Από τον Νικόλαο Φασούλα
Το τελευταίο καιρό όλοι μας βομβαρδιζόμαστε συνεχώς από τα ανελέητα μέτρα της οικονομικής κρίσης που ανεβάζουν όλο και περισσότερο τον πυρετό της αγωνίας για το πώς θα επιβιώσουμε σ’ αυτές τις δύσκολες συνθήκες.
Θα μπορούσα και ‘γω σαν νέος οικονομολόγος να εκφράσω την άποψή μου για τις αιτίες που μας έφτασαν ως εδώ καθώς και για την πολιτική που θα μας βγάλει από την κρίση, δεν θα το κάνω όμως. Αυτό που θα επιχειρήσω να κάνω είναι να δω τα πράγματα από την ψυχολογική τους μεριά. Όχι δεν είμαι ψυχολόγος, όμως παραδέχομαι ότι η οικονομική επιστήμη συνδέεται στενά με την ψυχολογία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι ένα γεμάτο ή άδειο πορτοφόλι γεννά στον εαυτό μας αντίστοιχα το αίσθημα της ασφάλειας ή της ανασφάλειας.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Η απάντηση είναι απλή σ’ αυτό το ερώτημα. Το μόνιμο άγχος που μας δημιούργησε η κρίση για το αβέβαιο αύριο γκρεμίζει όλες τις άμυνες του οργανισμού και μας κάνει συνεχώς όλο και πιο ευάλωτους.
Δυστυχώς σε μία κοινωνία που κινείται σε γρήγορους ρυθμούς με μοναδικό σκοπό την εξασφάλιση του μεροκάματου που θα κάλυπτε μέχρι χθες τις όλο και αυξανόμενες επιθυμίες μας, αυτά συμβαίνουν. Τώρα όλα έχουν αλλάξει, ότι θεωρούσαμε ως δεδομένο για να ζήσουμε καταρρέει. Σ’ αυτή την κοινωνία καταφέραμε να κάνουμε σλόγκαν το «Καταναλώνω άρα υπάρχω». Μάθαμε να προσδιορίζουμε τον εαυτό μας περισσότερο με βάση το «τι έχουμε» και όχι το «τι είμαστε».
Όσο όμως η οικονομική κρίση είναι παρούσα χρειάζεται να βρούμε τρόπους για να διαφυλάξουμε την ψυχική μας ισορροπία. Πρέπει δηλαδή με κάποιο τρόπο ν’ αρχίσουμε να βγάζουμε από μέσα μας λίγες σταγόνες αισιοδοξίας. Αν καταφέρουμε να γίνουμε έστω για λίγο αισιόδοξοι θα δούμε ότι η οικονομική κρίση είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για εσωτερικές αναζητήσεις.
Πρέπει να παραδεχτούμε ότι σ’ αυτή την κοινωνία που ζούμε όλοι μαζί αυτό που καταφέραμε είναι να γίνουμε αρκετά έως πάρα πολύ ξένοι μεταξύ μας. Με λίγα λόγια μάθαμε να ζούμε μόνο για το εαυτό μας και τους οικείους μας.
Είναι αναγκαίο να κατανοήσουμε ότι οι ισορροπίες μιας κοινωνίας δεν εξαρτώνται μόνο από τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας της αλλά και από τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων της. Ας βρεθούμε λοιπόν κοντά με τους συνανθρώπους μας και ας ξαναχτίσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης για να μην επαναλάβουμε τα δικά μας λάθη και στις επόμενες γενιές. Να μη μάθουμε στα παιδιά μας ότι το χρήμα είναι αυτό που ανοίγει κλειστές πόρτες. Υπάρχουν κι’ άλλες αξίες στη ζωή του ανθρώπου, όπως η αξιοπρέπεια, η ευγένεια, το ήθος, μα πάνω απ’ όλα η ειλικρίνεια.
Ξέρω πολύ καλά ότι μ’ αυτές τις ανθρώπινες αξίες δεν γεμίζει κανείς το στομάχι του. Μ’ αυτές τις αξίες όμως μένει κανείς όρθιος σε μία κοινωνία που με τον οικονομικό πόλεμο που της κήρυξαν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις επιχειρούν να θάψουν ό,τι την ομορφαίνει.
Ζω στην Ελλάδα και ως Έλληνας όσο και αν πολεμούν κάποιοι τη χώρα μου ένα πράγμα ξέρω πάρα πολύ καλά, ότι ανήκω σ’ εκείνο το έθνος που έδωσε τα φώτα του πολιτισμού στον κόσμο και γέννησε τη Δημοκρατία. Γι’ αυτό και θυμώνω με την εισβολή κάποιων δήθεν «εθνοσωτήρων» που ήρθαν να φροντίσουν για το «καλό» των Ελλήνων ποδοπατώντας ό,τι ανέδειξε αυτός ο λαός μέσα στο χρόνο.
Είμαστε γεννημένοι στο καλύτερο «οικόπεδο» της Ευρώπης, είναι ευθύνη όλων μας να το αναδείξουμε ξανά τηρώντας μια στάση υπευθυνότητας.
* Ο Νικόλαος Αλ. Φασούλας είναι Οικονομολόγος, Σύμβουλος 4ης Δημοτικής Κοινότητας Δήμου Λαρισαίων
