Του Κώστα Γιαννούλα
Στις μέρες μας, που η αστυφιλία έγινε αιτία να συσσωρευθεί η συντριπτική πλειοψηφία του λαού σε αστικά ή ημιαστικά κέντρα και να στριμωχθεί κατά βάση σε πολυκατοικίες, είναι δύσκολη η συγκατοίκηση ζώων και ανθρώπων. Τα φιλοζωικά, εν τούτοις, αισθήματα ορισμένων είναι τόσο ισχυρά, ώστε παρά τα προβλήματα καταφέρνουν να φιλοξενούν στα σπίτια τους κυρίως σκυλιά και γάτες.
Μία, ωστόσο, συγκατοίκηση ήταν και παραμένει ανεπιθύμητη· αυτή ανθρώπων με αδέσποτα ποντίκια, όχι μόνο γιατί είναι αποκρουστικά στην εμφάνισή τους αλλά και γιατί γίνονται πρόξενοι πολλών καταστροφών.
Και όμως! υπήρξε εποχή, που άνθρωποι και ποντίκια, θέλοντας και μη, συγκατοικούσαν στα χωριά τους κάτω απ’ την ίδια στέγη, συχνά-πυκνά στα ίδια δωμάτια.
Ήταν η εποχή, που τα αγροτικά νοικοκυριά, για να εξασφαλίσουν την αυτονομία και την επάρκεια αγαθών και να επιβιώσουν, αναγκάζονταν να τα έχουν καλά με κότες, χήνες, πάπιες, γαλοπούλες, κουνέλια, γάτες, σκυλιά, κατσίκες, προβατίνες, αγελάδες, γουρούνια, άλογα, μουλάρια, γαϊδούρια.
Τα ποντίκια, δυστυχώς γι’ αυτά, ήταν μισητά. Παρόλα αυτά, όμως, η συγκατοίκηση ανθρώπων μαζί τους σε πολλές περιπτώσεις ήταν αναπόφευκτη και βασανιστική. Και αυτό γιατί: Τα αγροτικά νοικοκυριά εκτός από στάβλους για τα ζώα και δωμάτια για ανθρώπους διέθεταν αχυρώνες και άλλους αποθηκευτικούς χώρους, στους οποίους σύχναζαν και πολλά ποντίκια. Και επειδή υπνοδωμάτια και λοιποί χώροι δεν ήταν στεγανοποιημένοι, όλο και εμφανίζονταν ως ανεπιθύμητοι επισκέπτες σε χώρους, που ήταν απαγορευμένοι γι’ αυτά.
Τι κι αν επιστρατεύονταν γάτες, φάκες κι άλλες ποντικοπαγίδες; Αυτά επέμεναν να κάνουν έντονη την παρουσία τους τρώγοντας μάλλινα και ό,τι άλλο έβρισκαν.
Όταν το βιοτικό επίπεδο άρχισε να βελτιώνεται, κάποια νοικοκυριά άρχισαν να χρησιμοποιούν πεπιεσμένο χαρτόνι και αργότερα κόντρα πλακέ και νοβοπάν, προκειμένου να κατασκευάζουν ταβάνια και να καλύπτουν τα ξύλινα δοκάρια των πατωμάτων ή της στέγης για λόγους ομορφιάς και καλύτερης μόνωσης.
Εν τούτοις, όσο κι αν έκλειναν τις διόδους, υπήρχαν ποντίκια, τα οποία με τον δικό τους τρόπο εξασφάλιζαν τον δικό τους χώρο ανάμεσα στα ξύλινα πατώματα, τα δοκάρια και τα ταβάνια. Όποιος, μάλιστα, ήταν «τυχερός» και διέμενε σ’ ένα τέτοιο δωμάτιο, δεν ήταν λίγες οι φορές, που βλαστημούσε την τύχη του, γιατί οι ανεπιθύμητοι αυτοί επισκέπτες, ιδίως κατά τη διάρκεια της νύχτας, του έκαναν τη ζωή δύσκολη μετατρέποντας το ταβάνι σε θορυβώδες γήπεδο, πάνω στο οποίο μετακινούσαν τη λεία τους, όπως καρύδια, φουντούκια, μύγδαλα και άλλους καρπούς, που έβρισκαν στις αποθήκες.
Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες τέτοια θύματα είτε άλλαζαν δωμάτιο, αν υπήρχε άλλο με καλύτερες συνθήκες, είτε έμεναν ξάγρυπνα μέχρι να ξημερώσει λαγοκοιμώμενα.
Κάποιοι, μάλιστα, σηκωνόντουσαν απ’ το κρεβάτι, προσδιόριζαν με προσοχή την περιοχή, που εξελίσσονταν ο αγώνας, ανέβαιναν σε κάποιο καρεκλάκι και χτυπούσαν με τη γροθιά τους εκεί, που έπρεπε, και τότε, θες απ’ το θόρυβο, θες απ’ το χτύπημα και τη ζαλάδα στο κεφάλι τους, τα ποντίκια σταματούσαν είτε για μεγάλο χρονικό διάστημα, οπότε προλάβαινε ο ύπνος και τους αιχμαλώτιζε, είτε ύστερα από μικρή διακοπή το ματς και η αϋπνία συνεχιζόταν μέχρι πρωίας.
Αυτά και πολλά άλλα τέτοια ευτράπελα παρουσίαζε πριν μερικές δεκαετίες η κατά τα άλλα ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη ζωή στα αγροτικά νοικοκυριά της ελληνικής υπαίθρου και, έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα στη χώρα μας, θεωρώ πραγματικά τυχερούς, όσους πρόλαβαν και τα έζησαν, γιατί με τέτοιες εμπειρίες και κάνοντας συγκρίσεις του χθες με το σήμερα είναι σε θέση να βρίσκουν ποικίλους τρόπους αντιμετώπισης των δύσκολων οικονομικών καταστάσεων και να βλέπουν το παρόν και το μέλλον με περισσότερη αισιοδοξία.
