Λεπτομέρειες για τη μεγάλη αυτή ημέρα της απελευθέρωσης της Λάρισας, μας έδωσε με μια σειρά δημοσιευμάτων, προ 60 και πλέον ετών, ο αείμνηστος δημοσιογράφος, ιστορικός, ερευνητής και δ/ντής της παλαιοτάτης εφημερίδας «ΜΙΚΡΑ» Θρασύβουλος Μακρής, περίληψη των οποίων θεώρησα σκόπιμο να μεταφέρω, αφού η απελευθέρωση είναι και αυτή ένα κομμάτι της ιστορίας της πόλης, άγνωστο στους περισσοτέρους και βέβαια περιληπτικά.
Το μεσημέρι του Σαββάτου 30 Αυγούστου 1881 επιτροπή αξιωματικών Ελλήνων εφίππων, έφθασε από τα Τρίκαλα (γιατί εκεί κατευθύνθηκε από το όρος «Ορθρυ» ο στρατός μας) και παρέλαβε τυπικώς από τον πασά τη διοίκηση της πόλης. Η άφιξή τους ενθουσίασε τους χριστιανούς κατοίκους, οι οποίοι άρχισαν να κρεμούν ελληνικές σημαίες σε μαγαζιά και σπίτια, ο Χιντέτ πασάς μάλιστα, όταν έφθασε στη γωνία σήμερα Κύπρου και Παπαναστασίου (ο Χιντέτ Πασσάς ήταν ο διοικητής της Λάρισας), σκεπάστηκε από μια μεγάλη σημαία, που κρεμούσε εκείνη τη στιγμή ένας λαρισαίος και θυμωμένος του είπε «Ιστέκα μπετζάνουμε να φύγω εγώ πρώτα και ύστερα βάλε ντέκα παντέρες (σημαίες)».
Τους αξιωματικούς μας τους φιλοξένησαν στο μοναδικό τότε ξενοδοχείο ύπνου και φαγητού, που υπήρχε πίσω από τη σημερινή Εθνική Τράπεζα, στο οποίο όπως γράφει ο Μακρής «εγεύθησαν των περιφήμων πεπονίων της Μπακραίνης (Γυρτώνης), των τιμπί - μπαντικ σταφυλών του «Καζακλάρ» (Αμπελώνος) και του ονομαστού της Ραψάνης μέλανος οίνου.
Τη μεγάλη ημέρα 31ης Αυγούστου οι Λαρισαίοι βρισκόταν από βαθείας νυκτός επί ποδός, όπως λένε. Προ του Μητροπολιτικού ναού στήθηκε ψηλή και με πλατύ τόξο αψίδα, στολισμένη με κλαδιά δάφνης, άνθη, ελληνικές σημαίες, και σημαίες των κρατών που μας προστάτευαν. Ομοιος επίσης ο στολισμός στην πύλη Τρικάλων, όπου σήμερα το Στρατιωτικό Νοσοκομείο, απ΄ όπου θα έμπαινε ο στρατός. (Και για τους νεώτερους, όταν λέμε πύλη, πρέπει να ξέρουν ότι σε κάθε δρόμο που οδηγούσε τότε στην πόλη υπήρχαν φυλάκια με υπαλλήλους του Δήμου, που εισέπρατταν φόρο για τα πάσης φύσεως προϊόντα που εισήρχοντο στην πόλη. Ετσι συντηρούνταν τότε οι πόλεις).
Εις την αριστερά του δρόμου στηθείσα εξέδρα της πύλης Τρικάλων ανέβηκαν οι μαθητές και στη δεξιά οι μαθήτριες, κρατώντας ελληνικές σημαίες, και κυανόλευκες χιαστί ταινίες. Καταφθάνει και ο Μητροπολίτης Νεόφυτος μετά του κλήρου της πόλεως, οι προύχοντες Λαρισαίοι, που μαζί με το μεγάλο μάζεμα λαού, μόλις πλησίασε ο στρατός και ιδίως όταν αντίκρισαν τους τσολιάδες που προηγούντο ξέσπασαν δακρύζοντας σε ζωηρά, χειροκροτήματα και ζητωκραυγές.
