* Από τον Βαγγέλη Διβάρη
Η Προγραμματική περίοδος 2007-2013 οδεύει προς τη λήξη της και ήδη τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται προ των τελικών αποφάσεων για το μέλλον της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Από τον Οκτώβρη του 2011, οπότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τις νομοθετικές της προτάσεις για το μέλλον της ΚΑΠ, έχει ξεκινήσει μια σύνθετη διαπραγμάτευση στην οποία η Ελλάδα τίθεται αντιμέτωπη με τις νέες προκλήσεις της εποχής. Προκλήσεις οικονομικές, περιβαλλοντικές και περιφερειακές, οι οποίες εντείνονται ακόμη περισσότερο λόγω της οικονομικής κρίσης και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην αναπτυξιακή πορεία της ελληνικής γεωργίας.
Στόχος είναι μια ισχυρή, αλλά κυρίως αποτελεσματική Κοινή Αγροτική Πολιτική, η οποία θα απαντήσει σε αυτές τις προκλήσεις. Μια ΚΑΠ η οποία θα εξασφαλίζει επαρκή ποσότητα και ποιότητα αγαθών, βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και ισόρροπη κοινωνική και εδαφική ανάπτυξη. Η πολιτική για την αγροτική ανάπτυξη -ο Πυλώνας ΙΙ της ΚΑΠ- θα πρέπει να λειτουργεί με συντονισμένο και συμπληρωματικό τρόπο με τον Πυλώνα Ι, συμβάλλοντας στους στόχους της και σε ακολουθία με εκείνους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», οι οποίοι επιτάσσουν την προώθηση της τεχνολογίας, την αποδοτικότητα των πόρων και, συνολικά, την τόνωση της ανταγωνιστικότητας της αγροτικής οικονομίας και τη βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Η κύρια πρόκληση για τη γεωργία του μέλλοντος δεν είναι μόνο να παράγει περισσότερα, αλλά να παράγει με βιώσιμο τρόπο.
Είναι σημαντικό στη σημερινή εποχή της ανασφάλειας και της ανεργίας να διαμορφώνονται ευνοϊκές συνθήκες και να αναπτύσσονται οι κατάλληλες υποδομές για την προσέλκυση νέων ανθρώπων στη γεωργία και την κτηνοτροφία και να εξασφαλίζεται για αυτούς ένα ικανοποιητικό εισόδημα.
Η παροχή κινήτρων στους νέους γεωργούς θα πρέπει, όχι μόνο να διευκολύνει την αρχική τους εγκατάσταση, αλλά και να υποστηρίζει τη μετέπειτα προσαρμογή των εκμεταλλεύσεών τους. Δράσεις σχετιζόμενες με κατάρτιση, καινοτομία και νέες τεχνολογίες, θα έχουν ως αποτέλεσμα γεωργούς με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, συμβάλλοντας στην χωρίς αποκλεισμούς έξυπνη ανάπτυξη και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας.
Στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες τα οποία όμως παράγονται στο εξωτερικό. Η χώρα, δηλαδή, υστερεί στην παραγωγή καινοτομίας. Είναι μεγάλη πρόκληση, συνεπώς, για την ελληνική οικονομία να παράγει καινοτόμο έρευνα και στη γεωργία και να μετατρέψει τα δικά της ερευνητικά αποτελέσματα σε προϊόντα και υπηρεσίες για τους αγρότες και τις γεωργικές υπηρεσίες. Μια πρόκληση στην οποία η Ελλάδα οφείλει να ανταποκριθεί.
Ο αγροτικός κόσμος εν μέσω της δύσκολης περιόδου που διανύει η χώρα, έχει ανάγκη από έναν ισχυρό 2ο Πυλώνα στην ΚΑΠ, που θα συνδράμει καθοριστικά:
* στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας του αγροτικού τομέα,
* στην ενίσχυση του γεωργικού εισοδήματος,
* στην αναζωογόνηση της υπαίθρου.
