Του Γεωργίου Ν. Ξενόφου
Η 8η Μαρτίου είναι ημέρα μάλλον αγωνιστική παρά εντυπωσιακή. Πέρα από τυπικές επετειακές κορόνες, πέρα από τις καθιερωμένες γυναικείες «εξόδους» την ημέρα αυτή, πέρα από τις ευγενικές χειρονομίες προσφοράς λουλουδιών, θα πρέπει κατά τη γνώση μας, αυτή την ημέρα να δούμε απολογητικά τα σοβαρά ζητήματα που απασχολούν τον γυναικείο πληθυσμό – διαχρονικά και διατοπικά -, να εκτιμήσουμε τις πολιτικές προώθησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων και κατ’ επέκταση των δικαιωμάτων των γυναικών, να αξιολογήσουμε το επίπεδο της προόδου των θετικών δράσεων υπέρ των γυναικών, και τέλος να θέσουμε νέους στόχους για την επίτευξη της ισότητας των δύο φύλων.
Με αυτό το σκεπτικό, νομίζουμε ότι πρέπει θετικά να σημειωθεί η νομική διευθέτηση δύο σοβαρών ζητημάτων, το πρώτο αφορά την ποινικοποίηση της σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία και το δεύτερο αφορά την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας στη χώρα μας. Το ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία απασχολεί την τελευταία δεκαπενταετία τουλάχιστον τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη στην εθνική τους νομοθεσία, τα ευρωπαϊκά και παγκόσμια θεσμικά όργανα. Στην Ελλάδα είδαμε τις ποσοτικές και ποιοτικές όψεις του φαινομένου, μέσα από πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα (σύμφωνα με ειδικούς) που έγινε το 2003 (βλ. Αρτινοπούλου, Β. Παπαθεοδώρου, Θ. Η Σεξουαλική Παρενόχληση στην Εργασία. Νομική Βιβλιοθήκη, 2006). Τα περισσότερα περιστατικά περιελάμβαναν περισσότερες από μια παρενοχλητικές συμπεριφορές (π.χ. αστεία σεξουαλικού περιεχομένου και προκλητικές χειρονομίες), λάμβαναν χώρα όταν δεν υπήρχαν άλλα άτομα παρόντα εκτός του δράστη και του θύματος και στις μισές περίπου περιπτώσεις συνέβαιναν κατ’ επανάληψη.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η διοίκηση της επιχείρησης δεν αντιλαμβάνεται το γεγονός. Ακόμη και στις περιπτώσεις που η παρενόχληση γίνεται αντιληπτή από τη διοίκηση, δεν λαμβάνονται δραστικά μέτρα υπέρ του θύματος. Οι γυναίκες – θύματα στη μεγάλη πλειοψηφία τους, δεν καταγγέλλουν το περιστατικό. Οι κύριες μορφές αντιδρασής τους περιλαμβάνουν την παραίτηση από την εργασία, ή την ευγενική απαίτηση από τον δράστη να παύσει την παρενόχληση. Σχετικά με το ζήτημα της βίας στην οικογένεια, θα πρέπει να σημειώσουμε την ψήφιση του νόμου 3500/ 2006 για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας στην Ελλάδα.
Έρευνες για την κακοποίηση των γυναικών στην οικογένεια, των παιδιών, των ηλικιωμένων, την παραμέληση παιδιών, τη σωματική τιμωρία των παιδιών υπήρξαν για τη χώρα μας. Οι προτάσεις για σχεδιασμό πολιτικών πρόληψης και αντιμετώπισής της που έχουν προκύψει από έρευνα και τεκμηρίωση, θα πρέπει κατά τη γνώμη μας να ιεραρχηθούν από δώ και στο εξής στην ατζέντα των θεσμικών οργάνων και να αρχίσουν να υλοποιούνται.
Παρόλα αυτά, οι σκοτεινές πλευρές της παραβίασης των δικαιωμάτων των γυναικών είναι ακόμα πολλές και παντού. Είναι οι γυναίκες θύματα της παράνομης διακίνησης με σκοπό την εκμετάλλευση και την εμπορία, είναι οι απανταχού κακοποιημένες γυναίκες από τον σύντροφο ή σύζυγό τους, είναι οι μακροχρόνια άνεργες γυναίκες και οι αποκλεισμένες από την αγορά εργασίας, είναι οι αποφυλακισμένες και από – ιδρυματοποιημένες που εισπράττουν το τίμημα του κοινωνικού στιγματισμού και τόσα άλλα είναι... Οι στόχοι για την ισότητα των δύο φύλων παραμένουν. Άλλοτε μακρινοί, άλλοτε κοντινοί. Είναι όμως πάντα εφικτοί και πραγματικοί. Η «Ημέρα της Γυναίκας» είναι για να μας θυμίζει ότι έχουμε ακόμα πολλά να κάνουμε μέχρι να φθάσουμε στην ημέρα εκείνη όπου θα υπάρχουν «γυναίκες που τα δικαιώματά τους δεν θα έχουν φύλο».
