Μια εβδομάδα πριν από τις εκλογές για την ανάδειξη των νέων περιφερειακών και δημοτικών αρχόντων και η κατάσταση στο ελλαδικό πολιτικό σκηνικό είναι απολύτως ρευστή και, κυρίως, μη προβλέψιμη, καθώς όλοι βάλουν εναντίον όλων, ενώ ο πρωθυπουργός Γιώργος Α. Παπανδρέου «παίζει» με την απειλή των πρόωρων εκλογών, αν δεν «πρασινίσει» ο χάρτης της Ελλάδος στις 7 και στις 14 Νοεμβρίου.
Η κυβέρνηση επιμένει πως δεν σκοπεύει να λάβει νέα μέτρα (άλλωστε, όπως έχει παραδεχθεί ακόμη και ο πρωθυπουργός, η κοινωνία δεν αντέχει) πλην, όμως, άπαντες στην αντιπολίτευση, αλλά και οι κοινοτικοί δεν το αποκλείουν, ο δε Γιώργος Α. Παπανδρέου, μεσούσης της προεκλογικής περιόδου, δίνει «φιλοδωρήματα» στους χαμηλοσυνταξιούχους και υπόσχεται την καταπολέμηση της ανεργίας.
Ο Ευρωπαίος επίτροπος Όλι Ρεν υπαινίχθηκε πως θα υπάρξουν νέα μέτρα – και η κυβέρνηση ενοχλήθηκε, ίσως γιατί θεώρησε ότι της χαλάει την προεκλογική της τακτική πως δεν θα υπάρξουν άλλα μέτρα – ο γνωστός οικονομολόγος Ν. Ρουμπινί επιμένει πως θα υπάρξει αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους (κάτι που, επί της ουσίας σημαίνει πτώχευση της χώρας) αν και οι, εκ των επιτηρητών της Ελλάδος, εκπρόσωποι του ΔΝΤ, θεωρούν πως μια τέτοια εξέλιξη θα προκαλούσε περισσότερες ζημιές παρά οφέλη στην ελληνική οικονομία.
Άπαντα τα πολιτικά κόμματα (το καθένα, ίσως για διαφορετικούς λόγους) παραμένουν απαξιωμένα στα μάτια της κοινής γνώμης (και αυτό καταγράφεται σε όλες τις δημοσκοπήσεις) αλλά, παρά ταύτα, κάνουν ό,τι μπορούν για να το... επιβεβαιώσουν (όπως με τα όσα κωμικοτραγικά συνέβησαν με τις παραπομπές για το Βατοπαίδι ή με την εμμονή τους στο ξύλινο και λαϊκίστικο λόγο τους) ενώ οι υψηλοί τόνοι στην αντιπαράθεση Παπανδρέου – Σαμαρά σημαίνουν ότι αντιλαμβάνονται πως δεν είναι εύκολο να πείσουν τα κομματικά τους ακροατήρια και γι’ αυτό πολώνουν το κλίμα.
Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, πως οι πολιτικοί αρχηγοί έχουν «πάρει πάνω τους» τις προεκλογικές εκστρατείες των εκλεκτών τους υποψηφίων στις αυτοδιοικητικές εκλογές, ενώ φοβούνται την αποχή και την υπερψήφιση αντάρτικων ψηφοδελτίων, εκδοχές που σημαίνουν αντισυστημική στάση μέρους του εκλογικού σώματος και αυτό δεν αρέσει στην πολιτική τάξη της χώρας.
Άλλωστε, είναι δεδομένο πως υπάρχουν υπόγεια ρεύματα στην κοινωνία (καταγράφονται στις έρευνες της κοινής γνώμης) η οποία στενάζει υπό το βάρος των μέτρων που έχουν ληφθεί, είναι δε προφανές πως τα όρια της τα έχει υπερβεί, όταν άπαντες καθημερινά διαπιστώνουμε αύξηση των ανέργων, νέα λουκέτα σε καταστήματα και επιχειρήσεις, αύξηση των ζητιάνων και των συσσιτίων.
