Πολλές φορές όταν θέλουμε να βγούμε οικογενειακά ή και με άλλους φίλους, ρωτάμε σε ποιο εστιατόριο ή σε ποιο καφενείο ή σε… θα πάμε για να καλοπεράσουμε και να απολαύσουμε τη μέρα μας. Θα επιλέγαμε το καλύτερο που οι βιτρίνες του θα είναι καλοστολισμένες, μέσα ο χώρος θα είναι καθαρός και τοποθετημένα τα πράγματα με γούστο, να έχει ένα ωραίο περιβάλλον που να προσελκύει τα πάντα και όλους, που να τους προκαλεί μεγάλες αξέχαστες εντυπώσεις. Η καλή συμπεριφορά για τους ανθρώπους είναι το ίδιο πράγμα, είναι ένα αποτελεσματικό μέσο για πετύχεις στη ζωή σου. Άνθρωποι με βάρβαρους τρόπους που δεν ξέρουν να συμπεριφέρονται στους άλλους με ευγένεια και ανθρωπιά έχουν αποτύχει στο διάστημα της ζωής τους, παρόλο που είχαν άλλα προσόντα για προκόψουν και να ευτυχίσουν. Η συμπεριφορά είναι η εικόνα, είναι η φωτογραφία για τον κάθε άνθρωπο, όχι κλεισμένη μέσα στο λεύκωμα και τοποθετημένη κάπου εκεί στο σπίτι του καθενός, αλλά ερμηνεύει το χαρακτήρα του καθενός έξω στην κοινωνία που δουλεύει και ζει και ρυθμίζει τις ανάλογες σχέσεις των άλλων απέναντί του και κρίνεται πάντοτε και παντού. Όλοι οι άνθρωποι είτε είναι απλοί είτε είναι διάσημοι παρατηρούν και διαβάζουν καλά σε όλο τους το βίο το κάθε βλέμμα, το κάθε βήμα, και την κάθε λέξη μας, που όλα αυτά συνδέονται με τον τρόπο της συμπεριφοράς μας. Πολλά μικροπράγματα που μερικοί τα λένε τιποτένια παίζουν σπουδαίο ρόλο για το μυστικό της επιτυχίας που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος στο καθήκον που έχει στην κοινωνία, στα αποτελέσματα της δουλειάς του και όπου κι αν βρίσκεται. Το πώς θα περπατήσει κανείς, από ποιον συνοδεύεται, το πώς θα καθίσει κάπου, το πώς θα σηκωθεί, το πώς θα φάει, πώς συμπεριφέρεται σε όλη την κοινωνική ζωή, κ.ά. μπορεί να του εξασφαλίσουν επιτυχία ή αποτυχία. Καλή συμπεριφορά τον άνθρωπο πρέπει να τον χαρακτηρίζει παντού, όπως στο παντοπωλείο, στο δρόμο, στο στάδιο στο λεωφορείο, στο τραπέζι και αλλού. Ο καθένας πρέπει να σέβεται τους καλούς τρόπους συμπεριφοράς που απαιτούνται σε κάθε περίσταση, όπως όταν πας να φας σε ένα εστιατόριο, να κάθεσαι στη θέση που σου ορίζουν με τα χέρια και τα νύχια καθαρά, τον τρόπο που κρατάς το πιρούνι, το κουτάλι, το μαχαίρι, να μην κάνεις θόρυβο ή να μιλάς με το στόμα γεμάτο τροφές, να μην ακουμπάς με τους αγκώνες στο τραπέζι. Μη εκτελώντας αυτούς και άλλους κανόνες για το τραπέζι φέρνουμε μεγάλες αναποδιές, όπως για παράδειγμα κάποιος σε ένα εστιατόριο ζήτησε να πλύνει τα χέρια του. Του έδειξαν το κατάλληλο μέρος, πήγε και πλύθηκε. Δεν σκούπισε τα χέρια με τις καθαρές πετσέτες αλλά τα τίναζε δεξιά και αριστερά. Οι σταγόνες πήγαν στα φαγητά των άλλων τραπεζιών. Του φωνάζουν, του ξαναφωνάζουν, αυτός το χαβά του. Θέλοντας και μη έγινε καυγάς. Αυτός επέμενε στο δικό του ότι τα βρεγμένα χέρια είναι καθαρά «εγώ θα φάω με αυτά τα χέρια, μήπως εσείς οι άλλοι είστε πιο καθαροί από μένα;». Χρειάστηκε να επέμβουν οι άλλοι αρμόδιοι για να επανέλθει η τάξη και η ησυχία. Ένα παρόμοιο περιστατικό συμβαίνει πολλές φορές στα μεγάλα παντοπωλεία. Μερικοί παίρνουν το καροτσάκι, ψωνίζουν κάποια πράγματα και πηγαίνουν και τα βάζουν στην αράδα και αυτοί πηγαίνουν και παίρνουν τα υπόλοιπα ψώνια. Όταν