Του Νίκου Ι. Μεγαδούκα
Εγκλωβισμένη στα παζάρια για το κούρεμα του ελληνικού χρέους με τους δανειστές της, παζάρια τα οποία είναι αποκαλυπτικά ακόμη και των μεταξύ των δανειστών συγκρουόμενων συμφερόντων, παζάρια από την κατάληξη των οποίων θα εξαρτηθεί η νέα δανειακή σύμβαση, βρίσκεται η Ελλάδα και η κοινωνία της, προς τις οποίες παραμένουν οι απειλές και οι εκβιασμοί περί χρεοκοπίας, αν δεν συναινέσουν σε νέα κατακρήμνιση μισθών, συντάξεων και δικαιωμάτων και φυσικά σε απολύσεις σε τομείς του δημοσίου τομέα.
Την ίδια στιγμή κι ενώ η καγκελάριος Μέρκελ παραδέχεται ότι «δεν τα έχουμε ακόμη καταφέρει με την Ελλάδα», η «τρικομματική» κυβέρνηση παραπαίει, παραμένουσα κι αυτή εγκλωβισμένη στις διαφορετικές στοχεύσεις και στρατηγικές μεταξύ των κομμάτων που (υποτίθεται ότι) τη στηρίζουν, με τον πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο, να προσπαθεί απεγνωσμένα να εξέλθει αλώβητος από τις τριβές ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ και τον ΛΑΟΣ, κυρίως δε από τα συντρίμμια του καταρρέοντος «πράσινου» οικοδομήματος και να καταστεί πολιτικά ισχυρός στις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για το κούρεμα των ομολόγων (PSI) και τις, συνδεόμενες με αυτό, διαπραγματεύσεις με την Τρόικα, αλλά και ενόψει της ψηφίσεως από τη Βουλή ενός νέου πακέτου ρυθμίσεων, που θα διαμορφώσουν νέα δεδομένα στο πεδίο των εργασιακών ζητημάτων, της κοινωνικής ασφαλίσεως, των επενδύσεων και της φορολογίας.
Ο Λουκάς Παπαδήμος (ο οποίος ανήκει στην «παρέα» του φημισμένου Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), «παρέα» η οποία αποτελείται από τους σπουδαγμένους στο εν λόγω Πανεπιστήμιο, κεντρικούς Τραπεζίτες του πλανήτη Μπεν Μπερνάκι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED), Μάριο Ντράγκι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και Μέρβιν Κινγκ, της Τράπεζας της Αγγλίας, οι οποίοι – σύμφωνα με την «Καθημερινή» - κρατούν στα χέρια τους την τύχη της παγκόσμιας οικονομίας) γνωρίζει καλώς ότι η τύχη της κυβερνήσεως του εξαρτάται αφενός μεν από την κατάληξη των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, αφετέρου δε από το κατά πόσον τα τρία κόμματα που (υποτίθεται ότι) τον στηρίζουν θα τηρήσουν (και μέχρι ποιου βαθμού) τα συμφωνηθέντα.
ΠΑΛΙ «ΜΑΣ ΒΑΖΟΥΝ ΧΕΡΙ»
Υπό το πρίσμα αυτό, ο Λουκάς Παπαδήμος έχει διαβουλεύσεις με τους κ. Γ. Α. Παπανδρέου, Α. Σαμαρά και Γ. Καρατζαφέρη, με στόχο μια καθαρή πολιτική συμφωνία στηρίξεώς του, ώστε να καταστεί σαφές, προς κάθε κατεύθυνση, ότι ο ίδιος και η κυβέρνησή του έχουν πλήρεις αρμοδιότητες και ότι θα πρέπει να αποφευχθούν εμπλοκές, όπως εκείνες με την περιβόητη 6η δόση, όταν η Τρόικα απαίτησε έγγραφες δεσμεύσεις από τις πολιτικές δυνάμεις ώστε να αποδεσμευθεί η χρηματοδότηση της Ελλάδος.
Ωστόσο, ακόμη κι αυτό φαίνεται απίθανο, καθώς ζητούνται εκ νέου πρόσθετες έγγραφες εγγυήσεις, από τα τρία κόμματα της συγκυβερνήσεως, εγγυήσεις τις οποίες – σύμφωνα τουλάχιστον με τον Γ. Καρατζαφέρη – δεν υπάρχει διάθεση να δοθούν.
