Τρομάζουν οι τίτλοι των μεγάλων αμερικανικών και ευρωπαϊκών εφημερίδων: «Καθώς το δολάριο αποδυναμώνεται, αρχίζει η συζήτηση για ‘‘νομισματικό πόλεμο’’», ανέφερε π.χ. στους προχθεσινούς τίτλους της η αμερικανική «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ», η «Βίβλος» του αμερικανικού επιχειρηματικού κόσμου και η μεγαλύτερη σε κυκλοφορία αμερικανική σοβαρή εφημερίδα. «Καθώς το δολάριο πέφτει, δεν υπάρχει καθαρός δρόμος προς τη σταθερότητα», υπογράμμιζε ο κεντρικός πρωτοσέλιδος τίτλος της.
Ο ευρωπαϊκός Τύπος ήταν, όμως, σαφώς πιο επιθετικός κατά των Η.Π.Α. για τη νομισματική πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση Ομπάμα. «Παγκόσμια εξέγερση εναντίον της πολιτικής του αδύναμου δολαρίου» ήταν ο σχετικός τίτλος της γερμανικής «Ντι Βελτ» και οι υπότιτλοι της ανάλυσης έδιναν το στίγμα της σημερινής κατάστασης: «Έχει τεθεί σε κίνηση σπιράλ υποτιμήσεων - Αυξάνει ο φόβος για νομισματικό πόλεμο - Η Κίνα αμύνεται εναντίον των κατηγοριών των Η.Π.Α.».
«Ο πόλεμος των νομισμάτων ήδη βρίσκεται εδώ», ήταν ο τίτλος ολοσέλιδης ανάλυσης της ισπανικής εφημερίδας «Ελ Παΐς».
«Τα νομίσματα ως όπλα» τιτλοφορούσε μια από τις πάμπολλες σχετικές αναλύσεις της και η γερμανική «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε» αυτές τις μέρες και προσδιόριζε στους τίτλους της τα σημεία τριβής: «Αυξάνεται η πίεση επί της Κίνας να ανατιμήσει το νόμισμά της. Στο μεταξύ, αυξάνονται οι ανησυχίες για εμπορικό πόλεμο ανάμεσα στην ασιατική χώρα και την Αμερική. Αναπτυσσόμενες χώρες, όπως η Βραζιλία, καθώς και η Ιαπωνία, εναντιώνονται στο αδύναμο δολάριο».
Μόνο η γαλλική «Μοντ» αντιμετώπιζε το θέμα κάπως διαφορετικά στον πρωτοσέλιδο τίτλο της την Τετάρτη: «Η Ευρώπη και οι χώρες της Ασίας αντιμέτωπες για τα νομίσματα».
Είναι φανερό ότι όλα αυτά χρειάζονται αποκρυπτογράφηση για να γίνουν κατανοητά από το μέσο αναγνώστη, που δεν έχει ειδικές γνώσεις επί του θέματος.
ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΕΧΟΥΝ ΠΛΗΜΜΥΡΙΣΕΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΔΟΛΑΡΙΑ
Η αμερικανική οικονομία βρίσκεται, φυσικά, και αυτή σε μαύρα χάλια, εξαιτίας των εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων που έχει ξοδέψει η κυβέρνηση Ομπάμα για να διασώσει το αμερικανικό τραπεζικό σύστημα. Παραλείποντας τις περιττές τεχνικές λεπτομέρειες, μπορούμε να πούμε ότι ο τρόπος που προσπαθεί να καλύψει τα ελλείμματα που δημιουργήθηκαν η Ουάσινγκτον είναι απλός: έχει βάλει το νομισματοκοπείο και τυπώνει συνεχώς δισεκατομμύρια δολάρια, με τα οποία πληρώνει τις υποχρεώσεις της!
Η κυβέρνηση Ομπάμα έχει πλημμυρίσει τον κόσμο δολάρια, με φυσικό και αναπότρεπτο αποτέλεσμα να κατρακυλάει διαρκώς η ισοτιμία του δολαρίου απέναντι στα σοβαρά νομίσματα όλου του υπόλοιπου πλανήτη - απέναντι στο ευρώ, στο γιαπονέζικο γιεν, στο ελβετικό φράγκο κ.λπ.
