Του κ. Ιωάννη Διαμαντή, νομικού
Μια αιφνίδια πρόσφατη κατακλυσμιαία γαστρορραγία της συζύγου μου, μας ανάγκασε να προσφύγουμε στις υπηρεσίες του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας. Έγινε έκτακτη εισαγωγή στη Γαστρεντερολογική Κλινική όπου η βαριά κατάστασή της αντιμετωπίσθηκε αμέσως από ιατρούς και νοσηλευτές. Ο καθηγητής κ. Σπύρος Ποταμιάνος κατόρθωσε, παρά την πλημμυρίδα του αίματος, να εντοπίσει το έλκος με γαστροσκόπηση και να επιτύχει την αιμόσταση. Επακολούθησε η μεταφορά της στην Α' Χειρουργική Κλινική για ενδεχόμενη επέμβαση. Αυτό αποφεύχθηκε διότι η αιμορραγία σταμάτησε.
Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας της, επί 23 ημέρες, την παρακολουθούσαν οι καθηγητές κ. Γεώργιος Τζοβάρας και Δημήτρης Ζαχαρούλης με τους βοηθούς τους και τους νοσηλευτές. Παρουσίασε όμως καρδιακή και αναπνευστική ανεπάρκεια που αντιμετωπίσθηκε ενεργώς από τον καθηγητή κ. Σκουλαρίγκη με το δικό του επιτελείο.
Αισθάνομαι την ανάγκη να εκφράσω, με το σημείωμά μου αυτό, την ευγνωμοσύνη τη δική μας και ολόκληρης της οικογένειάς μας προς όλους όσους απασχολήθηκαν από την πρώτη μέχρι την τελευταία στιγμή με την νοσηλεία της με έκδηλη την επιστημοσύνη τους αλλά και την ανθρωπιά τους.
Η πολυήμερη και άμεση επαφή μου με τους ιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό μου έδωσε τη δυνατότητα να κάνω ορισμένες διαπιστώσεις για τη λειτουργία του ιδρύματος. Πρόκειται για επιστημονικό ιατρικό κέντρο πολύ υψηλής στάθμης που λειτουργεί άψογα χάρη στην ευσυνειδησία και ικανότητα του προσωπικού, παρά τις δυσμενέστατες συνθήκες προσφοράς των υπηρεσιών, που δημιουργήθηκαν από τις απαράδεκτες περικοπές των δαπανών. Η αφοσίωση του προσωπικού στο υψηλό έργο του, πολλές φορές, ανεξαρτήτως ωραρίου προκαλεί συγκίνηση. Σπεύδουν να αντιμετωπίσουν την ανάγκη του ασθενούς για περίθαλψη, έστω και αν πολλές φορές στους 30 νοσηλευόμενους αναλογεί μια νοσηλεύτρια.
Η επιστημονική οντότητα των ιατρών αποτελεί εγγύηση για την ορθή αντιμετώπιση και των πιο δύσκολων περιστατικών και προκαλεί στον πολίτη αίσθημα εμπιστοσύνης και ικανοποίησης. Μου προκάλεσε όμως θλίψη και αγανάκτηση η διαπίστωση του γλίσχρου ποσού των αμοιβών καθηγητών, ιατρών, νοσηλευτών και διοικητικού και βοηθητικού προσωπικού.
Οι οικογενειακοί μας φίλοι που μας συμπαραστάθηκαν αδελφικά σ' αυτή την περιπέτεια της συζύγου μου εντυπωσιάσθηκαν με τη διαρκή παρουσία καθηγητών, βοηθών και ειδικευομένων. Το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας καλύπτει τις ανάγκες ολόκληρης της Κεντρικής Ελλάδας. Παρά τις ελλείψεις σε προσωπικό όλων των κατηγοριών, νοσηλεύονται σ' αυτό περισσότεροι από 50.000 ασθενείς και εξετάζονται περί των 185.000 τον χρόνο. Ορισμένες κλινικές όπως η Αγγειοχειρουργική και Νευροχειρουργική είναι μοναδικές στον γεωγραφικό χώρο μεταξύ Θεσσαλονίκης και Αθήνας. Αντί να λειτουργεί όμως απρόσκοπτα και ανεμπόδιστα, υφίσταται συνεχείς περικοπές σε υλικά, μέσα και πόρους. Ο ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός του Νοσοκομείου δεν αντικαθίσταται έστω και αν έχει ξεπεράσει τα όρια ωφέλιμης ζωής που ορίζει ο κατασκευαστής. Αυτό οδηγεί σε κινδύνους για την ασφαλή νοσηλεία των ασθενών και για τη ζωή τους ακόμη.
Δεν υπεισέρχομαι σε λεπτομέρειες, διότι η αναλυτική περιγραφή των αναγκών και η δημοσιοποίησή τους ανήκει στην αρμοδιότητα των επιστημονικών παραγόντων του Νοσοκομείου και φυσικά και της Διοίκησης αυτού. Η ομαλή όμως λειτουργία του Νοσοκομείου που έχει καταστεί απόκτημα για τη Θεσσαλία μας αλλά και για ολόκληρη την Κεντρική Ελλάδα αποτελεί υπόθεση όλων μας. Η ανερμάτιστη πολιτική των περικοπών των δαπανών, ακόμη και για την κάλυψη στοιχειωδών αναγκών, προκαλεί καταστάσεις επισφαλείς για την αντιμετώπιση των ασθενών. Δεν δώσαμε σημασία όταν η νοσηλεύτρια αδελφή μας ζήτησε και φέραμε σεντόνια από το σπίτι μας αφού δεν αντικαθίστανται πλέον τα σχισμένα.
