Ο κύρ Γιάννης, είναι ένας από τους περιπατητές και καλούς συζητητές της κεντρικής πλατείας της Λάρισας. Αν και ολιγογράμματος είναι βαθιά προβληματισμένο άτομο. Γνώστης της ιστορίας του τόπου του και κυρίως αυστηρός τηρητής των εθίμων και της παράδοσης.
Όταν, καμιά φορά, ο δρόμος με φέρνει από τα υπαίθρια στέκια των σοφών αυτών ανθρώπων, κάθομαι με τις ώρες και συζητώ μαζί τους: Τα μεράκια και τους πόθους, μέσα απ’ τους οποίους πηγάζει μια άδολη φιλοπατρία. Με όλα τα στοιχεία της πολιτισμικής μας παράδοσης και κληρονομιάς. Μια φιλοπατρία καθαρή κι αμόλυντη από το μικρόβιο του εθνικισμού. Στολισμένη με όλες τις ομορφιές της καλής γειτονίας και ειρηνικής συνυπάρξεως των λαών. Χωρίς εκχωρήσεις και εθνικές μειοδοσίες.
Ο κυρ - Γιάννης προχθές τα είχε με τους ανθρώπους εκείνους που μαθαίνουν πέντε γράμματα και ξεχνούν τον τόπο τους. Λησμονούν το χωριό τους. Τους παλιούς φίλους και συμμαθητές τους. Τις παραδόσεις και τα νοσταλγικά ήθη και έθιμα της πατρώας γης. Ρίχνουν στο καλάθι της λησμονιάς όλες τις αξίες εκείνες, που άλλοτε συγκροτούσαν την ιστορία και τον πολιτισμό της εγκαταλειμμένης υπαίθρου. Έφυγαν και ξέχασαν τις ομορφιές και τον ήλιο της πατρίδας τους. Το αγαπημένο τους σχολειό που έμαθαν τα πρώτα γράμματα. Την εκκλησιά που βαφτίστηκαν και έγιναν χριστιανοί. Τις αλάνες που «... ’παιζαν, με κοντοπαντέλονο, μπάλα και τσιλίκι...». Τον κάμπο, όπου οι γονείς τους έδιναν καθημερινά, τον δύσκολο αγώνα της οικογενειακής επιβίωσης.
Αλλά και το παλιό καφενείο του χωριού, στο οποίο οι πατεράδες τους τα βράδια αποκαμωμένοι από την ολοήμερη εργασία συζητούσαν για τις σοδειές και τις τιμές των αγροτικών προιόντων.
Έφυγαν και άφησαν πίσω τους το άρωμα της τοπικής μας παράδοσης. Που αποτελεί μέρος της εθνικής μας πολιτιστικής κληρονομιάς. Που οι περισσότεροι, δυστυχώς, θάψαμε χτυπημένοι από το βόλι της φτώχειας και της κοινωνικής απονιάς. Και που ίσως στο μέλλον, ποιος ξέρει πότε, η έρευνα και η γραφίδα κάποιου ιστοριοδίφη να την ανακαλύψει και να την καταγράψει σε κάποια θέση της ιστορίας μας.
Ως ένα βαθμό η λησμονιά αυτή μπορεί να οφείλεται στην απογοήτευση και στη σκληρή συμπεριφορά της κοινωνίας μας. Αυτή, όμως η αρνητική κατάσταση, με το χρόνο, θα πρέπει να εξασθενεί. Και η πολιτισμική μνήμη, σιγά – σιγά, να αποκαθίσταται. Για να ζωντανεύει μέσα μας το παρελθόν και μαζί μ’ αυτό ο τόπος μας.
Τότε γινόμαστε φίλοι του πολιτισμού. Πολέμιοι του σκοταδισμού και του μηδενισμού.
Σε αντίθετη περίπτωση, όταν εμμένουμε στην ηθελημένη αμνησία, βάζουμε με την πρακτική μας αυτή ακόμα ένα βήμα πιο μπροστά τους καταπατητές της εθνικής μας παράδοσης. Αυτούς που σήμερα μεταχειρίζονται πλείστα όσα μέσα, προκειμένου να μας αλώσουν. Να μας αλλοτριώσουν. Να μας κάνουν ξένους στον ίδιο μας τον τόπο.