Αυτή η υποτίμηση του δολαρίου δεν ανησυχεί καθόλου την αμερικανική κυβέρνηση. Αντιθέτως την επιδιώκει, γιατί έτσι τα αμερικανικά προϊόντα γίνονται φθηνότερα στο εξωτερικό, ενώ ακριβαίνουν τα εισαγόμενα στην Αμερική προϊόντα, πράγμα που στρέφει τους Αμερικανούς καταναλωτές σε αμερικανικά ομοειδή προϊόντα. Με τον τρόπο αυτό η αμερικανική κυβέρνηση προσπαθεί, μέσω του αδύναμου δολαρίου, να μειώσει το εμπορικό της έλλειμμα, αφού και αυξάνει τις εξαγωγές της και μειώνει τις εισαγωγές ξένων προϊόντων στις Η.Π.Α.
Εννοείται ότι χώρες όπως οι ευρωπαϊκές, η Ιαπωνία, αλλά και αναπτυσσόμενες χώρες που είχαν ισχυρές εμπορικές σχέσεις με τις Η.Π.Α., είναι έξω φρενών με την πολιτική της Ουάσινγκτον. Προσπαθούν να αμυνθούν, κάνοντας ό,τι περνά από το χέρι τους για να εμποδίσουν την υπερβολική ανατίμηση των νομισμάτων τους έναντι του δολαρίου.
Η ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ΕΚΒΙΑΣΕΙ ΤΟ ΠΕΚΙΝΟ
Το πρόβλημα των Η.Π.Α. είναι ότι ενώ με τις υπόλοιπες χώρες λίγο - πολύ τα κατάφεραν να υποτιμήσουν το δολάριο, στάθηκε μέχρι στιγμής αδύνατον να υποτιμήσουν το αμερικανικό νόμισμα έναντι του ρενμινμπί γιουάν της Κίνας, η οποία όμως είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ουάσινγκτον και με την οποία οι Η.Π.Α. παρουσιάζουν ένα αβυσσαλέο εμπορικό έλλειμμα στις μεταξύ τους συναλλαγές.
Τόσο η Αμερική όσο και η Ε.Ε., πιέζουν εδώ και χρόνια το Πεκίνο να ανατιμήσει το ρενμινμπί γιουάν, την ισοτιμία του οποίου οι Κινέζοι κρατούν τεχνητά πολύ χαμηλά, ώστε τα προϊόντα τους να είναι εξαιρετικά φθηνά και έτσι πέρα από κάθε δυνατότητα ανταγωνισμού.
Με τα πολλά, το 2005 το Πεκίνο υπέκυψε στις πιέσεις και άφησε το νόμισμά του να ανατιμηθεί σταδιακά έναντι του δολαρίου. Μάλιστα, μέσα σε δύο μόλις χρόνια, το 2006 και το 2007, πριν ξεσπάσει η παγκόσμια οικονομική κρίση, του γιουάν υπερτιμήθηκε κατά 21% - από 8,20 ρενμινμπί ανά δολάριο πήγε στα 6,80 γιουάν ανά δολάριο.
Μόλις, όμως, ξέσπασε η κρίση, η κινεζική ηγεσία «πάγωσε» την ισοτιμία στα 6,80 ρενμινμπί γιουάν ανά δολάριο. Σε αυτή την ισοτιμία παρέμεινε όλο το 2008, όλο το 2009 και ουσιαστικά όλο το 2010, αφού φέτος πήγε μόλις στα 6,70 γιουάν ανά δολάριο. Μια ανατίμηση, δηλαδή, της αστείας τάξης του 2%.
Οι Αμερικανοί προσπαθούν να εκβιάσουν πολιτικά τους Κινέζους. Αμερικανοί βουλευτές προωθούν νομοσχέδιο στο Κογκρέσο για την επιβολή δασμών σε κινεζικά προϊόντα, αν το Πεκίνο δεν ανατιμήσει το γιουάν.
Μαζί με τους Αμερικανούς έχουν αρχίσει και οι Ευρωπαίοι να πιέζουν τους Κινέζους να ανατιμήσουν το νόμισμά τους, παρ’ όλο που η Ευρώπη δεν παρουσιάζει εμπορικό έλλειμμα με την Κίνα ανάλογο με εκείνο που έχουν οι Η.Π.Α. Σε καιρούς κρίσης, όμως, όλοι στρέφονται εναντίον όλων και προσπαθούν να τα αρπάξουν από όπου μπορέσουν...