έρχεται η ώρα για να περάσουν στο ταμείο έρχεται κάποιος με μια φόρα μεγάλη φωνάζοντας « Ε! ποιος τράβηξε το καροτσάκι; Εγώ έχω τη σειρά μου, θα περάσω τώρα και δεν γίνεται αλλιώς. Εσύ δεν ψώνισες ακόμα, του λέει κάποιος, τελείωνε και έλα στη σειρά σου. Οχι έχω σειρά, όχι δεν έχεις...». διακόπτεται το ταμείο πού να γεμίσεις το κεφάλι τέτοιου ξεροκέφαλου; Στους δρόμους πολλές φορές κυκλοφορούν μεθυσμένοι και τοξικομανείς κάνοντας διάφορες παράξενες κινήσεις του σώματος και των άκρων που σκορπίζουν τον φόβο και τον πανικό. Σε ένα χωριό ο δημογέροντας του χωριού μη λύνοντας σωστά και ειλικρινά τα προβλήματα του χωριού, δημιουργεί δυσαρέσκειες και διχόνοιες ανάμεσα στους χωριανούς. Αυτά προέρχονται από τη διαφορετική συμπεριφορά με τους φίλους του και συγγενείς του και υπόλοιπους που τους θεωρεί τιποτένιους, που γι’ αυτούς χρησιμοποιεί τη φοβέρα με τους απαράδεκτους τρόπους του και να αρπάζει ό,τι και όσο μπορεί χωρίς να διστάζει μόνο να κοιτάει το κέρδος. Αυτοί οι τρόποι που είναι γεμάτοι υποκρισία και κιβδηλεία διακρίνονται από μηχανικές κινήσεις και φέρνουν μόνο κακό, όχι μόνο στα άτομα, αλλά και στην κοινωνία. Πόσο ευχάριστα αισθάνεσαι όταν μπαίνεις σε ένα γραφείο της δημόσιας υπηρεσίας και ο υπάλληλος σε υποδέχεται με τον καλύτερο τρόπο, με την καλή του συμπεριφορά που δείχνει ότι είναι έτοιμος να σου λύσει το πρόβλημα. Και προσπαθεί με κάθε ευγενικό τρόπο να σου ξελαφρύνει τον πόνο σου. Τέτοια καλά παραδείγματα βρίσκεις στη Νομαρχία, στο ΙΚΑ στον ΟΓΑ. Ευχαρίστηση και καλή ψυχαγωγία αισθάνεται κάποιος απλά όταν πηγαίνει σε ένα φούρνο να πάρει κάτι. Η ετοιμότητα της πωλήτριας, η ολοκληρωτική προσωπική της καθαριότητα, η καλή συστηματοποίηση των προϊόντων, η γενική καθαριότητα του καταστήματος είναι η πρώτη ενθουσιώδης εντύπωση για τον κάθε πελάτη. Το ένα «καλώς ορίσατε», το «τι θα πάρετε;» πηγάζουν από μία αγνή και ειλικρινή καρδιά και σου αφήνουν τέτοιες εντυπώσεις ώστε να γίνεις τακτικός πελάτης. Όταν βλέπεις όμως ένα κεφάλι κατεβασμένο, που θέλει καφέ για να πει μια καλημέρα και με τα ίδια γάντια να παίρνει το ψωμί, να αρπάζει τα γλυκά ή τη σκούπα, διότι βαριέται να τα αλλάξει σου δημιουργεί άλλα αισθήματα και εντυπώσεις. Και αν τολμήσει κανείς να πει τίποτα σου πετάει λογής λογιών λόγια. Ένα άλλο παράδειγμα καλής πρόθεσης είναι το εξής: η ευγενική συμπεριφορά ενός κοριτσιού όταν ταξιδεύαμε για την Αθήνα με το τρένο μας είχε μαγνητίσει όλους όχι μόνο την ασθενή γυναίκα, το γιο και την κόρη της, μα όλους όσοι βρεθήκαμε εκεί. Μόλις η γυναίκα έπεσε κάτω τα δύο παιδιά της τα έχασαν, πανικοβλήθηκαν, αυτή μ’ όλο που ήταν πιο πέρα σχίζει αστραπιαία το πλήθος, την αρπάζει και αρχίζει να της κάνει τεχνητή αναπνοή, να της τραβάει τη γλώσσα προς τα έξω. Πάλεψε πολύ ώρα, κάπου την συνέφερε. Ύστερα, βγάζει από την τσάντα της ηρεμιστικά και με γλυκόλογα κρατώντας την στην αγκαλιά σαν να ήταν μάνα της την αποκοίμισε. Κάπου κοντά στην Αθήνα η γριά γυναίκα ξύπνησε, αγκάλιασε και φίλησε την κοπέλα σαν κόρη της και την παρακαλούσε ή θα πήγαιναν αυτοί στο σπίτι της ή θα πήγαινε αυτή στο δικό τους. Μάθαμε ότι ήταν κόρη γιατρού και όλοι έλεγαν: «τι έχει να κάνει η οικογενειακή ανατροφή! Τέτοιοι καλόκαρδοι οι