Αυτά τόνιζε, προχθές, ο φίλος μου ο κυρ - Γιάννης. Ο γερο-ξωμάχος της παράδοσης. Και είχε δίκαιο, όταν έλεγε ότι την παγκοσμιοποίηση δεν μας την επέβαλαν, αλλά την επιβάλαμε εμείς οι ίδιοι με τη συμπεριφορά μας. Με την αδιαφορία μας και λησμονιά. Βέβαια οι αρχιτέκτονες του πολιτισμικού αυτού εγκλήματος έριξαν το δόλωμα του υλιστικού ευδαιμονισμού. Κι εμείς τσιμπήσαμε. Αφού τόσο μεθοδικά και προγραμματισμένα διαφημίζεται. Διατηρώντας μας διαρκώς προς την κατεύθυνση της υλιστικής ολοκλήρωσης. Που μας συντηρεί το ακόρεστο πάθος της κατάκτησης όλο και περισσότερων υλικών αγαθών. Ενώ, ταυτόχρονα μας αφαιρεί πνευματικά. Παράδοση και πολιτισμό. Οράματα και ιδανικά. Αξίες που αποτελούν τις βασικότερες συνιστώσες της εθνικής και πολιτισμικής μας υπόστασης.
Δυστυχώς αυτή είναι η αλήθεια. Αυτή που επισημαίνει καθημερινά ο γερόλυκος μαχητής και υπερασπιστής της τοπικής μας παράδοσης. Μόνο που εμείς δεν την έχουμε καταλάβει. Αφού η εμμονή μας σε υλιστικά πρότυπα μας έχει αλλοτριώσει πολιτισμικά. Μας έχει απομακρύνει τελείως από το χθες. Από τη σύνδεσή του με το σήμερα και με το αύριο. Γιατί έτσι αποκοβόμαστε από τις ρίζες μας. Τον πολιτισμό απ’ όπου ξεκινήσαμε και που κινδυνεύει να χαθεί. Εξαιτίας της δικής μας μέθης. Των αγαθών του σήμερα που κάνουμε το παν για να τα φτάσουμε. Για να χορτάσουμε υλιστικά. Αυτό, ίσως το πετύχουμε καμιά φορά. Όμως μέσα μας πάντα θα υπάρχει ένα κενό. Που δεν θα γεμίζει ποτέ. Γιατί χάσαμε την επαφή μας με το παρελθόν. Τον τόπο μας και τον πολιτισμό μας.
Αυτό θα πρέπει να το λάβουμε σοβαρά υπόψη, αν θέλουμε να βοηθήσουμε στη διατήρηση της τοπικής μας παράδοσης. Ειδικότερα, όσοι μπορούν, έχουν ιερή υποχρέωση να συνδράμουν στην ανεύρεση των πολιτισμικών στοιχείων της ερημικής, σήμερα, υπαίθρου. Αυτά, αφού συγκεντρωθούν να σταλούν προς καταχώριση στα περιφερειακά ιστορικά αρχεία. Για να αποτελέσουν στο μέλλον πηγή άντλησης πληροφοριών από ιστορικούς και ιστοριοδίφες. Παράλληλα δε για να μένει ζωντανή η παράδοση στο λαό μας θα πρέπει, κατά τακτά χρονικά διαστήματα, όλα τα παραπάνω να αποτελούν αντικείμενο τοπικών πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Και όλα αυτά για να μη χάσουμε την επαφή μας με το χθες. Με τον πολιτισμό μας. Για να μη γίνουμε θύματα του σύγχρονου σχεδίου πολιτισμικής ισοπέδωσης. Στην υλοποίηση του οποίου, δυστυχώς, βοηθάμε κι εμείς με τη συμπεριφορά μας και τον πολιτισμικό μας αποχρωματισμό.
