Αν κάποιος στις 10 λέξεις που προφέρει, οι τρεις είναι αυτές του τίτλου, δηλαδή οι: «είναι πολύ σημαντικό» ή ψυχολόγος είναι ή πολιτικός! Άμεσα επαληθεύσιμο: αν κουνάει και καταφατικά, πάνω-κάτω, το κεφάλι είναι σίγουρα το πρώτο (δηλ. ψυχολόγος), ενώ αν το γυρνάει δεξιά κι αριστερά (ώστε να βλέπει και να ‘ ναι σίγουρος ότι τον βλέπουν όλοι) είναι καταφανώς το δεύτερο (πολιτικός)!
Είναι κακό, λοιπόν, να κουνάει κάποιος συνεχώς το κεφάλι; Καθόλου κακό, απλώς βαρετό και μονότονο. Γιατί ως εμφατική και επιβεβαιωτική κίνηση είναι σωστή μόνο όταν χρησιμοποιείται με φειδώ και αφού έχει παραταχθεί το υποστηρικτικό πλαίσιο της θέσης που το άτομο εκφράζει (με επιχειρήματα, θέσεις, απόψεις, επισημάνσεις κ.λπ). Μ’ άλλα λόγια είναι σαν το κερασάκι στην τούρτα από σοκολάτα. Απαιτεί στρώσεις από παντεσπάνι, μεσοδιαστήματα από κρέμα και κάλυψη από γλάσο για να σταθεί με περηφάνεια, νόημα και ουσία στην κορυφή. Και τότε είναι που την αναδεικνύει, την ολοκληρώνει, την ομορφαίνει. Αν βάλεις πολλά κεράσια (και τόσο εμείς οι ψυχολόγοι, όσο και οι πολιτικοί έχουμε αδυναμία στο συγκεκριμένο φρούτο), τότε δεν έχεις πια σοκολατίνα αλλά πιατέλα με κεράσια που ‘ χει και λίγη νουτέλα μέσα! Κανένα πρόβλημα και πάλι, απλώς δεν μπορείς να την ονοματίσεις σοκολατίνα! Άσε που, αν κουνάς συνεχώς το κεφάλι πάνω-κάτω καταφατικά, δεν ξεχωρίζεις καθόλου απ’ τα παλιά πλαστικά σκυλάκια στο πίσω παρμπρίζ του αυτοκινήτου που σε κάθε λακκούβα έκαναν το ίδιο, ενώ αν το στρέφεις δεξιά-αριστερά, όλη την ώρα, μοιάζεις με παιδάκι που του προσφέρουν μπρόκολο για μεσημεριανό. Και τα δύο δεν είναι και οι καλύτερες εικόνες στην επικοινωνία ενηλίκων. Χώρια που στην πρώτη περίπτωση υποβαθμίζεις τον εαυτό σου στο ζωικό βασίλειο, ενώ στη δεύτερη υπνωτίζεις με επαγγελματική αποτελεσματικότητα τους άλλους (εκτός κι αν αυτός είναι ο σκοπός σου, βέβαια).
Αν πάρα πολλά «είναι σημαντικά», τίποτα δεν είναι σημαντικό! Ως έννοια η λέξη περιγράφει αφαιρετικά (από τα πολλά ξεχωρίζει το ένα) κάτι που υποχρεωτικά το συγκρίνει μ’ ένα σύνολο παρόμοιων και το ξεχωρίζει . Όταν ξεχωρίζεις πολλά όμως, δεν ξεχωρίζεις κανένα. Αν σου πουν να διαλέξεις απ’ τα δέκα και συ διαλέξεις τα εννιά, δεν επέλεξες ουσιαστικά τα εννιά που πήρες, αλλά το ένα που άφησες πίσω. Σκέψου το: Το ένα που δεν θέλησες είναι αυτό που είναι πολύ σημαντικό (έστω για την απαρέσκειά σου) κι όχι το σύνολο που τράβηξες προς το μέρος σου.
