*Του Βασίλη Μίχου
Στη διαδρομή του ελληνικού κράτους οι τρεις παραπάνω χρονολογίες σημαδεύουν επίσημες αφετηρίες δυσάρεστων για τη χώρα καταστάσεων ως αποτέλεσμα εκλογών.
1895: Η χώρα είχε ήδη πτωχεύσει από διετίας και ο λαός δυσανασχετούσε από το βαρύ φορολογικό πρόγραμμα που είχε επιβάλει ο Τρικούπης. Οπωσδήποτε, ο μεγάλος αναμορφωτής πολιτικός δεν ήταν άμοιρος των ευθυνών της πτωχεύσεως, όμως η προσπάθειά του στόχευε στη, μέσα από θυσίες, συντεταγμένη έξοδο της Ελλάδας από την άσχημη οικονομική θέση και τη συνέχιση της εκσυγχρονιστικής της πορείας. Ο ίδιος απευθυνόμενος στον λαό επικαλείτο σύνεση και ψυχραιμία. Την ίδια ώρα, οι πολιτικοί του αντίπαλοι, ρουσφετολόγοι και λαϊκιστές με προεξάρχοντα τον Δηλιγιάννη, βρήκαν τη μοναδική ευκαιρία να καλλιεργήσουν φρούδες ελπίδες και ψευτοπαλικαρισμό περί μη πληρωμής των χρεών και ελάφρυνσης των φόρων. Δίπλα σ’ αυτούς, άνθησαν και τα εθνικιστικά λουλούδια της «μεγάλης ιδέας». Ο Τρικούπης έχασε τις εκλογές, μη εκλεγόμενος ούτε ο ίδιος, η καταχρεωμένη χώρα σε παροξυσμό παραλογισμού επεχείρησε τον ατυχή πόλεμο του ’97 και αντί της μη πληρωμής των χρεών σύρθηκε εξευτελισμένη σε διεθνή οικονομικό έλεγχο.
1920: Ο πόλεμος είχε τελειώσει. Τα κέρδη και οι ζημίες για όσους συμμετείχαν είχαν αποτυπωθεί στη Συνθήκη των Σεβρών. Η Ελλάδα είχε επιτύχει όσα δεν μπορούσε καν να ονειρευθεί και ο Βενιζέλος έφθανε στην Αθήνα θριαμβευτής και δικαιωμένος για την πολιτική του. Προκηρύσσει εκλογές σίγουρος για την επιτυχία του, δεδομένου μάλιστα ότι η αντίπαλη πλευρά ήταν και εθνικά εκτεθειμένη έναντι του λαού λόγω της προδοτικής συμπεριφοράς του εξόριστου –πλέον- βασιλέως. Το μόνο που δεν είχε υπολογίσει ήταν την κόπωση του λαού για τα χρόνια απουσίας των επιστρατευμένων. Κόπωση που εκμεταλλεύτηκαν προπαγανδιστικά οι δήθεν ειρηνόφιλοι βασιλόφρονες, υποσχόμενοι άμεση επιστροφή των στρατευμένων, και κέρδισαν τις εκλογές την 1η Νοεμβρίου 1920. Στις 6 Δεκεμβρίου επανέρχεται ο βασιλιάς, στις 14 Δεκεμβρίου οι Σύμμαχοι ανακοινώνουν επισήμως ότι αίρονται όλες οι υποχρεώσεις τους έναντι της Ελλάδος -κάτι που ουδόλως αξιολογήθηκε, και στις 24 Δεκεμβρίου του 1920, αντί επιστροφής των στρατευμένων αρχίζει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις διεισδύσεως στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας ο στρατός για να καταλήξει στην καταστροφή του 1922.
1936: Η περίοδος από το 1916 και μετά, ανεξάρτητα από επιτυχίες και αποτυχίες, σημαδεύτηκε από τον Διχασμό. Το διχαστικό αυτό υπόστρωμα, σταδιακώς οδήγησε σε πολυκερματισμό των πολιτικών δυνάμεων, με αποτέλεσμα στις εκλογές του 1936 (που διενεργήθηκαν με απλή αναλογική) να εισέλθουν στην Βουλή έντεκα σχηματισμοί, μεταξύ των οποίων το Κόμμα Φιλελευθέρων με 126 βουλευτές, το αντίπαλό του Λαϊκό Κόμμα με περίπου 72, και το κόμμα των Ελευθεροφρόνων του Ιωάννη Μεταξά με 7 βουλευτές. Η δυστοκία που παρουσιάστηκε στον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας, λόγω ‘μεγάλων διαφορών’ ή ίσως ‘βαθύτερων υπολογισμών’ οδήγησε σε κυβέρνηση Ιωάννου Μεταξά, ο οποίος λίγους μήνες μετά με καθ’ όλα νομότυπο τρόπο, ως κοινοβουλευτικός πρωθυπουργός έκλεισε τη Βουλή, κήρυξε στρατιωτικό νόμο και επέβαλε δικτατορία.
Το 2012, ενδέχεται πολλοί Έλληνες να θεωρούν ότι η ιστορία είναι μόνο για τους μαθητές της θεωρητικής κατεύθυνσης. Ή να ψάχνουν να βρουν σε κάθε ιστορικό συμβάν την απόλυτη αντιστοίχησή του με σημερινές καταστάσεις και (δικαιολογημένα) να μη μπορούν. Κάνουν όμως λάθος. Η Ιστορία αξίζει για το άρωμά της. Αρκεί να μπορούμε να το διακρίνουμε. Η απαξίωση του πολιτικού προσωπικού αφ’ ενός και η απελπισία λόγω οικονομικής κρίσης αφ’ ετέρου, δημιουργούν εκρηκτικό υπόστρωμα και δυστυχώς η ψυχραιμία είναι ήδη απούσα…