Ας σημειωθεί (και αυτό το γνωρίζει ο κ. Παπαδήμος, από τις επαφές που έχει με Ευρωπαίους ηγέτες, ιδιαίτερα με τους Νικολά Σαρκοζί και Άνγκελα Μέρκελ, καθώς και τους δανειστές της χώρας) ότι υπάρχουν επικρίσεις, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η πολιτική ηγεσία στην Ελλάδα, όσον αφορά τη λήψη των αποφάσεων για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσεως, με τον πρόεδρο Σαρκοζί να καλεί τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων στη χώρα να μην αναβάλουν τη λήψη των κρίσιμων αποφάσεων που απαιτούνται.
«Η Ευρωζώνη παραμένει σε κίνδυνο. Σύσσωμη η ελληνική πολιτική τάξη πρέπει να κατανοήσει ότι δεν μπορεί να αναβάλλονται οι αποφάσεις που είναι απαραίτητες για να ξεπεράσει η χώρα την κρίση», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος, ο δε επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της ΕΕ Όλι Ρεν κάλεσε τα μεγάλα ευρωπαϊκά κόμματα «να επικοινωνήσουν με τα συγγενή πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα για να πείσουν τους αρχηγούς τους να δεσμευθούν στην εφαρμογή του πακέτου βοήθειας της ΕΕ, διότι αν δεν υλοποιηθούν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για τη διάσωση της χώρας, μπορεί να αποτύχει το πρόγραμμα».
Την ίδια ο Φόλκερ Κάουντερ, επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Χριστιανοδημοκρατικής και της Χριστιανοκοινωνικής Ενώσεως στη Γερμανική Βουλή, δήλωσε πως «πρέπει να κάνουμε τους Έλληνες να καταλάβουν ότι δεν μπορεί να υπάρξουν χρήματα, παρά μόνο αν η χώρα διοικηθεί με αυστηρότερο τρόπο… και στην ανάγκη από έναν επίτροπο που θα διοριστεί από την ΕΕ ή τις χώρες της ευρωζώνης».
ΑΚΡΑΙΑ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ
Ωστόσο, ναι μεν οι κυβερνητικοί εταίροι φαίνεται πως έχουν δώσει την κατ’ αρχήν σύμφωνη γνώμη τους, σχεδόν σε όλα όσα τους έχει ζητήσει, αλλά την ίδια στιγμή κυρίως το ΠΑΣΟΚ, με το βλέμμα στραμμένο στα δικά του προβλήματα, μοιάζει σαν να παίζει μπιλιάρδο στην πλάτη του πρωθυπουργού – φάνηκε αυτό στην τελευταία ψηφοφορία στη Βουλή- ο δε Λουκάς Παπαδήμος γνωρίζει ότι τα πάντα βρίσκονται στον αέρα, αφού επί της ουσίας οι τρεις εταίροι στη συγκυβέρνηση, έχουν διαφορετικές στρατηγικές, οι οποίες υπαγορεύονται κυρίως από τα εσωκομματικά τους σκηνικά και από τις εκλογικές τους στοχεύσεις και προσδοκίες, όπως στον αέρα παραμένουν τόσον ο βίος της κυβερνήσεως, όσο και ένας πιθανός ανασχηματισμός.
Στο πλαίσιο, άλλωστε, των διαφορετικών μεταξύ τους στοχεύσεων, θεωρείται βέβαιο ότι δύσκολα θα υπάρξει τελική συμφωνία για ζητήματα, που θέτει μετ’ επιτάσεως η Τρόικα, όπως οι επικουρικές συντάξεις, οι απολύσεις στο δημόσιο και φυσικά οι περικοπές στους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα και όλα αυτά έχουν σχέση με τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ την κυβέρνηση Παπαδήμου και φυσικά με το χρόνο των εκλογών.
Ο Αντώνης Σαμαράς στις «κόκκινες γραμμές» του κόμματός του έχει συμπεριλάβει κάθε σχέδιο για περικοπές σε μισθούς ή συντάξεις, τονίζοντας ότι αυτά είναι θέματα που πρέπει να εξεταστούν από την επόμενη κυβέρνηση, το δε επιχείρημά του είναι ότι πρέπει να αποφευχθούν νέα μέτρα, τα οποία οδηγούν σε περαιτέρω ύφεση, ενώ ο Γιώργος Καρατζαφέρης έχει κι αυτός θέσει βέτο για περικοπές σε μισθούς και συντάξεις.