ΤΡΟΜΑΖΟΥΝ
Τα επιτελεία του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ γνωρίζουν την κατάσταση αυτή (όπως τη γνωρίζουν και στην Αριστερά) αλλά δείχνουν σαν (να θέλουν) να πιστεύουν πως αν επισυμβεί κοινωνική έκρηξη «τα σκάγια θα πάρουν τον άλλον».
Όσο δε κι αν φωνασκούν, όσες επιθέσεις κι αν εξαπολύουν ο ένας κατά του άλλου, δεν μπορούν να κρύψουν τον τρόμο τους και ουσιαστικά σκέπτονται πώς θα διαχειριστούν την «επόμενη μέρα» των εκλογών, όταν θα αντικρίσουν τον εκλογικό χάρτη, που θα διαμορφωθεί το βράδυ της 7ης και της 14ης Νοεμβρίου.
Το βαρύ εις βάρος τους κλίμα, καθώς η συνευθύνη των κομμάτων τους για τα όσα έχουν συμβεί στη χώρα έχει καταστεί πεποίθηση της κοινωνίας, το έχουν αντιληφθεί ο Γ.Α. Παπανδρέου και ο Α. Σαμαράς: Ο μεν πρώτος φοβάται μια συντριπτική ήττα στις εκλογές για τους ΟΤΑ, ο δε δεύτερος ανησυχεί μήπως δεν περάσει και δεν καταγραφεί όσο θα ήθελε η «αντιμνημονιακή» του στρατηγική και οι δυο φοβούνται την αποχή και οι δύο τρομάζουν από την πιθανότητα αντισυστημικής ψήφου.
Όμως, αυτή η απόλυτη ρευστότητα έχει δρομολογήσει έντονη σεναριολογία για το επόμενο χρονικό διάστημα, σεναριολογία που αφορά σε πρόωρες εκλογές, αλλά ακόμη και σε συγκρότηση οικουμενικής κυβερνήσεως (την οποία έχει προτείνει ο, επιδιώκων να γίνει κυβερνητικός εταίρος, Γ. Καρατζαφέρης, ενώ την προβλέπει η Αλέκα Παπαρήγα).
Οι περισσότεροι πολιτικοί παράγοντες και αναλυτές «βλέπουν» ανατροπές στο σκηνικό την επαύριον των εκλογών για τους ΟΤΑ: Αν τα αποτελέσματα είναι θετικά για την κυβέρνηση, άπαντες φοβούνται νέα μέτρα εις βάρος των εργαζομένων και της, ήδη, έχουσας απωλέσει τη συνοχή της, κοινωνίας, ενώ αν το ΠΑΣΟΚ ηττηθεί, τότε ο Γ. Α. Παπανδρέου είναι πιθανόν να μην μπορέσει να κυβερνήσει και θα έχει υποστεί προσωπική ήττα.
Πολλοί λένε πως τυχόν επικράτηση στις περιφέρειες ανεξάρτητων υποψηφίων (με πιο χαρακτηριστική εκείνην του Γιάννη Δημαρά στην Αττική) θα λειτουργήσει «υπονομευτικά» προς τα υφιστάμενα κόμματα, θα απελευθερώσει δυνάμεις και θα διαμορφώσει συνθήκες για τη δημιουργία νέων πολιτικών σχηματισμών.
Στην περίπτωση αυτή, δηλαδή της ήττας, ο πρωθυπουργός είναι πιθανόν να μην μπορέσει να υλοποιήσει το Μνημόνιο, όπως ζητούν οι δανειστές της χώρας, ενώ θα έχει πρόβλημα και έναντι των Ευρωπαίων, οι οποίοι θα αρχίσουν να αμφισβητούν τη δυνατότητά του να συνεχίσει να το εφαρμόζει πιστά.
Ο ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΕΚΒΙΑΣΜΟΣ
Υπό το πρίσμα αυτό, δεν είναι τυχαίος ο εκβιασμός που επεχείρησε ο Γιώργος Α. Παπανδρέου με τη διακαναλική συνέντευξη την οποία παραχώρησε στις αρχές της εβδομάδος.
