Του Νίκου Ι. Μεγαδούκα
Ο στόχος του Αντώνη Σαμαρά να αναδειχθεί η ΝΔ αυτοδύναμη από τις κάλπες κι ο ίδιος να αναλάβει την πρωθυπουργία, καθώς το κόμμα του, όπως όλα δείχνουν, θα είναι πρώτο (άρα θα καρπωθεί το εξωφρενικό «μπόνους» των 50 εδρών, που δίνει ο ισχύων εκλογικός νόμος, στο πρώτο κόμμα) όσο κι αν από το γαλάζιο επιτελείο παρουσιάζεται ως εφικτός, είναι βέβαιο πως (με βάση τις έρευνες της κοινής γνώμης) μοιάζει ιδιαίτερα δύσκολος.
Και είναι δύσκολος, καθώς η χώρα κι η κοινωνία της τελούν υπό κατάρρευση, η «επόμενη μέρα» μετά τις εκλογές θα αποδειχθεί ένας ακόμη Γολγοθάς (αφού βρίσκονται προ των πυλών νέα βάρβαρα μέτρα λιτότητας) ο δε κατακερματισμός του πολιτικού συστήματος και ιδιαίτερα του χώρου της ευρύτερης Κεντροδεξιάς, επιτείνουν το πρόβλημα.
Ο Α. Σαμαράς θα πρέπει, εξάλλου, να εξηγήσει πειστικά τη μεταστροφή του (από την καταψήφιση του πρώτου Μνημονίου, στην υπερψήφιση του δευτέρου και τη συμμετοχή του στη συγκυβέρνηση Παπαδήμου) να παρουσιάσει συγκεκριμένη εναλλακτική πρόταση εξόδου από την κρίση και κυρίως να εξηγήσει, επί τη βάσει ποιων ισοδυνάμων μέτρων, θα υλοποιήσει τις υποσχέσεις του και πάνω απ’ όλα να περιορίσει τις διαρροές που καταγράφει η ΝΔ προς τα δεξιά της, πρωτίστως προς το κόμμα «Ανεξάρτητοι Έλληνες» και λιγότερο προς τη «Δημοκρατική Συμμαχία», τον ΛΑΟΣ και τη «Χρυσή Αυγή».
Πολλοί που δηλώνουν «δεξιοί», ή έχουν ψηφίσει παραδοσιακά τη ΝΔ, προβληματίζονται δημοσίως για το αν θα πρέπει να ψηφίσουν το κόμμα που ψήφιζαν, ή αν θα πρέπει να δώσουν την ψήφο τους σε άλλα δεξιά κόμματα, που υπερακοντίζουν σε αντιμνημονιακά συνθήματα.
Ο Α. Σαμαράς θα πρέπει, ταυτόχρονα, να αντιμετωπίσει και τις άκομψες «προτροπές» (που συνιστούν ωμή παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας) των δανειστών, με προεξάρχουσα την Κριστίν Λαγκάρντ, που «υποδεικνύουν» την υπερψήφιση των κομμάτων που στηρίζουν το Μνημόνιο, «προτροπές», όμως, που εξοργίζουν την κοινωνία και ίσως την οδηγούν ακόμη και σε ευκαιριακές αντιμνημονιακές (αν και νεοφιλελεύθερες) επιλογές.
Εξάλλου, ο αρχηγός της ΝΔ έχει δηλώσει ότι προτίθεται να οδηγήσει τη χώρα εκ νέου στις κάλπες, αν δεν καταστεί δυνατός ο στόχος της αυτοδυναμίας (ή του σχηματισμού βιώσιμης κυβερνήσεως) και, τουλάχιστον σε επίπεδο ρητορείας, επιμένει να δηλώνει αρνητικός σε μετεκλογική συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ του Ευ. Βενιζέλου, τον οποίο μάλιστα έχει βάλει στο κάδρο της κριτικής του.
ΑΛΛΕΠΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ
Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι ο Α. Σαμαράς φαίνεται (αν και δεν το διακηρύσσει δημοσίως) να αποδέχεται το ανέφικτο του στόχου της αυτοδυναμίας και προς τούτο «συμμετέχει» στη συζήτηση για την «επόμενη μέρα», θέτοντας, υπό μορφή τελεσιγράφου, τον όρο, να είναι ο ίδιος πρωθυπουργός, στην περίπτωση που η ΝΔ είναι πρώτο κόμμα.
