Η κοινωνία μας όπως είναι ευρέως γνωστό βομβαρδίζεται από αλλαγές που το περιβάλλον μας συντρέχει. Από το λυκαυγές της ανθρωπότητας το άτομο με όπλο του την αμφισβήτηση των ήδη υπαρχουσών παραδοχών και πολύτιμο συνεργάτη του την περιέργεια κατάφερε και συνεχίζει να εξελίσσεται σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Όμως παρά την πάροδο των χρόνων ένα από τα ερωτήματα που είναι όλο και πιο επίκαιρο και συνεχίζει να τον απασχολεί καθώς φαίνεται όλο και περισσότερο, καλείται με τον όρο «πολιτική ευσυνειδησία».
Υπάρχει πολιτική ευσυνειδησία; Μήπως γινόμαστε εμείς καχύποπτοι και βλέπουμε μόνο όσα θέλουμε να δούμε ή καλύτερα όσα μας συμφέρει να δούμε; Εμείς στη θέση των πολιτικών πώς θα αντιδρούσαμε; Σε ανάλογες περιπτώσεις της καθημερινής μας ζωής τι στάση κρατάμε; Μήπως και εμείς συμβάλλουμε στη συνέχεια και διαιώνιση αυτής της ασυνειδησίας-αν όντως υπάρχει-με το να μένουμε αδρανείς και μακριά από την πολιτική σκηνή παρακολουθώντας τις εξελίξεις βουβά, με μόνη μας έννοια να κρίνουμε τις πράξεις των άλλων και συμβάλουμε στην αέναη ύπαρξη των πελατειακών σχέσεων; Σε όλα αυτά οι νέοι τι θέση παίρνουν; Επεμβαίνουν; Πώς; Αυτά είναι ερωτήματα που μας ταλανίζουν και στις μέρες μας και σε κρίσιμες πολιτικές περιόδους παίρνουν σάρκα και οστά.
Γιατί όμως στις μέρες μας άρχισε ο άνθρωπος να ενδιαφέρεται ξαφνικά για την πολιτική ευσυνειδησία; Η απάντηση είναι πως ανέκαθεν ενδιαφερόταν απλά από τη στιγμή που δεν υπήρχε κοινωνική ελευθερία και ευημερία, τα άτομα δεν έδιναν σημασία στο σκοπό αλλά στο αποτέλεσμα δηλαδή τους ενδιέφερε η ουσία, το αποτέλεσμα και όχι το κίνητρο. Τώρα όμως που οι συνθήκες είναι ώριμες αρκετά και η διαβίωσή τους έχει εξασφαλιστεί έχουν τη δυνατότητα να ασχολούνται και με πιο θεωρητικά πράγματα, με πράγματα που μπορεί να απογειώσουν τον ανθρώπινο νου και την σκέψη.
Σύμφωνα με την κοινωνική ετυμηγορία υπεύθυνοι για την «πολιτική ασυνειδησία» είναι οι πολίτες. Αρκετές φορές έχουμε γίνει μάρτυρες σε συζητήσεις όπου η ψήφος καθορίζεται με βάση ατομικά συμφέροντα. Απότοκο αυτού είναι η αέναη συνέχιση των πελατειακών σχέσεων που εξυπηρετούν συμφέροντα και υποβαθμίζουν την ουσία της πολιτικής ζωής του τόπου αλλά και η τελματικότητα της πολιτικής ευσυνειδησίας που αποτελεί αρνητικό χαρακτηριστικό. Επιπροσθέτως, ο οικονομικός αμοραλισμός που στοιχειοθετεί την εικόνα του σύγχρονου ανθρώπου δείχνει κατάφωρα το υλιστικό του πνεύμα αλλά και την απαξίωσή του για ορθή πολιτική κρίση βασισμένη σε ιδέες, αντιλήψεις, οράματα, προοπτικές και αξίες. Επομένως, ηθικό απόφθεγμα και αναγκαία προϋπόθεση για την παλινόρθωση της πολιτικής στο μέγιστο βαθμό των ανθρώπινων αξιών αποτελεί η αλλαγή της νοοτροπίας και η εισαγωγή αξιών στη ζωή του ατόμου όπως είναι η αξιοκρατία, η ισονομία και η ισοτιμία.
Από την άλλη πλευρά όμως υπάρχουν και οι υποστηρικτές της άποψης πως και οι πολιτικοί ναρκοθετούν και έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης γιατί είναι εκείνοι που δίνουν τις αφορμές στους πολίτες για λιποταξία από τις αρχές τους. Όταν καθημερινά από τα ΜΜΕ βομβαρδίζονται οι πολίτες μιας κοινωνίας για πολιτικά σκάνδαλα, οικονομικές καταχρήσεις και γενικότερα λανθασμένη χρήση της πολιτικής δύναμης και ασυλίας σε συνδυασμό με τον αμέριστο ζήλο τους για ανέλιξη στην πυραμίδα της κοινωνίας συντελεί στο να γίνονται εν ερήμην τους έρμαια των παθών τους αλλά και ταυτόχρονα αναλώσιμοι στρατιώτες στο πολιτικό σκάκι. Έτσι ο τρόπος άσκησης της εξουσίας που τους παρέχεται σε συνδυασμό με τη λαϊκίστικη πολιτική που εφαρμόζουν στο ατέρμονο παιχνίδι επιβίωσης στην πολιτική σκηνή για διατήρηση και αύξηση των κεκτημένων δυνάμεών τους συντελεί στην υποβάθμιση όχι μόνο της πολιτικής προσωπικότητάς τους αλλά και στον κατακερματισμό, τη φαλκίδευση και διάσπαση της οντότητας της πολιτικής ευσυνειδησίας που οδηγεί τελικά στην ασυδοσία.