Μας είπε, με άλλα λόγια: Εγώ δεν θέλω εκλογές, αλλά αν δεν κερδίσουν οι δικοί μου υποψήφιοι περιφερειάρχες και δήμαρχοι, τότε θα έχω πρόβλημα και έτσι ίσως αναγκαστώ να πάω σε εκλογές.
Η θέση αυτή του κ. Παπανδρέου εμπεριέχει σημαντικά ρίσκα.
Προσώρας η ΝΔ λέει μεν ότι είναι έτοιμη για εκλογές, αλλά από τις αντιδράσεις της στα όσα είπε ο πρωθυπουργός δείχνει πως δεν τις θέλει, καθώς, εκτός των άλλων, γνωρίζει ότι δεν μπορεί να τις κερδίσει.
Η Αριστερά μπορεί να απαντά ανέξοδα «ιδού η Ρόδος , ιδού και το πήδημα κ. Παπανδρέου», αλλά προφανώς την νοιάζει το εκλογικό αποτέλεσμα.
Το μεν ΚΚΕ, όντας «μπετοναρισμένο» θα επιβιώσει και θα μείνει στα ποσοστά του, ίσως λίγο αυξημένα, αλλά ο ΣΥΝ / ΣΥΡΙΖΑ και «Δημοκρατική Αριστερά», έτσι όπως τελούν διχασμένα και εν διαλύσει γνωρίζουν πως σε βουλευτικές εκλογές πιθανώς «θα ψάχνουν τη ψήφο τους».
Άρα τα περί εκλογών είναι, προσώρας, μια απειλή στον αέρα.
Μια απειλή που δύσκολα θα υλοποιηθεί, αφού με δεδομένη τη ρευστότητα στο σκηνικό, είναι βέβαιο πως το εκλογικό αποτέλεσμα θα σημάνει είτε ακυβερνησία, είτε αστάθεια. Και η αστάθεια είναι το τελευταίο που θα ήθελαν οι δανειστές της χώρας, οι οποίοι για το μόνο που νοιάζονται είναι να πάρουν πίσω τα λεφτά τους.
Επιπροσθέτως αξίζει να επισημανθεί δημοσίευμα στο «Έθνος», σύμφωνα με το οποίο στο ΔΝΤ «δεν υποστηρίζουν τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών, αντίθετα πιστεύουν ότι το τελευταίο πράγμα που έχει ανάγκη η χώρα μας είναι μία εκλογική διαδικασία που θα εκτροχιάσει το Πρόγραμμα Σταθερότητας». Ο δε Ντομινίκ Στρος Καν ετοιμάζει τις βαλίτσες τους για να επισκεφθεί στις αρχές Δεκεμβρίου την Αθήνα, είτε για μια επιθεώρηση, είτε για να ζητήσει νέα μέτρα, είτε για να αποτρέψει κάθε εκλογική προοπτική.
ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΟΛΟΥΣ
Εν πάση περιπτώσει, ο Γ. Α. Παπανδρέου είπε όσα ήθελε να πει στη διακαναλική συνέντευξή του, απάντησε (ή μάλλον δεν απάντησε) στα όσα ερωτήματα του ετέθησαν, αλλά κοινή είναι η αίσθηση πως αφενός μεν ήθελε να τρομάξει την κομματική του βάση (αλλά και το σύνολο του ελληνικού λαού) με το δίλημμα «εγώ ή το χάος», αφετέρου δε ήθελε να δώσει κι ένα μήνυμα σε δανειστές και σε αγορές.
Σε δανειστές όταν μίλησε για την ανάγκη ισχυροποιήσεώς του ώστε να επαναδιαπραγματευθεί κάποιους από τους «επαχθείς» όρους του Μνημονίου και κυρίως όταν τόνισε πως η κοινωνία δεν αντέχει άλλα μέτρα.
Δηλαδή, μη με πιέζετε άλλο, αφήστε με να λέω πως δεν θα πάρω άλλα μέτρα (και μην προλέγεις κ. Όλι Ρεν) γιατί αλλιώς η ψήφος των πολιτών θα είναι είτε εναντίον μου, είτε εναντίον του πολιτικού συστήματος συλλήβδην, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη σταθερότητα του συστήματος αυτού καθ’ αυτού, αλλά και της χώρας.