Οι «απειλές» του Α. Σαμαρά (για νέες εκλογές και για μη συγκυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ) τις οποίες δεν συμμερίζονται οι δανειστές της χώρας, όπως δεν συμμερίζονται και τη θέση του κατά του σχηματισμού συγκυβερνήσεως με το ΠΑΣΟΚ, είναι κενές περιεχομένου.
Και τούτο διότι η ΝΔ αφενός μεν δεν βρίσκεται σε φάση ανόδου της επιρροής της, αφετέρου δε οι αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις αποδίδουν ευνοϊκά αποτελέσματα για όποιον τις προκαλεί, αλλά θα πρέπει αυτός να εκπροσωπεί κοινωνικά ρεύματα, που είναι ισχυρά και ενισχύονται διαρκώς.
Τι σημαίνει αυτό;
Σημαίνει πως αν η ΝΔ είχε αντιμνημονιακή γραμμή (από την οποία εμφορείται η κοινωνία) τότε οι νέες εκλογές θα μπορούσαν να της δώσουν την αυτοδυναμία, αλλά, εν προκειμένω, ο Α. Σαμαράς, με τη «μεταπήδησή» του στο μνημονιακό στρατόπεδο, επί της ουσίας και παρά την οποία, περί του αντιθέτου, ρητορική του, εκπροσωπεί μια πολιτική, την οποία απορρίπτει η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων.
Συναφώς επισημαίνεται ότι το ΠΑΣΟΚ δεν θέλει νέες εκλογές, όχι γιατί έχει «εθνικά υπεύθυνη στάση», αλλά γιατί γνωρίζει καλώς ότι δεν τις θέλουν οι δανειστές καθώς και για λόγους κομματικής αυτοσυντηρήσεως. Δηλαδή, αν το εκλογικό αποτέλεσμα για το ΠΑΣΟΚ είναι αυτό που «δείχνουν» οι δημοσκοπήσεις (κάτω του 20%) μόλις αυτό αποκαλυφθεί τη νύχτα της 6ης Μαΐου, τότε θα υπάρξει περαιτέρω εγκατάλειψή του, ακόμη και από δικούς του ψηφοφόρους και ως εκ τούτου προτιμά να συγκυβερνήσει με τη ΝΔ, την οποία θα μπορεί να φθείρει.
ΑΠΟΚΛΕΙΕΙ ΤΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ
Ο Α. Σαμαράς δηλώνει, εξάλλου, ότι αποκλείει το ενδεχόμενο να συγκυβερνήσει με το ΠΑΣΟΚ:
«Δεν έχω τίποτα με τον κ. Βενιζέλο, αλλά το ΠΑΣΟΚ δεν το εμπιστεύομαι. Τι θα γίνει αν στον κ. Βενιζέλο βάλλει όρους το ΠΑΣΟΚ; Θα είμαι εγώ όμηρος του ΠΑΣΟΚ; Εγώ θέλω να αλλάξω την Ελλάδα, δεν θέλω την ανοχή του ΠΑΣΟΚ, θέλω την εντολή του ελληνικού λαού, θέλω να αντιμετωπίσω τις συντεχνίες, τη λαθρομετανάστευση, θέλω να κάνω εξεταστική για το πώς φθάσαμε στο Μνημόνιο», σημείωσε.
Αναφερόμενος δε στον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ, υπογράμμισε ότι ο Ευ. Βενιζέλος «έχει την ευθύνη για το Μνημόνιο, μελέτη, επίβλεψη, εφαρμογή, είναι συνυπεύθυνος για τα εγκλήματα που τελείωσαν την Ελλάδα. Έλεγε ότι θα βάλει πάτο στο βαρέλι και μετά έβαλε το χαράτσι και στη συνέχεια κρύφτηκε και φώναξαν τον Παπαδήμο».