ΟΙ ΚΙΝΕΖΟΙ ΑΡΝΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΥΠΟΚΥΨΟΥΝ ΣΤΙΣ ΠΙΕΣΕΙΣ
Η κινεζική ηγεσία δεν έχει καμία διάθεση, φυσικά, να υποκύψει στις αμερικανικές, πόσο μάλλον στις ευρωπαϊκές πιέσεις.
Την εβδομάδα που πέρασε, ο πρωθυπουργός της Κίνας, Γουέν Ζιαμπάο, βρισκόταν στις Βρυξέλλες. Εκεί συναντήθηκε με την οικονομική θεσμική ηγεσία της Ε.Ε. - τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν - Κλοντ Τρισέ, τον πρόεδρο της οικονομικής ευρω-ομάδας (Γιουρογκρούπ) Ζαν - Κλοντ Γιουνκέρ και τον επίτροπο της Κομισιόν για τις Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις, Όλι Ρεν.
Ο Γουέν Ζιαμπάο διαφώνησε με τους Ευρωπαίους. Δεν υπέκυψε στις πιέσεις για ανατίμηση του ρενμινμπί γιουάν. Απέφυγε, μάλιστα, να δώσει κοινή συνέντευξη Τύπου με τους τρεις Ευρωπαίους εκπροσώπους. Έδωσε συνέντευξη μόνος του την επόμενη μέρα και δήλωσε μεταξύ άλλων:
«Μην προσπαθείτε να μας πιέσετε γύρω από την ισοτιμία του ρενμινμπί», τόνισε ο Κινέζος πρωθυπουργός, ισχυριζόμενος ότι οι εξαγωγικές επιχειρήσεις της Κίνας έχουν μικρά περιθώρια κέρδους και έτσι δεν είναι σε θέση να αντέξουν την επιβολή δασμών σαν αυτούς που προωθούν οι Αμερικανοί βουλευτές στο Κογκρέσο.
«Πολλές από τις εξαγωγικές επιχειρήσεις μας θα κλείσουν σε μια τέτοια περίπτωση. Οι εσωτερικοί μετανάστες που εργάζονται σε αυτές θα πρέπει να γυρίσουν στα χωριά τους. Αν η Κίνα αντιμετωπίσει κοινωνική και οικονομική αναταραχή, αυτό θα ήταν καταστροφή για ολόκληρο τον κόσμο», δήλωσε ο Γουέν Ζιαμπάο, προσπαθώντας να περάσει ένα κλίμα τρομοκράτησης των Ευρωπαίων ως προς το τι θα γίνει, αν επιμείνουν στην ανατίμηση του γιουάν.
Αυτά που είπε έχουν, φυσικά, κάποια δόση αλήθειας, αλλά στην ουσία είναι παραμύθια. Με τη σημερινή ισοτιμία του γιουάν, το μεροκάματο ενός Κινέζου εργάτη στη βιομηχανία ή στις κατασκευές είναι από... 80 λεπτά έως 2 ευρώ το καλύτερο! Σιγά μην καταστραφεί η Κίνα, αν δώσει στους εργάτες της ακόμη και 5 ευρώ μεροκάματο. Ακόμη και τότε, καμιά ευρωπαϊκή χώρα δεν μπορεί να προσεγγίσει το κινεζικό κόστος παραγωγής. Φυσικά και θα κλείσουν κάποιες κινεζικές επιχειρήσεις, αλλά αλίμονο αν υποστηρίζαμε ότι οι Κινέζοι εργάτες πρέπει να αμείβονται με εξευτελιστικές αμοιβές, για να θησαυρίζουν κάποιοι Κινέζοι επιχειρηματίες, μόνο και μόνο επειδή η επιβίωση και η κερδοφορία των επιχειρήσεών τους βασίζεται στις μηδαμινές αμοιβές των Κινέζων εργατών.
Η ΙΔΙΟΜΟΡΦΗ ΑΛΛΗΛΟΕΞΑΡΤΗΣΗ Η.Π.Α. ΚΑΙ ΚΙΝΑΣ
Όσο θόρυβο και αν κάνουν για τη σχέση τους Ουάσινγκτον και Πεκίνο, δεν χρειάζεται να παίρνουμε και πολύ τοις μετρητοίς τα όσα λένε. Πολλά λένε, αλλά λίγα μπορούν να κάνουν στην πράξη η μία χώρα εναντίον της άλλης, γιατί οι οικονομίες τους βρίσκονται σε μια στενή, ιδιότυπη αλληλεξάρτηση.