γονείς, τέτοια και η κόρη τους αυτή η συμπεριφορά, η ανθρωπιστική, η ειλικρινής χωρίς συμφέροντα, όπως μάθαμε, όσοι ενδιαφέρθηκαν, έφερε τη στενή οικογενειακή φιλία ανάμεσα στις δύο άγνωστες οικογένειες, που σήμερα είναι πολύ χαρούμενες και αγαπητές. Ο άνθρωπος αγαπιέται και δεν ξεχνιέται από τα έργα της καλής συμπεριφοράς. Η καλή συμπεριφορά με τον ίδιο τρόπο για όλους, χωρίς καμία εξαίρεση μαλακώνει και ισοπεδώσει τις έριδες και οι άνθρωποι όπου κι αν βρίσκονται σε πόλη ή σε χωριό, στο γραφείο ή στο εργοστάσιο συναντιούνται ειρηνικά, επιβιώνουν βοηθώντας ο ένας τον άλλο χωρίς να προσκρούονται να θίγονται μεταξύ τους. Η ευγένεια των υπαλλήλων του Δημοσίου των αρχόντων στις κοινότητες, τα χωριά και παντού για την ομαδική ζωή των ανθρώπων και τη συνεργασία τους είναι πολύ απαραίτητη. Και χωρίς αυτή δεν μπορεί να λειτουργήσει ομαλά και σταθερά κανένας οργανισμός στη σημερινή προχωρημένη κοινωνία. Παντού όπου υπάρχει ομαδική ζωή, όπως στο νοσοκομείο, στο σχολείο, στο στρατό, στην ίδια τη οικογένεια και γενικά σε όλο το κράτος επιμένουν και ζητούν πάντοτε και παντού εκτίμηση, ευγένεια, κατανόηση, υπομονή και αντικειμενικότητα. Όχι μόνο τα στελέχη, αλλά και ο καθένας πρέπει να το έχει ξεκάθαρο και να καταλάβει καλά τα αισθήματα των άλλων είναι τόσο ιερά, όσο και τα δικά του, γι’ αυτό δεν πρέπει να παίζουμε με τα αισθήματα των απλών συμπολιτών μας, ποτέ να μη κάνουμε διαβολιά, συκοφαντία, καταλυτική ειρωνεία ή ματαιοδοξία στη λύση των προβλημάτων ή στην εκπλήρωση των ειλικρινών επιθυμιών όλων των αναγκεμένων συνανθρώπων μας. Αν χρησιμοποιούνται αυτά, έστω και με τον απλό τρόπο ο καθένας δείχνει την έλλειψη της προσωπικής κοινωνικής αγωγής. Η κοινωνική συμπεριφορά είναι ένα από τα σπουδαιότερα αγαθά της ζωής του κάθε ατόμου στην κοινωνία. Αν το απαραίτητο κοινωνικό αγαθό το αποκτάει όποιος προσπαθεί με μεγάλο συνεχή κόπο να έχει μία συμπεριφορά που να μην έχει συνέπειες, που να μη κάνει τη ζωή των άλλων ανυπόφορη με κοινωνικές επιπτώσεις. Η συμπεριφορά σας είναι μεγάλος και καλός καθρέφτης για τον καθένα που τον κουβαλάει πάντα και παντού μαζί του. Πρέπει να μας «φρενάρει» να είμαστε πάντα με τους πάντες ευγενικοί, απλοί και ευχάριστοι. Αν δεν έχουμε αυτά και άλλες καλές ανθρώπινες ιδιότητες δεν πρόκειται να μας συμπαθήσουν και να μας υποστηρίξουν σε καμία δύσκολη στιγμή ανάγκης, γιατί ο καθρέφτης δείχνει τους κακούς τρόπους συμπεριφοράς που χρησιμοποιήσαμε στ λύση των κοινωνικών προβλημάτων. Μπορεί κάποιος δημογέροντας σε ένα χωριό να λέει ότι εγώ χαίρομαι το σεβασμό των περισσότερων χωριανών μου και να το ευχαριστιέται. Ρωτάει όμως τον εαυτό του «τι σεβασμός είναι αυτός; δικτατορικός ή συνειδητός ειρηνικός;’ Ο δικτατορικός σεβασμός θα ‘ρθει μια ώρα που θα καταρρεύσει, όπως κατέρρευσε η δικτατορική συνείδηση. Η καλή συμπεριφορά είναι ένα αποτελεσματικό μέσο για να πετύχει κάποιος στη ζωή του. όταν αποφεύγεις τη δημιουργία επεισοδίων και φέρεσαι πάντα με ψυχραιμία και ετοιμότητα, ευγένεια και καλοσύνη, που να πηγάζουν από την εσωτερική ανάπτυξη και μόρφωση της καρδιάς, πάντα θα μείνεις σεβαστό πρόσωπο στην κοινωνία, αλλιώς θα καταριέται η προστυχιά και η βαρβαρότητά σου γενιά τη γενιά.
Νίκος Σκεύης