Ταυτόχρονα, όμως, απορρίπτει ενδεχόμενες συνεργασίες με σχήματα της ευρύτερης Κεντροδεξιάς, τα οποία προσπαθεί να απαξιώσει, τονίζοντας ότι «όποιος τα ψηφίσει, δίνει φιλί ζωής στο ΠΑΣΟΚ, θα είναι ψήφος ασυλίας στο ΠΑΣΟΚ. Δεν βλέπω για ποιο λόγο θα πρέπει να υπάρχουν κόμματα διαμαρτυρίας, χωρίς θέσεις και ιδεολογία».
Όμως, οι προεκλογικές τοποθετήσεις του Α. Σαμαρά στα δύο αυτά μείζονα θέματα, τοποθετήσεις οι οποίες, εκ των πραγμάτων, πιθανόν να αναιρεθούν μετεκλογικά, έχουν την ίδια βαρύτητα με το γεγονός ότι στη ΝΔ ισχυρίζονται ότι δεν συγκυβερνούν με το ΠΑΣΟΚ, παρά την επάνδρωση της κυβερνήσεως Παπαδήμου με δικά τους ηγετικά στελέχη.
Ο δε Ευάγγελος Βενιζέλος, φανατικός, στο παρελθόν, υπέρμαχος των αυτοδύναμων κυβερνήσεων, «απαντά» για τον αρχηγό της ΝΔ και τη στάση του ότι «τέτοιους πολιτικούς, δυστυχώς, είχε πολλούς στη διαδρομή της Ιστορίας η χώρα μας και γι' αυτό, ίσως, φτάσαμε στο χείλος της καταστροφής».
Το ερώτημα, συνεπώς, που ζητεί «μετεκλογική απάντηση», είναι το πώς θα δικαιολογήσουν οι δύο άνδρες μια ενδεχόμενη συνεργασία τους, όταν ο Ευ. Βενιζέλος είναι, κατά τον Α. Σαμαρά, «πολιτικός εγκληματίας», ο δε Α. Σαμαράς είναι, κατά τον Ευ. Βενιζέλο, «καταστροφέας της χώρας».
Ο αρχηγός της ΝΔ, όμως, δηλώνει ότι έχει κλείσει την οδό της συνεργασίας και με τον Πάνο Καμμένο και αυτό παρά το γεγονός ότι η ενσωμάτωση, στην πολιτική της ΝΔ, αντιμνημονιακών στοιχείων, θα ήταν, ίσως, ένας ρεαλιστικός τρόπος ώστε να επιστρέψει στη ΝΔ η δεξιά, αντιμνημονιακή, πτέρυγά της και ο στόχος της αυτοδυναμίας, έστω υπό προϋποθέσεις, να μοιάζει περισσότερο εφικτός.
Δεν είναι δε τυχαίο ότι ο Α. Σαμαράς κάνει λόγο για «ευκαιριακούς τυχοδιώκτες της πολιτικής, που κάνουν ό,τι μπορούν για να εμποδίσουν την αυτοδυναμία της ΝΔ. Για να βγει πρωθυπουργός - μαριονέτα. Και ρίχνουν σωσίβιο στο ΠΑΣΟΚ που βουλιάζει, κλείνοντας έτσι το μάτι και στη διαπλοκή».
ΜΑΧΗ ΣΕ ΠΟΛΛΑ ΜΕΤΩΠΑ
Υπό το πρίσμα αυτό, η ΝΔ έχει επιλέξει να δώσει τη μάχη κυρίως σε δύο μέτωπα, κατά του ΠΑΣΟΚ και της δεξιότερον αυτής δεξιάς, αλλά και κατά της Αριστεράς.
Και ταυτίζει τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ με τους κ. Παπανδρέου και Παπακωνσταντίνου, αλλά δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ουσιαστικά δεν έχει νόημα η συνεχής επίθεση στο ΠΑΣΟΚ και τον Ευ. Βενιζέλο, μια επίθεση που δείχνει προεκλογική τακτική παλαιάς κοπής και η οποία μπορεί ευκόλως να απαντηθεί από το ΠΑΣΟΚ («μαζί ψηφίσαμε το δεύτερο Μνημόνιο και μαζί συγκυβερνήσαμε στην κυβέρνηση Παπαδήμου και, εν πάση περιπτώσει, τα προγράμματά μας είναι το Μνημόνιο) ενώ η «αιμορραγία» της ΝΔ γίνεται προς τα δεξιά, ίσως δε και προς τον Φώτη Κουβέλη.