Ο εκβιασμός περί εκλογών αμφισβητείται από πολλούς (όπως ο έμπειρος Κ. Μητσοτάκης, ο οποίος είπε πως δεν βλέπει εκλογές, αλλά το κακό για τον Γιώργο Παπανδρέου είναι πως βγήκε και τον στήριξε!!!) αν είναι πραγματικός ή πολιτική μπλόφα.
Δημοσίως κορυφαίοι υπουργοί στήριξαν το εκβιαστικό δίλημμα του κ. Παπανδρέου, αν και οι κ.κ. Λοβέρδος και Μπεγλίτης είχαν ενστάσεις, ενώ στέλεχος της κυβερνήσεως που είναι σε θέση να γνωρίζει τι σκέπτεται ο πρωθυπουργός έλεγε στην «Ε» πως δεν πιστεύει πως θα πάμε σε εκλογές.
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΛΥΣΗ
Αν τελικά τα πράγματα δεν έλθουν όπως τα επιθυμεί η κυβέρνηση (και οι δανειστές της χώρας) αν, δηλαδή, ο σημερινός πρωθυπουργός απωλέσει την λαϊκή νομιμοποίηση στις εκλογές για τους ΟΤΑ, τότε η λύση των εκλογών, ίσως να μην είναι λύση για το πρόβλημα της χώρας.
Γιατί άπαντες θεωρούν, όπως προαναφέραμε, ότι δεν θα υπάρξει καθαρή εκλογική νίκη κανενός κόμματος και εν προκειμένω έρχεται να «κουμπώσει» το σενάριο περί σχηματισμού ενός είδους οικουμενικής κυβερνήσεως.
«Οι συγκυβερνήσεις δεν μας αφορούν», απαντά η κυβέρνηση, ο Α. Σαμαράς απορρίπτει το σενάριο και διατυπώνει το ερώτημα «τι ενότητα μπορεί να υπάρξει ανάμεσα σε όσους θεωρούν το μνημόνιο μονόδρομο και σε εκείνους που προσπαθούν να απαλλάξουν τη χώρα από το μνημόνιο μία ώρα αρχύτερα;», η δε Αριστερά δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση να συναινέσει.
Όμως, τι θα πράξει ο Φ. Κουβέλης;
Τι θα πράξει η Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία δεν ετοιμάζει «κόμμα διαμαρτυρίας», αλλά κόμμα «κυβερνητικό εταίρο στο νέο πολιτικό περιβάλλον»;
Ο δε Γ. Καρατζαφέρης λέει πως θέλει μια τέτοια κυβέρνηση, αλλά με τον Α. Σαμαρά μέσα σ’ αυτήν.
Όλοι αυτοί πώς θα συνυπάρξουν;
Όμως, πέρα και από όλα αυτά, το ξαναλέμε:
Σημαντικά τμήματα της κοινωνίας εμφανίζονται οργισμένα, αποδίδουν ευθύνες στα κόμματα εξουσίας και τείνουν να κυριαρχηθούν από διάθεση καταδίκης.
Και το χειρότερο είναι πως οι ερευνητές ανιχνεύουν την ανάπτυξη συνθηκών κοινωνικού μίσους, οι οποίες, αν επικρατήσουν, θα διαμορφώσουν περιβάλλον τυφλών συγκρούσεων.
Και αυτό είναι το μείζον για τον τόπο και την κοινωνία και όχι τα εκλογικά τερτίπια και οι πάσης φύσεως μπλόφες (ή μη ) και σενάρια.
Οι δε πολιτικές μας ηγεσίες ας λάβουν υπόψη τους την εκτίμηση του πολιτικού αναλυτή Δημήτρη Μαύρου (εκτίμηση που αφορά κατ’ αρχήν τον πρωθυπουργό και τις πάσης φύσεως απειλές του) ότι «αν σε εποχές απορρύθμισης παίζεις με φοβικά σύνδρομα πάνω στο θυμικό του πολίτη, (τότε) οι καταστάσεις μπορεί να είναι ανεξέλεγκτες».
