Όταν περνούσα έξω απ΄ το μαγαζί του φίλου μου άφηνε για μια στιγμή τη δουλειά του για να μου εκφράσει τη φιλία του με κάποια ευχή ή κάποιο καλό λόγο. Χαιρόταν που τον άκουγα προσεκτικά. Το θεωρούσε μεγάλη τιμή να ακούω τα λόγια ενός αγραμμάτου. Χαιρόταν που με έβλεπε κι όταν έφευγα με συνόδευαν οι ευχές του. Μου μιλούσε κρατώντας κάποιο εμπόρευμα στο χέρι, ενώ ο πελάτης περίμενε με κατανόηση. Ο κόσμος εκτιμάει τα φιλικά αισθήματα.
Μια μέρα τον είδα να κάθεται μπροστά στο μαγαζί ακουμπώντας στο μπαστούνι του. Ήταν συνταξιούχος πια και το μαγαζί του το δούλευε ο γιος του. «Έλα να σου πω κάτι να το θυμάσαι» μου φώναξε. Πλησίασα στο φίλο μου και περίμενα με ενδιαφέρον όπως πάντα να ακούσω τα λόγια του. Τώρα δεν κρατούσε τίποτα στα χέρια του και δεν περίμενε κανένας πελάτης». Θα σου δώσω μια συμβουλή, τη συμβουλή ενός αγραμμάτου: Κάθε φορά που πηγαίνεις κάπου να στέλνεις πριν από σένα τον άγγελο του Θεού».
Τον κοιτούσα στα μονίμως δακρυσμένα μάτια του με ευγνωμοσύνη γιατί ήθελε να μου μεταδίδει τη σοφία του για να με βοηθάει στη ζωή μου. «Ποιος είναι ο άγγελος του Θεού» τον ρώτησα. «Ο άγγελος του Θεού είναι ο καλός ο λόγος», είπε.
Από τότε δεν ξαναείδα το φίλο μου. Τώρα όταν διαβάζω στο Ευαγγέλιο την Εντολή «ευλογείτε μην καταράσθε» τον θυμάμαι.
Με ρώτησε κάποτε ο Ρομπέρτος (Ρόμπερτ Λαξ, Αμερικανός ποιητής, 1915-2000), αν ερχόταν ένας άγγελος και σου έλεγε να κάνεις μια ευχή, τι θα ζητούσες απ΄ τον Θεό;» «Θα ζητούσα σοφία», είπα.
Μετά από πολλά χρόνια, γέρος πια, κατάλαβα ότι είχα κάνει λάθος. Δεν χρειαζόμουνα σοφία αλλά σοφό, να με πιάσει απ' το χέρι και να με οδηγήσει στην αληθινή ζωή. Στην Ορθόδοξη Παράδοση αυτό που προέχει δεν είναι η σοφία που μαθαίνεις στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο, (όπως στη Δύση), αυτό που προέχει είναι η εμπειρία του διδασκάλου. Η μάθηση είναι εμπειρία που μεταδίδει ο δάσκαλος στο μαθητή. Οι Πατέρες της Εκκλησίας δεν έγραψαν ούτε μία λέξη που δεν την έζησαν.
Η Ορθοδοξία δεν είναι σχολαστική αλλά εμπειρική. Αυτό που προέχει δεν είναι οι θεωρίες και οι κανόνες, αλλά η ζωή. Στη ζωή πορευόμαστε ακολουθώντας την εμπειρία . Δεν μας ενδιαφέρει τι είναι η αλήθεια, αλλά ποιος είναι η Αλήθεια. «Δεν έγινε ο άνθρωπος για το Σάββατο, αλλά το Σάββατο για τον άνθρωπο». Το ίδιο για την εργασία. Ψάχνουν να βρουν θεωρίες και συστήματα για να συντηρούν μια απάτη σε βάρος των ανέργων, σαν να έγινε ο άνθρωπος για την εργασία και όχι η εργασία για τον άνθρωπο.
Δεν θέλουμε θεωρίες για τις θεωρίες, ούτε κανόνες για του τους κανόνες. Είμαστε αληθινοί άνθρωποι γιατί ο Κύριος Ιησούς ζει. Αν δε ζει, όπως διατείνονται όσοι απομακρύνθηκαν απ΄ το Θεό, δεν είμαστε παρά ένα είδος «καραγκιόζη». «Επειδή εσύ υπάρχεις είμαι κι εγώ αληθινός», γράφει ο Ισπανός ποιητής και φιλόσοφος Μιγκέλ ντε Ουναμούνο στο ποίημά του «Η προσευχή του αθέου».
Ανάμεσα στα πολλά πνευματικά διαμάντια που είχα τη χαρά να λάβω ως ευλογία απ΄ το φίλο μου παπα- Ηλία, είναι κι αυτό: «Οι Κινέζοι, ξέρεις» μου είπε κάποτε «έχουν μια παροιμία. Θα σου την πω να χαρείς: Οι Κινέζοι λένε: «Δεν έχεις γέρο; Αγόρασε έναν». Στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου η λέξη «γέρος» σημαίνει «σοφός». Στα όνειρα στη δική μας παράδοση ο γέρος είναι ο άγιος. Γι' αυτό και οι μοναχοί ονομάζονται «καλόγεροι». Η αγιότητα και όχι η σοφία είναι αυτό που προέχει».