Άλλωστε, η ΝΔ έχει χάσει τα περισσότερα ερείσματά της στον χώρο του Κέντρου και τώρα προσπαθεί να αναπληρώσει τις απώλειες και προς τούτο έχει επιλέξει να προβάλλει την κυριαρχία της στον χώρο της πατριωτικής, εθνικιστικής Δεξιάς.
Οι «Ανεξάρτητοι Έλληνες» καταγράφουν αξιόλογες (δημοσκοπικές) επιδόσεις, παραλλήλως εντυπωσιακή είναι και η (δημοσκοπική) άνοδος της «Χρυσής Αυγής», η οποία αντιμετωπιζόταν, μέχρι πριν από λίγο καιρό, από τους αναλυτές σαν ένα φαινόμενο μόνο των υποβαθμισμένων περιοχών της Α’ περιφέρειας των Αθηνών.
Με βάση τελευταίες έρευνες, το άθροισμα του πανελλαδικού ποσοστού των «Ανεξάρτητων Ελλήνων», του ΛΑΟΣ και «Χρυσής Αυγής» μπορεί να πλησιάσει το 15%, έστω κι αν άλλες έρευνες έδειχναν τον ΛΑΟΣ σε πτώση και με αμφισβητούμενη την παρουσία του στην επόμενη Βουλή. Ωστόσο, η μετεγγραφή στον ΛΑΟΣ του (πάλαι ποτέ κομμουνιστή και στη συνέχεια σημαντικού opinion maker στον κεντροδεξιό χώρο) φιλόδοξου και ικανού δημοσιογράφου και αναλυτή Γιώργου Κύρτσου, είναι πιθανόν να αλλάξει την εικόνα του κόμματος αυτού, άρα και τα ποσοστά του.
Ας μην λησμονούμε, επίσης, ότι οι δυνάμεις αυτές (Καμμένος, Καρατζαφέρης και «Χρυσή Αυγή») αναπτύσσουν μία εξαιρετικά επιθετική επιχειρηματολογία κατά του Μνημονίου, ζητούν από το Βερολίνο να αναλάβει τις ευθύνες του, οικονομικές και πολιτικές, για την καταστροφή της Ελλάδος από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής και ασκούν πίεση για τη λήψη εξαιρετικά σκληρών μέτρων σε βάρος των παράνομων μεταναστών, μέτρα τα περισσότερα από τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με τους κανόνες που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΑΝΕΛΕΗΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Στην «Κεντροδεξιά σκακιέρα» οι κινήσεις του Α. Σαμαρά είναι περιορισμένες, αφού δεν είναι εύκολο να ακολουθήσει αντιμνημονιακή ρητορική και επιχειρηματολογία και, ως εκ τούτου, δεν είναι τυχαίο ότι ενέταξε στην πολιτική του ατζέντα τα ζητήματα του «νόμου και της τάξεως», των παράνομων μεταναστών, ενώ αξιοποιεί το θρησκευτικό συναίσθημα (όπως με την επίσκεψή στον Οικουμενικό Πατριάρχη) και το εθνικό, αλλά δύσκολα θα επιτεθεί κατά των ξένων κέντρων αποφάσεων, που περιορίζουν την εθνική κυριαρχία μας, όπως ανέξοδα τονίζουν τα εκ δεξιών του κόμματα.
Έτσι, πέραν των παραδοσιακών επιθέσεων κατά του ΠΑΣΟΚ και του Ευ. Βενιζέλου, η ηγεσία της ΝΔ παίζει «σκληρό ροκ» με τους υπόλοιπους ενοίκους της Κεντροδεξιάς πολυκατοικίας, προκειμένου να σταματήσει η «εσωτερική αιμορραγία» στελεχών και ψηφοφόρων, που καταγράφεται την τελευταία περίοδο σχεδόν σε όλες τις δημοσκοπήσεις.
