεις κατά διαστήματα. Το φαινόμενο έχει επαναληφθεί κατά το παρελθόν όπως και πρόσφατα. Ενώ η κυβέρνηση προετοιμάζει νέα μέτρα κατά της Κοινωνικής Ασφάλισης στο όνομα δήθεν των ελλειμμάτων, «ταυτόχρονα επανέφερε ευνοικές ρυθμίσεις χρεών προς τα Ταμεία – μέσω νέων νομοσχεδίων – για τους κακοπληρωτές, ρυθμίσεις που ουσιαστικά ακυρώνουν την προσπάθεια πάταξης της εισφοροδιαφυγής και επιβραβεύουν μ’ αυτό τον τρόπο όσους δεν τακτοποιούν τις υποχρεώσεις τους …». Να θυμηθούμε εκείνο το σκανδαλώδες παράδειγμα η υπαγωγή ταμείων των τραπεζοϋπαλλήλων στο ΙΚΑ με ταυτόχρονη απαλλαγή των τραπεζιτών από τις υποχρεώσεις τους, την ίδια στιγμή που οι τράπεζες κατέγραφαν τεράστια κέρδη και τεράστια ποσοστά αύξησης των κερδών τους.
Στην κατεύθυνση επιβάρυνσης των ασφαλιστικών ταμείων λειτούργησε και η λεγόμενη «εθελουσία έξοδος» και η πρόωρη συνταξιοδότηση εργαζομένων από δημόσιους οργανισμούς σε διαδικασία ιδιωτικοποίησης προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα των ιδιωτών μετόχων, ΟΤΕ, Ολυμπιακή και τους εργαζομένους στα λιμάνια. Η μερική απασχόληση και οι λεγόμενες «ευέλικτες» μορφές απασχόλησης είναι κι αυτά μια «πληγή» κατά των ασφαλιστικών ταμείων, όπως και οι ποικίλες εισφοροαπαλλαγές τις οποίες παρέχει το κράτος προς τους εργοδότες, στο όνομα δήθεν της αντιμετώπισης της ανεργίας, έναν ακόμη παράγοντα μείωσης των πόρων των ασφαλιστικών ταμείων. Άλλο μεγάλο πρόβλημα η τεράστια έκταση της ανασφάλιστης εργασίας, που σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθησαν από συνέδρια των εργαζομένων στο ΙΚΑ, ένας στους πέντε εργαζόμενους στη χώρα μας είναι ανασφάλιστος, ενώ μία στις επτά επιχειρήσεις είναι αναπόγραφη. Ένας ακόμη παράγοντας είναι και τα χρέη του κράτους προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Σε αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε και τα χαμηλά μεροκάματα και μισθούς και τη μακροχρόνια πολιτική λιτότητας σε όφελος του κεφαλαίου ως έναν ακόμη παράγοντα επιβάρυνσης των πόρων των (Α.Τ.), αφού οι ασφαλιστικές εισφορές τις οποίες καταβάλλει η εργοδοσία υπολογίζονται ως ποσοστό επί των μισθών κι όσο μικρότερος είναι ο μισθός τόσο μικρότερη είναι και η ασφαλιστική εισφορά. Όλα τα παραπάνω συνιστούν μέτρα επιδότησης του κεφαλαίου και των κερδών τους σε βάρος της κοινωνικής ασφάλισης και των ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων και των συνταξιούχων. Θεωρούμε πώς η κυβέρνηση οφείλει να προστατέψει με την πολιτική της την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, όσο και αν πιεστεί από ενδογενείς παράγοντες και την Ε.Ε. Ίδωμεν.