Όντως οι Αμερικανοί έχουν ένα τεράστιο εμπορικό έλλειμμα, ύψους εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, με την Κίνα. Σε άλλη περίπτωση θα έπρεπε να ανησυχούν τρομερά και να είχαν πάρει μέτρα περιορισμού του ελλείμματος αυτού. Όχι, όμως, στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Ο λόγος είναι ότι ένα τεράστιο μέρος από τα χρήματα που κερδίζουν οι Κινέζοι πουλώντας προϊόντα στις Η.Π.Α. δεν το κρατούν στη χώρα τους, δεν το χρησιμοποιούν για την ανάπτυξη της Κίνας, αλλά το... ξαναδίνουν πίσω στους Αμερικανούς αγοράζοντας κρατικά ομόλογα των Η.Π.Α.!
Κίνα και Χονγκ Κονγκ κατέχουν σήμερα αμερικανικά χρεόγραφα, ύψους σχεδόν ενός... τρισεκατομμυρίου δολαρίων!
Θεωρητικά, δηλαδή, αν θέλει η Κίνα να ρίξει αυτά τα ομόλογα στην αγορά, μπορεί να καταστρέψει κυριολεκτικά το δολάριο και να γκρεμίσει την αξία του στα Τάρταρα. Αυτό είναι, όμως, μόνο μια θεωρητική ανοησία, δεδομένου ότι, αν κάνει κάτι τέτοιο η Κίνα, θα αυτοκαταστραφεί αμέσως και η Ινδία! Θα χάσει το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια των ομολόγων των Η.Π.Α. και επιπλέον θα χάσει ίσως ακόμη ένα τρισεκατομμύριο δολάρια που έχει σε δολάρια στα συναλλαγματικά της αποθέματα.
Παράλληλα, καθώς οι Η.Π.Α. θα της κηρύξουν εμπορικό πόλεμο, επιβάλλοντας απαγορευτικούς δασμούς και παρακινώντας την Ευρώπη να κάνει το ίδιο, η Κίνα θα εκδιωχθεί εν ριπή οφθαλμού από τις διεθνείς εμπορικές αγορές με την πλούσια Δύση. Η κινεζική οικονομία θα σβήσει έτσι ταχύτατα, βασιζόμενη πλέον στις ασιατικές, αφρικανικές και στην πολύ αδύναμη εσωτερική κινεζική αγορά. Η Κίνα θα σβήσει από το χάρτη ως παγκόσμια οικονομική υπερδύναμη.
Ο ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Η.Π.Α. - Ε.Ε. ΕΙΝΑΙ Η ΟΥΣΙΑ
Ούτε και η Ουάσινγκτον μπορεί, όμως, να επιβάλει επί πολύ σοβαρές κυρώσεις κατά του Πεκίνου, ωθώντας το έτσι σε απονενοημένες κινήσεις με τα αμερικανικά ομόλογα που έχει στα χέρια του. Η.Π.Α. και κίνα είναι υποχρεωμένες να βρουν σύντομα κάποιον αμοιβαία αποδεκτό συμβιβασμό.
Με την Ε.Ε., όμως, είναι πιο δύσκολα τα πράγματα. Οι σχέσεις οικονομικής αλληλεξάρτησης δεν είναι τόσο μεγάλες με τις Η.Π.Α. Η εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά είναι πολύ ισχυρή.
Επιπροσθέτως, διακυβεύονται τεράστια γεωπολιτικά συμφέροντα των Η.Π.Α. στην Ευρώπη. Οι Αμερικανοί γνωρίζουν, επίσης, ότι οι Γερμανοί θέλουν να τους εκδιώξουν από την ευρωπαϊκή ήπειρο, πράγμα στο οποίο συμφωνούν καταρχήν όλοι οι Ευρωπαίοι πλην των Βρετανών (και των Πολωνών), που όμως είναι περιθωριοποιημένοι ουσιαστικά στην Ε.Ε.
Ο νομισματικός πόλεμος ευρώ - δολαρίου είναι πολύ σοβαρότερος από τη διένεξη και των δύο νομισμάτων με το ρενμινμπί της Κίνας. Η λογική λέει ότι οι Αμερικανοί είναι υποχρεωμένοι, αργά ή γρήγορα, να κάνουν και νομισματικές υποχωρήσεις έναντι του ευρώ, αν δεν θέλουν να πληρώσουν βαρύτατο πολιτικό αντίτιμο.