Πληροφορήθηκα όμως από τις πρώτες ημέρες της αγωνίας μας, ότι νεότερη διαταγή των παραγόντων του Υπουργείου Υγείας, που θα εφαρμοσθεί οσονούπω, επιβάλλει νέες περικοπές της τάξης των 50% στο προϋπολογισμό των εξόδων. Από τις εφημερίδες μας πληροφορηθήκαμε για τη σύσκεψη που έγινε - απόντος μάλιστα του εκπροσώπου της 5ης Υγειονομικής Περιφέρειας - και διαπιστώσαμε την ανησυχία των ιατρών μας όλων των κλινικών. Διαβάσαμε και την ανακοίνωση της Διοίκησης του Νοσοκομείου που απλώς επιβεβαίωσε τις φήμες για την επικείμενη, νέα, εξοντωτική πλέον, περικοπή των δαπανών.
Υπενθυμίζω ωστόσο στους κρατούντες, διοικούντες και διαχειριζόμενους το ύψιστο αγαθό της υγείας το αριστοτέλειο απόφθεγμα που αφορά στον σκοπό της «πόλεως» (κράτους): «Γενομένη μεν ούν του ζην ένεκεν, ούσα δε του ευ ζην». Η ολοκληρωμένη κοινωνία που είχε τη μορφή τότε του κράτους - πόλεως σχηματίζεται για τη διασφάλιση του στοιχειώδους βίου αλλά υπάρχει, λειτουργεί (ούσα) για χάρη της ευζωίας. Η επίτευξη όμως αυτού του σκοπού του κράτους (ευ ζην των πολιτών) έχει μία πρωταρχική και βασική προϋπόθεση: τη φροντίδα για την υγεία. Αποτελεί την απόλυτη προτεραιότητα και πρωταξία στην ιεράρχηση των σκοπών μιας σύγχρονης ευνομούμενης πολιτείας.
Υπενθυμίζω ακόμη και τα εξής: Το 1953 η Ελλάδα δεν είχε συνέλθει ακόμη από δύο πολέμους (τον παγκόσμιο και τον εμφύλιο) και το κράτος διέθετε πενιχρά οικονομικά μέσα. Ούτε υπήρχε τόσος συσσωρευμένος πλούτος, όπως σήμερα, έστω στα χέρια ολίγων. Η Πολιτεία κατέβαλε απεγνωσμένες προσπάθειες να ανασυγκροτηθεί. Παρά ταύτα η Βουλή των Ελλήνων τότε εθέσπισε τον νόμο 2592/1953 που αποτέλεσε τη βάση για την αναδιοργάνωση και την ανάπτυξη των νοσηλευτικών ιδρυμάτων της χώρας που αποσπάσθηκαν από τη δικαιοδοσία και τη δυσχερέστατη διαχείριση των Δήμων.
Περιήλθαν στο κράτος με τη μορφή αυτοδιοικούμενων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου. Δύο μόλις χρόνια αργότερα ψηφίσθηκε από τη Βουλή και ο νόμος «περί κοινωνικής ασφάλισης των αγροτών» ο 3487/1955. Τότε ιδρύθηκαν τα αγροτικά ιατρεία και τα πρώτα Κέντρα Υγείας. Η οικονομική κατάσταση τότε ήταν χειρότερη από σήμερα. Ούτε περίσσευαν τα χρήματα. Αλλά αυτοί που θέλησαν να θεμελιώσουν την ιατρική περίθαλψη των πολιτών έθεσαν ως απόλυτη προτεραιότητα τη δημόσια υγεία.
Τα προαναφερθέντα νομοθετήματα αποτέλεσαν τη βάση της ανάπτυξης της ανοικτής και κλειστής ιατρικής αντίληψης στην πατρίδα μας. Είχα την τύχη και την τιμή να συμμετέχω ως διοικητικός υπάλληλος σε καίρια θέση στο Υγειονομικό Κέντρο Λάρισας και στην Πειραματική Υγειονομική Μονάδα Θεσσαλίας στα πρωτοποριακά εκείνα προγράμματα και έχω άμεση αντίληψη του μεγάλου, για την εποχή, έργου. Εξελικτικώς πολύ αργότερα φθάσαμε στο μέγα επίτευγμα, στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Σήμερα διαπιστώνουμε ότι ύστερα από 60 χρόνια, αντί να επιδιώκεται από την Πολιτεία η βελτίωση του συστήματος υγείας ενεργοποιείται και εφαρμόζεται πρόγραμμα αποδυνάμωσής του με επικείμενο κίνδυνο κατάρρευσης. Έχω να κάνω μία τελευταία παρατήρηση γι' αυτούς που απεργάζονται την αποσάθρωση του κοινωνικού κράτους. Να επιδιώξουν τουλάχιστον να εφαρμοσθεί ως αναγκαία εξαίρεση η προάσπιση και ανάπτυξη του τομέα της υγείας. Πρέπει να επιτύχουν την ακώλυτη ομαλή λειτουργία των νοσηλευτικών ιδρυμάτων. Αν συνεχισθεί η έλλειψη ασφαλείας για τους ασθενείς και υπάρξει περίπτωση τυχόν απευκταίου μοιραίου συμβάντος για οποιονδήποτε νοσούντα, δεν θα αναζητηθούν από τη Δικαιοσύνη ευθύνες μόνο για αμέλεια των τυχόν υπαιτίων αλλά και για την ύπαρξη ενδεχομένου δόλου...