Να πως περιγράφει τη συνέχεια ο Μακρής: «Προηγούνται επί λευκών ίππων και με τας επισήμους στρατιωτικάς στολάς. Οι αντιπρόσωποι των προστατευουσών δυνάμεων, ακολουθεί η μουσική του Στρατού, έπονται οι σαλπισταί και είτα ελαφρώς κυματίζουσα η σημαία και ο αρχηγός της καταλήψεως Σούτσος επί λευκού μεγαλόσωμου ίππου. Απερίγραπτος ο επικρατήσας την στιγμήν εκείνην πανζουρλισμός, φέσια κατέρυθρα ξεσχίζονται και πετώνται στον αέρα, οι μαθηταί και αι μαθήτριαι ζητωκραυγάζοντες υψώνουσι και κινούσι δαιμονιωδώς τας σημαίας, ρίπτουσιν άνθη και μετ΄ ολίγον άδωσιν ωραίον εμβατήριον αφιερωμένον εις την απελευθέρωσιν.
Ο στρατηγός Σούτσος κατελθών του ίππου ασπάζεται το ευαγγέλιον και την δεξιάν του Μητροπολίτου, η δε διδασκάλισα Αγγελική Σκόδρα με ηχηρήν φωνήν προσφωνεί τον στρατηγόν και τον στεφανώνει δι΄ εκ δάφνης στεφάνον. Το πλήθος έξαλλον δεν παύει ζητωκραυγάζων, οι δε κατά σειράν ιστάμενοι υδροφόροι (σακατζήδες) προσφέρουσει νερό εις τους κουρασμένους και καθίδρους στρατιώτας, ενώ δε ο κόσμος προχωρεί, συνοδεύων τον στρατόν, ακούεται η διαλαλουμένη η πρώτη εκδοθείσα την ημέραν εκείνην εφημερίς «Αστήρ της Θεσσαλίας» γενομένη ανάρπαστος.
Πάντες κατευθύνονται εις τον Μητροπολιτικόν ναόν, όπου μετά την δοξολογίαν ψάλλεται υπό του καλλιφώνου πρωτοψάλτου Μιχ. Γαλανίδου, δια πρώτην φοράν ο πολυχρονισμός του αειμνήστου βασιλέως Γεωργίου του Ιου. Ο στρατός παρουσιάζει όπλα, η μουσική ανακρούει ειδικόν εμβατήριον και ο Μητροπολίτης μετά σύντομον ενθουσιωδέστατον λόγον, ζητωκραυγάζει υπέρ του Εθνους, του Στρατού, του στρατηγού Σούτσου, ο οποίος κατόπιν διευθύνεται μετά του επιτελείου του ως το Διοικητήριον, εις τον εξώστην του οποίου είχαν υψωθεί από της πρωτεραίας, υπερμεγέθη σημαία». (Το Διοικητήριον ευρίσκετο επί της κεντρικής πλατείας, το οποίον δυστυχώς κάηκε το 1905).
Μετά την πατριωτική και ενθουσιώδη υποδοχή και βέβαια μετά την αποχώρηση του τούρκικου πληθυσμού, για τον οποίον όπως αναφέρεται η τουρκική κυβέρνηση διέθεσε για την μεταφορά των γυναικοπαίδων και αποσκευών 300 κάρα και αμάξια και 2.000 ζώα, ο στρατός στρατοπέδευσε πρόχειρα, σε προσωρινά κτίσματα, σκηνές και σε τολ, που ήταν σιδερένια τσίγκια που όταν συνδέονταν ανά δύο σχημάτιζαν τούνελ. Το ορειβατικό Πυροβολικό στρατοπέδευσε εντός του περιφραγμένου τότε χώρου του φρουρίου, το πεδινό εις τον «Πέρα - Μαχαλά» και Αλκαζάρ, το Ιππικό στα «Σάλια» και το πεζικό εις το Διοικητήριο και εις τον προ του Φρουρίου και του Μύλου του Παππά, ανοιχτό τότε χώρο.
Στο εορταστικό αυτό διήμερο πολλοί στρατιώτες φιλοξενήθηκαν σε σπίτια Λαρισαίων που τους θεωρούσαν σαν αδέλφια τους, μάλιστα η επιτροπή της πόλης διέθεσε στους στρατιώτες πολλά αρνιά, 2.000 οκάδες κρασιού και μεγάλη ποσότητα τσιγάρων και καπνού.
Ετσι κατελήφθηκε η θεσσαλική Μητρόπολη και έτσι μπήκε ο στρατός στη Λάρισα, η οποία έγινε και το ορμητήριο του στρατού μας για την απελευθέρωση της Μακεδονίας και Ηπείρου κατά τους ενδόξους πολέμους 1912 - 1913.