Έτσι στη ΝΔ κάνουν λόγο για «διαπλοκή Βενιζέλου - Καμμένου», σπεύδουν δε να υπενθυμίσουν σημεία της πολιτικής διαδρομής του πρώην βουλευτή της Β’ Αθηνών του κόμματος, ήδη από τα μέσα δεκαετίας του ’80, τα «κέρδη» του κατά την «άνθιση» της χρηματιστηριακής φούσκας, τις εμμονές του στις «θεωρίες συνωμοσίας», τη μεγάλη του οικονομική επιφάνεια και τον τρόπο διαχειρίσεως της θέσεως του ως υφυπουργός Ναυτιλίας.
Ο αναπληρωτής εκπρόσωπος της ΝΔ Γιώργος Μουρούτης, έγραψε στο διαδίκτυο ότι «το σύστημα ΠΑΣΟΚ, είτε το θέλουν είτε όχι, θα λογοδοτήσει για τα εγκλήματά του στην ελληνική κοινωνία... Και μαζί με αυτούς θα λογοδοτήσουν και οι μπροστινοί της διαπλοκής, που ενδύονται τον δήθεν αντιμνημονιακό μανδύα», ενώ υπάρχουν αιχμηρές κατά του Π. Καμμένου δηλώσεις βουλευτών και στελεχών της ΝΔ, που μιλούν για στοχευμένο κατακερματισμό της Κεντροδεξιάς και λένε ότι μοναδικός στόχος του κόμματος του Π. Καμμένου είναι να μην κυβερνήσει η ΝΔ.
Ο πόλεμος είναι ανελέητος, εσχάτως δε επιστρατεύτηκαν και στελέχη της «λαϊκής Δεξιάς» στη Β' Αθηνών. Στη μάχη έχουν εισέλθει με ενεργό ρόλο οι Μάκης Γιακουμάτος και ο (εκ μετεγγραφής από τον ΛΑΟΣ) Άδωνις Γεωργιάδης (που μίλησε για «καραγκιόζηδες») ενώ μέχρι και ο πρώην βουλευτής Απόστολος Ανδρεουλάκος (σκληρός δεξιός, με απήχηση και στο φιλοβασιλικό ακροατήριο) ανακλήθηκε από την πολιτική εφεδρεία για να είναι υποψήφιος.
Ωστόσο, δεν είναι μόνο η «απειλή» Καμμένου για τη ΝΔ, αλλά παραμένουν ως απειλή, ο ΛΑΟΣ, η κ. Μπακογιάννη (έστω κι αν οι έρευνες δεν δείχνουν είσοδό της στη Βουλή) και η φασιστική «Χρυσή Αυγή».
Ο Γ. Καρατζαφέρης, ο οποίος βρίσκεται σε πόλεμο με τη «Χρυσή Αυγή», επιδιώκει μία ιδιότυπη διεύρυνση, εντάσσοντας στον ΛΑΟΣ στελέχη με ιδεολογικές τοποθετήσεις, που κινούνται από τη μία άκρη ως την άλλη, ενώ, εκ παραλλήλου, επιδιώκει να ενισχύσει το αντιμνημονιακό του προφίλ, διαισθανόμενος δε την απειλή συρρικνώσεως των ποσοστών του, κυρίως από τα δεξιότερά του (τον κ. Νίκο Μιχαλολιάκο και τη «Χρυσή Αυγή») αυξάνει τις δόσεις του υπερσυντηρητισμού στη ρητορική του, δίνοντας χώρο και σε στελέχη με «όνομα» στο χώρο, όπως τον Αθανάσιο Πλεύρη, προσδοκώντας να ξανακάνει το κόμμα «ελκυστικό» σε πολίτες με ακροδεξιές αντιλήψεις.
Σε τελική ανάλυση, ο κατακερματισμός (και) στο χώρο της ευρύτερης δεξιάς, σε συνδυασμό με τη μνημονιακή μεταστροφή της ΝΔ, συνιστούν τα μεγάλα εμπόδια για την υλοποίηση της στρατηγικής της αυτοδυναμίας και ως εκ τούτου ενισχύεται η ρευστότητα και η αβεβαιότητα ως προς τις εκλογές στοχεύσεις και τις προσδοκίες της ηγεσίας της συντηρητικής παρατάξεως.