Ο σημερινός αρχηγός του ΠΑΣΟΚ έχει τονίσει ότι δεν πρόκειται να δεχθεί «αποστασιοποίηση» της ΝΔ από τα επώδυνα νομοσχέδια, τα οποία καλείται να προωθήσει η κυβέρνηση, σημειώνει δε ότι αν η Λεωφόρος Συγγρού και ορισμένοι «γαλάζιοι» βουλευτές συνεχίσουν να εγείρουν ενστάσεις για νομοθετικές πρωτοβουλίες που έχουν εγκριθεί από το υπουργικό συμβούλιο, πιθανότατα (για τους ίδιους κομματικούς λόγους) φυγόκεντρες τάσεις θα υπάρξουν και στην ΚΟ του ΠΑΣΟΚ.
Όμως, η εικόνα είναι τελείως διαφορετική και αυτό κατεγράφη στην τελευταία ψηφοφορία στη Βουλή, όταν η χώρα εισήλθε σε κατάσταση ακραίας πολιτικής ρευστότητας, μετά την καταψήφιση άρθρων του πολυνομοσχεδίου από τους βουλευτές των τριών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση, με προεξάρχοντες τους «πράσινους» βουλευτές. Η τροπολογία Λοβέρδου για την απελευθέρωση του ωραρίου των φαρμακείων, δεν πέρασε και αυτό ενδεχομένως να σημαίνει ακόμα και την αρχή του τέλους για την κυβέρνηση.
ΓΡΙΦΟΣ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ
Στο μεταξύ, ο αρχηγός της ΝΔ, ο οποίος προσδοκά να αποσπάσει την αυτοδυναμία στις προσεχείς εκλογές, είναι προφανές ότι δεν θέλει να χρεώνεται πολιτικά επώδυνες επιλογές, οι οποίες – σύμφωνα με την εκτίμησή του – οφείλονται στο αδιέξοδο στο οποίο οδήγησε τη χώρα το ΠΑΣΟΚ, προσπαθεί δε να κερδίσει χρόνο, λέγων πως δεν έχει νόημα να δεσμευθεί σε μέτρα, τα οποία δεν έχουν ζητηθεί επισήμως από τους δανειστές.
Συναφής με τα ανωτέρω είναι και ο χρόνος διεξαγωγής των εκλογών (άρα και του βίου της κυβερνήσεως Παπαδήμου) καθώς ο Γιώργος Α. Παπανδρέου (αλλά και πολλά κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της κυβερνήσεως, όπως η Άννα Διαμαντοπούλου) επιθυμεί την παράταση του βίου της σημερινής κυβερνήσεως, ακόμη και πολύ πέραν του Μαΐου, καθώς το σκηνικό στο «πράσινο στρατόπεδο» είναι απολύτως εκρηκτικό, αναφορικά με τις διεργασίες για τη διαδοχή.
Αυτή ακριβώς η ρευστότητα στο ΠΑΣΟΚ (και η δημοσκοπική του κατακρήμνιση) σε συνδυασμό με την προσπάθειά του να κερδίσει χρόνο και να μη δεσμευθεί σε περαιτέρω επώδυνες για την κοινωνία αποφάσεις, οδηγούν τον Αντώνη Σαμαρά στο να επιμένει να θέλει εκλογές στο δυνατόν συντομότερο χρόνο και, μετά τη μετακίνησή του από την αρχική συμφωνία για εκλογές στις 19 Φεβρουαρίου, εξακολουθεί να θέτει ως καταληκτική ημερομηνία για τη διεξαγωγή εκλογών την 8η Απριλίου.
Το μήνυμα του αρχηγού της ΝΔ είναι πως μια απόφαση για ανατροπή της αρχικής συμφωνίας των πολιτικών αρχηγών, μέσα από ένα νέο εκλογικό χρονοδιάγραμμα, οδηγεί αυτομάτως και στην αποχώρηση του κόμματος από την κυβέρνηση Παπαδήμου.
ΑΝΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ;
Με δεδομένο ότι, σύμφωνα με τους αναλυτές, το «κλειδί» του χρόνου των εκλογών το κρατά ο Αντώνης Σαμαράς, ίσως να μην έχει νόημα και μια, συνδεόμενη με όλα τα ανωτέρω, συζήτηση περί ανασχηματισμού, αν και οι τρεις αρχηγοί έχουν δώσει το «πράσινο φως» στον πρωθυπουργό να προχωρήσει σε αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα, εάν το κρίνει σκόπιμο.
Ωστόσο, είναι προφανές ότι το «πράσινο φως» για έναν ανασχηματισμό δόθηκε απλώς για να... δοθεί, καθώς ακόμη και αυτό το εγχείρημα, που κρίνεται αναγκαίο για να μπορεί «να δουλέψει» η κυβέρνηση, ανεδείχθη σε σημείο τριβής μεταξύ των κ. Παπανδρέου, Σαμαρά και Καρατζαφέρη.
Ο Γ. Α. Παπανδρέου έχει «εξουσιοδοτήσει» τον πρωθυπουργό να προχωρήσει σε όσες αλλαγές προσώπων (τα οποία προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ) κρίνει σκόπιμες, ενώ ο Αντώνης Σαμαράς συμφώνησε απρόθυμα σε έναν ανασχηματισμό, ένα θέμα, που, όπως είπε, ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Λουκά Παπαδήμου.
Όμως, ο αρχηγός της ΝΔ δεν κρίνει σκόπιμο ένα δομικό ανασχηματισμό και προκρίνει ένα απλό «κούρεμα» στην κυβέρνηση, με την απομάκρυνση αναπληρωτών υπουργών και υφυπουργών, ώστε να μειωθεί ο αριθμός των μελών της και λέει «όχι» σε μετακινήσεις υπουργών, ιδίως στα κεντρικά υπουργεία.
Είναι προφανές ότι στη ΝΔ ανησυχούν ότι ένας δομικός ανασχηματισμός θα μπορούσε να αποτελέσει το πολιτικό άλλοθι για να παραταθεί ο βίος της κυβερνήσεως, η οποία έτσι θα μπορούσε να ενισχύσει τη δημόσια εικόνα της, ταυτόχρονα δε αν υπάρξουν αλλαγές σε κρίσιμα υπουργεία, είναι πιθανότατο να βγουν από το «κάδρο της μνημονιακής πολιτικής», στελέχη του ΠΑΣΟΚ, όπως ο Ευάγγελος Βενιζέλος και ο Ανδρέας Λοβέρδος και συνεπώς να εγκλωβιστεί η «γαλάζια» παράταξη στους συνυπεύθυνους για τα αδιέξοδα της χώρας.
Ο χρόνος για µια πρωτοβουλία περί ανασχηματισμού (αν και εφόσον υπάρξει - κάτι που θεωρείται απολύτως αβέβαιο, όπως και τα πάντα στην Ελλάδα) τοποθετείται, κατ’ αρχήν, μετά την ολοκλήρωση της δανειακής συμβάσεως και θεωρητικώς θα συμπέσει με το χρονοδιάγραμμα των εξελίξεων στο ΠΑΣΟΚ (περί τις 18 Μαρτίου) αλλά, αν υλοποιηθεί, τότε ενδεχομένως θα σημαίνει παράταση του βίου της κυβερνήσεως, εκτός κι αν μιλάμε για ανασχηματισμό που θα μετατρέψει την κυβέρνηση σε υπηρεσιακή – εκλογική.
Με βάση τη σημερινή ρευστότητα, ο Λουκάς Παπαδήμος πρέπει να αισθάνεται (και ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ) εξαιρετικά ανασφαλής, καθώς η εικόνα, κατ’ αρχήν των «πρασίνων», στην τελευταία ψηφοφορία στη Βουλή, δείχνει ότι δεν είναι δεδομένο ότι η ΚΟ του ΠΑΣΟΚ θα στηρίζει την κυβέρνηση και αυτή η τρικυμία στο κόμμα, του οποίου προσώρας ηγείται ο Γ. Α. Παπανδρέου, μπορεί να οδηγήσει σε απρόβλεπτες εξελίξεις, στις οποίες περιλαμβάνεται ο ανωτέρω αναφερθείς ανασχηματισμός, αλλά και η κατάθεση της εντολής από τον πρωθυπουργό...