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και συγκεκριμένα η Ειδική Γραμματεία Κοινοτικών Πόρων και Υποδομών, έχουν ξεκινήσει να οργανώνουν την προετοιμασία της επόμενης περιόδου με ένα Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης το οποίο θα συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της ΚΑΠ και της «Ευρώπης 2020» και θα ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις σύνθετες ανάγκες του αγρότη και της περιφέρειας.
Κεντρικός άξονας είναι η αειφόρος ανάπτυξη. Ανάπτυξη με κάθε πόρο και μέσο, αλλά με συγκεκριμένους στόχους και στρατηγική. Ο αγροτικός τομέας της χώρας μας βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή και απαιτούνται καθοριστικές αποφάσεις και μεθοδική, συλλογική δουλειά. Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή από την αρχή της προετοιμασίας και καθορισμός ξεκάθαρων μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων στόχων λαμβάνοντας υπόψη όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, ένα εκ των οποίων είναι και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης το οποίο πρέπει να συγχρηματοδοτήσει ένα Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης για την περίοδο 2014-2020 το οποίο θα εστιάζει στις ανάγκες των περιφερειών.
Η υπόθεση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής είναι μια εθνική υπόθεση τεράστιας σημασίας. Στην Ελλάδα, η γεωργία είναι συνώνυμη με τη ζωή στην ύπαιθρο και οι αλλαγές στην ΚΑΠ, θα επηρεάσουν σημαντικά την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών. Η νέα ΚΑΠ, αποτελεί για την Ελλάδα σημαντική ευκαιρία, ώστε να καταστεί η ελληνική αγροτική οικονομία βιώσιμη, ανταγωνιστική, μοχλός εξόδου της χώρας μας από την οικονομική κρίση.
Η αγροτική ανάπτυξη μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ελληνική οικονομία τα επόμενα χρόνια και για να επιτευχθεί αυτό απαιτείται μια μεγάλη εθνική συνεννόηση. Η συνεννόηση αυτή θα πρέπει να γίνει σε όλα τα επίπεδα και με όλους τους κοινωνικούς εταίρους. Πρέπει να αξιοποιηθούν όλα τα εργαλεία, αλλά και να ενεργοποιηθούν νέοι μηχανισμοί, ώστε η Ελλάδα να οπλιστεί με τις πολιτικές που θα της δώσουν νέο ρόλο στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Η κατανομή των πόρων δεν πρέπει να φέρει σοβαρές αναταράξεις, αλλά να δημιουργήσει ευκαιρίες για τους Έλληνες αγρότες. Διαπραγματευόμαστε, ώστε οι περιφερειακές ιδιαιτερότητες να λαμβάνονται υπόψη και οι αδυναμίες τους να μετατραπούν σε δυνατά σημεία. Οι ορεινές, νησιωτικές και μειονεκτικές περιοχές με πολύ μικρές εκμεταλλεύσεις πρέπει να συνεχίσουν να υποστηρίζονται.
Προς αυτή την κατεύθυνση, δίνεται μια μεγάλη μάχη, ώστε και ο προϋπολογισμός για την Κοινή Αγροτική Πολιτική να διατηρηθεί -όσο γίνεται- πιο κοντά στον προηγούμενο. Διότι για να εφαρμοσθούν οι στόχοι της ΚΑΠ και η Ευρώπη να αποτελεί ισχυρό «παίκτη» στην παγκόσμια οικονομία, θα πρέπει να εξασφαλιστούν οι κατάλληλοι πόροι.
Όλα αυτά θα πρέπει να συνυπολογιστούν στη διαμόρφωση μιας ισχυρής ΚΑΠ για την περίοδο 2014-2020. Γιατί ισχυρή ΚΑΠ σημαίνει και ισχυρή Ελληνική Γεωργία.
* Ο Βαγγέλης Διβάρης είναι ειδικός γραμματέας Κοινοτικών Πόρων και Υποδοµών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