Μια καλή αναλογία για να σκεφτεί κανείς την κατάχρηση της φράσης «είναι πολύ σημαντικό» στην ανθρώπινη επικοινωνία, είναι αυτή του σεξ (κι αυτό επικοινωνία είναι άλλωστε)! Όπως, λοιπόν, κατά τη φάση της σεξουαλικής συνεύρεσης των ανθρώπων υπάρχουν στάδια, το καθένα βέβαια με τη σημασία του, αλλά και που το καθένα πάλι με τη συμμετοχή του οδηγεί στην κορύφωση και στον οργασμό (αυτό είναι εδώ το πολύ σημαντικό), έτσι και στην ανθρώπινη λεκτική επικοινωνία (συνηθέστερη από την προηγούμενη) υπάρχουν στάδια που χαρακτηρίζονται από επιχειρήματα, συγκρίσεις, αντικρούσεις, συνθέσεις αλλά και χαλαρότητα. Το πολύ σημαντικό όμως είναι αυτό που θα πάει τη συζήτηση ένα βήμα παρακάτω σε ουσία, ένα σκαλί παραπάνω σε εμπιστοσύνη! Κι αυτό μπορεί να είναι μια λέξη, μια φράση, μια χειρονομία, ακόμη όμως κι ένα ζεστό βλέμμα. Ό,τι και να ’ναι όμως δεν είναι πολλά. Ένα είναι (άντε, δύο) το σημαντικό! Δεν γίνεται να έχεις οργασμό σ’ όλα τα στάδια του σεξ (θα είχες πεθάνει από καιρό), δεν γίνεται όσα λες και όσα ακούς να είναι πολύ σημαντικά (το βιβλίο της ζωής δεν γράφτηκε ακόμα)!
Όπως η πολυλογία καταστρέφει το λόγο, έτσι και το «πολύ σημαντικό» καταστρέφει τη σημασία. Στην πολυλογία το πολύ σημαντικό στ’ αλήθεια είναι η σιωπή, στην δε υπερβολή, στη φριχτή επανάληψη του «πολύ σημαντικού» είναι ακριβώς αυτή καθεαυτή η τάση: Η απογοητευτική ένδεια γνώσης και η αφέλεια να τοποθετείς, δηλαδή, ακόμη και πάνω από τα μικρότερα πράγματα τους πιο πηχυαίους τίτλους. Να ντύνεις υποτίθεται με πολυτέλεια (γιατί για... φο μπιζού πρόκειται τελικά) το απλό, το ασήμαντο, το κοινό υποβαθμίζοντας έτσι το πραγματικά σπουδαίο, δυνατό, μοναδικό! Να βάζεις πάνω απ’ την καλύβα του Καραγκιόζη φωτεινή επιγραφή νέον με τη λέξη: «Ανάκτορο»!
Όταν η μουσική έχει πολλά ταρατατζούμ το πολύ σημαντικό της είναι η παύση της (για αυτό και το πολύ σημαντικό στα σκυλάδικα είναι το διάλειμμα της ορχήστρας), αν μαζεύεις πολλά πτυχία/ καταναλωτικά αγαθά/ τρόπαια από κάθε είδους κατάκτηση, αυτό που είναι πολύ σημαντικό στ’ αλήθεια είναι τι είσαι εσύ χωρίς τα συγκεκριμένα καλούδια! Αν είσαι γυναίκα και φοράς εκατό στολίδια το πολύ σημαντικό σου δεν είναι αυτά, αλλά το ελάχιστο δέρμα που αφήνεις ακάλυπτο, αν είσαι άντρας και το βρισίδι «πάει σύννεφο» μη γελιέσαι, το πολύ σημαντικό δεν είναι πόσο ευρηματικές είναι οι βωμολοχίες σου, αλλά το γεγονός ότι δεν μπορείς να βάλεις στη σειρά υποκείμενο, ρήμα, αντικείμενο. Να κάνεις μια απλή προτασούλα, δηλαδή!
Ρώτα την Άντα, τη Δέσποινα, το Θανάση, το Βασίλη, τους φίλους σου δηλαδή, (επειδή εσύ όταν το λες κι όταν το δείχνεις, το «πολύ σημαντικό», δεν το πολυκαταλαβαίνεις). Αν σου πουν ότι όντως το χρησιμοποιείς, είναι πραγματικοί φίλοι σου (να σε προστατεύσουν θέλουν), αν όχι, δεν ήταν ποτέ. Σε κολάκευαν πάντα μόνο. Αυτό και πρέπει να το ξέρεις, και είναι αλήθεια πολύ σημαντικό (χωρίς εισαγωγικά, κ. διορθωτά) αν συμβαίνει σε μια φιλία!
dimpapachatz@sch.gr