Από την άλλη πλευρά όμως θα ήταν άδικο και θα κατεύθυνε μονοδιάστατα και εσφαλμένα τη σκέψη μας αν υπεραπλουστεύαμε τα γεγονότα και ισοπεδώναμε όλους τους λυσιτελείς πολιτικούς και πολίτες του τόπου χωρίς να γίνει διάκριση με τους ιδεολόγους, τους οραματιστές, τους συνεχιστές των παραδόσεων και των αξιών. Εκείνους που ενδιαφέρονται να προσφέρουν στον τόπο για ένα καλύτερο μέλλον, για ένα καλύτερο αύριο. Εκείνους που είναι έντιμοι και θέλουν να προσφέρουν όσο το δυνατόν περισσότερα προκειμένου να οδηγήσουν τη χώρα μας στο απόγειο της δόξας της και του πλούτου της και με την προϋπόθεση πως πλούτο αποτελεί όχι μόνο ο υλικός ευδαιμονισμός αλλά και η προσφορά ποιότητας ζωής. Εκείνους που παραμερίζουν το προσωπικό συμφέρον (γιατί όσο και να τα ισοπεδώνουμε όλα στην εποχή μας ακόμη υπάρχουν τέτοια άτομα) και είτε με τη δύναμη της ψήφου τους είτε μέσα από τη συμμετοχή σε υπουργικά συμβούλια νομοθετούν και κατοχυρώνουν την οικονομική, κοινωνική και εθνική ανάπτυξη, ευμάρεια και ανάταση όπου χρειάζεται. Εκείνους που δεν μένουν στις παρωχημένες και αναχρονιστικές αντιλήψεις και συμπεριφορές του παρελθόντος που είναι συνυφασμένες με μικροαστικές αναχρονιστικές ιδέες αλλά άγουν την άμαξα της προόδου με σύγχρονα, εύπλαστα και μεγαλόπνοα ιδεώδη και οράματα.
Ποια είναι όμως η στάση των νέων για το θέμα; Πολλοί πιστεύουν πως στις μέρες μας παρατηρείται αδιαφορία των νέων για την πολιτική και μία γενίκευση σχετικά με το τι πρεσβεύει η κάθε παράταξη και πολιτικός, γεγονός που αποτελεί κατάφωρη ανακρίβεια, υπεραπλούστευση και επιφανειακή κρίση. Στις μέρες μας οι νέοι είναι εναργείς και δεν σκέφτονται κοντόθωρα. Κρύβουν μέσα τους απίστευτη θέληση και δίψα για να προσφέρουν πολιτικά με απώτερο σκοπό την παλινόρθωση του κράτους και των ενυπαρχόντων θεσμών και αξιών. Οι νέοι είναι οι πλουραλιστές και οι φορείς ιδεών μιας κοινωνίας που οραματίζεται μια σκέψη και ένα όραμα αλλαγής της κοινωνίας. Η πολιτική πεποίθηση των νέων συντελεί καταιγιστικά στο σύγχρονο τρόπο αντίληψης ιδεών, σκέψης και θεωρίας για το μέλλον. Ο βασικός άξονας των προτάσεών τους έχουν ως ιδεολογία και προσανατολισμό το μέλλον κάτι που φαίνεται καινοτόμο και ταράζει τα νερά στους συντηρητικούς κύκλους της εποχής μας.
Τι πρέπει όμως να κάνει το άτομο και ειδικότερα οι νέοι προκειμένου να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα που δεν είναι άλλο από τη δημιουργία ενός καθ’ όλα ευσυνείδητου πολιτικού συστήματος; Οι νέοι να μην δέχονται τον κοινωνικό κομφορμισμό -συντηρητισμό που οδηγεί στην κονιορτοποιημένη σκέψη και έμμεση επιβολή δογμάτων και επομένως την πολιτική αφροσύνη και παραλογισμό. Επιπλέον, όλες οι κοινωνικές τάξεις να βρίσκονται σε ανοιχτή επικοινωνία ώστε να μην δημιουργούνται κάστες και να δρουν συλλογικά. Ακόμη, οι νέοι οφείλουν να παίρνουν πρωτοβουλίες στέρεες και όχι πολιτικά ακροβατικές , κάτι που λείπει από το σήμερα ώστε να μην βλέπουν τις εξελίξεις από μακριά και από την κλειδαρότρυπα. Τέλος, θα πρέπει να γίνουν αλλαγές στην παιδεία όπως η ουσιαστική διδαχή της ιστορίας και του αρχαιοελληνικού πολιτισμού ώστε τα άτομα να μην είναι ετερόφωτα αλλά και να απομονωθεί η εξειδικευμένη γνώση που παρεμποδίζει την διάπλαση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων.
Γιωργής Μαστρονικολός- φοιτητής Γεωπονίας ΑΠΘ
